Poczekaj do nocy, podnieś głowę i spójrz na Wegę. Jest podejrzenie, że wokół gwiazdy krąży superszybka planeta
Większość planet pozasłonecznych astronomowie odkrywają wokół gwiazd, których i tak nie widać gołym okiem. Przez to rzadko kiedy można pokazać postronnej osobie jakąś jasną gwiazdę i powiedzieć, że wokół niej krąży planeta. Teraz już mamy idealną gwiazdę i planetę.
Wega to najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni i jednocześnie piąta pod względem jasności gwiazda całego nocnego nieba. Z terytorium Polski Wega jest widoczna przez cały rok i wysoko nad horyzontem. Co więcej, 12000 lat temu znajdowała się najbliżej północnego bieguna nieba, przez co to ona była wtedy „gwiazdą polarną”.
Stosunkowo niewielka odległość od Ziemi wynosząca zaledwie 25 lat świetlnych, sprawia, że Wega od setek lat jest jedną z najczęściej badanych gwiazd. Dzięki temu wiemy, że jest to gwiazda ponad dwa razy większa od Słońca i niemal 37 razy od niego jaśniejsza. Jakby tego było mało, gwiazda jest zwrócona do nas swoim biegunem. Mimo to astronomowie ustalili, że obraca się wokół własnej osi w ciągu zaledwie 12 godzin. Dla porównania Słońce potrzebuje na to około 30 dni.
Czy Wega ma własną planetę?
Astronomowie od lat poszukiwali planet wokół Wegi, ale jak dotąd niczego nie udało się znaleźć. Mimo to naukowcy z Harvardu analizując dane zebrane na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat, dostrzegli sygnał, który może wskazywać, że faktycznie wokół gwiazdy krąży planeta. Ale jaka planeta!
Wstępne dane wymagają jeszcze potwierdzenia (lub zaprzeczenia). Jeżeli jednak okaże się, że faktycznie odkryto planetę, to będzie to naprawdę fascynujący świat. Nie, nie ma sensu na nim szukać jakiegokolwiek życia, to zdecydowanie nie jest miejsce dla żadne procesy biologiczne.
Wiecie ile czasu potrzebują planety Układu Słonecznego na to, aby okrążyć Słońce? Ziemia - 365 dni, Wenus - 225 dni, Merkury - 88 dni.
Pamiętacie jeszcze, jak duża jest Wega? Jest dwa razy większa od Słońca (Słońce ma średnicę ok. 1,4 mln km). A ile owa potencjalna planeta potrzebuje na okrążenie swojej gwiazdy?
Dwa i pół dnia.
Jeszcze raz: hipotetyczna planeta okrąża gwiazdę dwa razy większą od Słońca w ciągu zaledwie 2,5 dnia. To się w głowie nie mieści. Aby tak szybko okrążać swoją gwiazdę macierzystą, planeta musi znajdować się bardzo blisko jej powierzchni, przez co musi być niewiarygodnie gorąca, prawda?
I tak faktycznie jest. Już sama Wega jest gorętsza od naszego Słońca (9500 K vs 5776 K). W związku z tym badacze podejrzewają, że na powierzchni planety panuje temperatura ok. 3000 st. Celsjusza. Jeżeli w ogóle można mówić o powierzchni. Dostępne obecnie dane wskazują, że planeta jest co najmniej rozmiarów Neptuna, a być może nawet Jowisza.
Póki co jednak należy ostrożnie podchodzić do tego odkrycia. Naukowcy potrzebują jeszcze trochę czasu, aby móc zdecydowanie potwierdzić, że udało im się odkryć nową planetę krążącą wokół jednej z najjaśniejszych gwiazd na niebie.
To gdzie jest ta gwiazda, pokażę mamie
To jest taka dodatkowa atrakcja tego całego odkrycia. Bardzo często naukowcy odkrywają planety krążące wokół gwiazd, których gołym okiem nie da się zobaczyć, bo albo są zbyt ciemne, albo są za daleko. Wega jest jednak ich przeciwieństwem. To jedna z pierwszych gwiazd widocznych na niebie tuż po zmroku. Każdy może ją stosunkowo łatwo zlokalizować i pokazać rodzinie i znajomym opowiadając powyższe fakty o samej gwieździe, jak i o potencjalnej planecie. W ten sposób można bardzo łatwo pozyskać nowego miłośnika astronomii. Same korzyści.
Jeżeli chcecie rzucić okiem na gwiazdę jeszcze dzisiaj, to ok. północy znajdziecie ją nad północnym horyzontem. Im bardziej będziemy się zbliżali do lata, tym wyżej będzie znajdowała się Wega, aby w pełni lata znaleźć się w okolicy zenitu. Miłego oglądania.
