Nagrody Nobla w fizyce przyznane. Nagrodzeni eksperci od modelowania klimatu Ziemi

Nagrodę Nobla z fizyki za 2021 r. podzieliło między sobą trzech fizyków.

Syukuro Manabe oraz Klaus Hasselmann otrzymali Nobla za fizyczne modelowanie klimatu Ziemi, ustalenie zmienności i wiarygodne prognozy dotyczące globalnego ocieplenia.

Druga połowa tegorocznej Nagrody Nobla trafi do Giorgio Parisiego, który otrzymał ją za odkrycie zależności między chaosem a fluktuacjami układów fizycznych w skali od atomowej do planetarnej.

Syukuro Manabe to naukowiec, który jako pierwszy pokazał, w jaki sposób rosnący poziom dwutlenku węgla w atmosferze prowadzi do wzrostu temperatur przy powierzchni Ziemi. Już w latach sześćdziesiątych zajmował się opracowywaniem modeli klimatów Ziemi. Na jego pracy opierają się wszystkie współcześnie wykorzystywane modele klimatyczne.

Klaus Hasselmann natomiast w latach siedemdziesiątych zajmował się wzajemnymi oddziaływaniami między klimatem a zjawiskami pogodowymi. Jego prace tłumaczyły, dlaczego modele klimatyczne stanowią wiarygodne źródło opisu klimatu, nawet jeżeli zjawiska pogodowe mają tendencję do szybkich, częstych i pozornie chaotycznych zmian. To właśnie prace Hasselmanna pozwoliły ustalić, że wzrost temperatur na Ziemi spowodowany jest przez emisję dwutlenku węgla przez człowieka.

Giorgio Parisi natomiast skupił się w swojej karierze na badaniu złożonych, nieuporządkowanych materiałów. W toku poszukiwania ukrytych schematów znacząco przyczynił się do rozwoju teorii układów złożonych. Jego odkrycia mają zastosowanie w wielu dziedzinach nauki, od matematyki, przez neurobiologię, aż po nauczanie maszynowe.