Astronomia

"Chodźcie zobaczyć Księżyc!" - zachęcał John Dobson, propagator chodnikowej astronomii. Podobne hasło przyświeca Piotrowi Szybilskiemu, który na ulicach Łodzi "wystawia" się z teleskopem i wszystkim chętnym pokazuje Księżyc z bliska. To jedna z pierwszych - a może nawet jedyna - z osób, która w Polsce inicjuje takie wypady.

Aby zobaczyć zorzę polarną, wcale nie trzeba przeprawić się przez Morze Bałtyckie. Wystarczy trochę informacji, podróż nad brzeg Bałtyku albo - przy odrobinie szczęścia, na północ Wielkopolski, by zobaczyć aurora borealis na własne oczy. Podpowiadamy jak, gdzie i kiedy obserwować zorzę polarną w Polsce.

Kiedy patrzymy w nocne niebo, często odkrywamy fascynujące wzory układane przez gwiazdy. Jednym z najbardziej pociągających gwiazdozbiorów jest Perseusz, który wzbudza zainteresowanie zarówno miłośników astronomii, jak i tych, którzy są po prostu ciekawi kosmosu. W naszej podróży przez tę tajemniczą część wszechświata przyjrzymy się bliżej temu niebiańskiemu skarbowi i dowiemy się więcej o tym, co czyni go tak wyjątkowym.

Eksploracja Księżyca przeżywa obecnie prawdziwe odrodzenie. NASA planuje tam powrót astronautów już wkrótce w ramach imponującego programu Artemis. Chiny od niedawna eksplorują Księżyc przy pomocy swojego łazika. Również wiele firm komercyjnych planuje rozmaite przedsięwzięcia związane np. z ewentualnym pozyskiwaniem surowców.

Podana do wiadomości kilka miesięcy temu informacja o czarnej dziurze przemierzającej wszechświat, ciągnącej za sobą strumień gwiazd zelektryzowała świat astronomii. Teraz jednak okazuje się, że istnieje prostsze wyjaśnienie tego co zaobserwowano i być może wcale nie mamy do czynienia z czarną dziurą, a galaktyką spiralną widzianą z odpowiedniego kąta.

Astronomowie znają już ponad 5000 egzoplanet, czyli planet poza Układem Słonecznym. Odkrycia kolejnych, nawet bardzo podobnych do Ziemi globów stanowią dziś już niemal codzienność, podobnie jak starty rakiet i loty w kosmos. Tym razem jednak mamy do czynienia z czymś, co udało się osiągnąć do tej jedynie raz. Naukowcy zaobserwowali bowiem moment, w którym powstaje egzoplaneta.

Astronomom udało się zaobserwować moment, w którym odległa gwiazda dosłownie pochłania krążącą wokół niej planetę. Według naukowców planeta o rozmiarach porównywalnych z „naszymi” gazowymi gigantami jak Jowisz czy Saturn została wchłonięta przez gwałtownie rozszerzającą się gwiazdę, co spowodowało niezwykle jasny rozbłysk światła. Możliwe, że taki sam los, w bardzo odległej przyszłości, czeka Ziemię.

Pas Oriona to nazwa, która określa trzy jasne gwiazdy, które tworzą charakterystyczny wzór na niebie. Są to Alnitak, Alnilam i Mintaka, które należą do gwiazdozbioru Oriona, przedstawiającego mitycznego łowcę. Pas Oriona jest jednym z najłatwiejszych do rozpoznania i zapamiętania układów gwiazd na nocnym niebie.

Alfa Centauri - co warto wiedzieć o najbliższym nam układzie gwiezdnym? Alfa Centauri to nazwa, która budzi wiele emocji i zainteresowania wśród miłośników astronomii i kosmosu. To bowiem najbliższy nam układ gwiezdnym poza Słońcem, który skrywa wiele tajemnic i zagadek.

Pomimo odkryć setek planet poza naszym Układem Słonecznym tak naprawdę nie znaleźliśmy do tej pory zbyt wielu układów planetarnych podobnych do naszego. Odkryte dotychczas planety mają jednak jedną wspólną cechę z naszymi najbliższymi sąsiadami - są zbudowane z materii.

Międzynarodowy zespół naukowców pod przewodnictwem uczonych z Uniwersytetu w Toronto skorzystał z pomocy sztucznej inteligencji przy poszukiwaniu odpowiedzi na jedno z najstarszych pytań ludzkości: czy poza Ziemią istnieje inteligentne życie?

Coś nieoczekiwanego zauważyli astronomowie obserwujący odległe zakątki Wszechświata za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Coś, czego nie powinno tam być. Teraz naukowcy próbują zrozumieć, jak właściwie mogło do tego dojść.

Pierwszy dzień nowego roku to doskonała okazja na to, aby przyjrzeć się temu, co nas czeka w sektorze eksploracji przestrzeni kosmicznej w nadchodzących dwunastu miesiącach. Szybki przegląd jedynie najważniejszych misji kosmicznych wskazuje, że będzie o czym pisać przez cały rok, a za 12 miesięcy sprawdzimy ile z tego faktycznie udało się zrealizować.

Po tym, jak 2021 rok był pierwszym rokiem prawdziwej turystyki kosmicznej, ciężko było oczekiwać, aby 2022 rok był w stanie go przebić pod względem wydarzeń związanych z eksploracją i podbojem przestrzeni kosmicznej. Mimo to udało się.

Już dzisiaj, 21 grudnia 2022 roku o godzinie 22:48 polskiego czasu będziemy mieli do czynienia z przesileniem zimowym. Od tego momentu z każdą dobą dzień będzie coraz dłuższy, a noc coraz krótsza. Przynajmniej przez najbliższe pół roku.

Takiego projektu jeszcze nikt nigdy nie realizował. Już wkrótce astronomowie spróbują wysłać za pomocą potężnej sieci anten sygnał w kierunku Jowisza, a następnie odebrać odbite od gazowego olbrzyma echo. Księżycowi też się przy okazji oberwie.

Równonoc jesienna w 2022 roku przypada na pierwszy dzień kalendarzowej jesieni, chociaż nie zawsze tak jest, ponieważ data równonocy jest ściśle powiązana z rozpoczęciem jesieni astronomicznej. Tak się składa, że w tym roku te daty są takie same i to właśnie dziś. Przeczytaj, kiedy występuje przesilenie jesienne i na czym polega to zjawisko.

We wtorek 21 czerwca przypadają najdłuższy dzień i najkrótsza noc 2022 roku. To właśnie dzisiaj mamy przesilenie letnie, zwane przez naszych przodków Nocą Kupały. Tłumaczymy, na czym polega to zjawisko.

Badania astronomiczne są ważne, ale jednak walka ze zmianami klimatu na powierzchni Ziemi jest od nich ważniejsza. Nie oszukujmy się, jak warunki na Ziemi będą nie do zniesienia, to i badań astronomicznych nikt nie będzie prowadził. Symbolicznym dowodem na to jest sytuacja, z którą zmagają się teraz astronomowie w Arizonie.

Życie na Ziemi może cieszyć się względnym spokojem dzięki zbawiennemu działaniu pola magnetycznego naszej planety. To ono chroni nas przed wysokoenergetycznym promieniowaniem emitowanym bezustannie przez Słońce. Coś się jednak w przyrodzie zmienia.