Niecałe trzy miesiące. Tyle czasu zostało na przeprowadzenie obowiązkowego audytu energetycznego
Lokowanie produktu
Do 30 września największe przedsiębiorstwa muszą przeprowadzić obowiązkowy audyt energetyczny. Urząd Regulacji Energetyki donosi jednak, że pod koniec maja zaledwie 4 proc. z nich potwierdziło wykonanie tego obowiązku.
Od 1 października 2016 r. w Polsce obowiązuje znowelizowana ustawa o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 831), która wymaga od wybranych firm przeprowadzenia audytu energetycznego. Obowiązek dotyczy przedsiębiorstw, które zatrudniają co najmniej 250 pracowników oraz tych, których roczny obrót przekracza 50 mln euro lub całkowity bilans roczny wynosi ponad 43 mln euro. Audyt energetyczny należy zrealizować w ciągu 12 miesięcy od wejścia w życie ustawy, a następnie w ciągu 30 dni zawiadomić o jego wynikach prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
Audyt energetyczny trzeba przeprowadzić do 30 września.
Z danych Urzędu Regulacji Energetyki wynika, że pod koniec maja bieżącego roku zaledwie 4 proc. przedsiębiorstw potwierdziło realizację tego obowiązku. Wynika to z małej świadomości osób zarządzających firmami. Większość z nich postrzega audyt jako administracyjny obowiązek, a nie szansę na poprawę efektywności energetycznej przedsiębiorstwa i oszczędności.
Badanie przeprowadzone przez Kantar Millward Brown na zlecenie Ayming Polska pokazuje, że co trzecie przedsiębiorstwo podlega obowiązkowi audytu energetycznego, a co szósta go faktycznie przeprowadziła. Dodatkowo niemal co piąta duża firma uważa, że audyt energetyczny jej nie dotyczy. Aż 34 proc. przedsiębiorstw, które do tej pory nie przeprowadziły badania, zamierza zrobić to w ciągu pół roku. Z kolei 40 proc. z nich nie wie, kiedy go zrealizuje. Oznacza to, że bardzo duża część zarządców firm w ogóle nie zdaje sobie sprawy z narzuconego przez prawo terminu audytu.
Jest to ogromny problem, ponieważ na spełnienie wymagań zostało niewiele czasu.
Firmy, które nie dopełnią obowiązków, mogą spodziewać się kary wynoszącej nawet 5 proc. rocznego obrotu. Dziwne jest, że wiele przedsiębiorstw nie zdecydowało się na wcześniejsze przeprowadzenie audytu energetycznego. W końcu daje on możliwość bardziej efektywnego zarządzania energią, obniżenia kosztów eksploatacji używanych instalacji oraz sprzętów. Audyt i wprowadzone z jego powodu zmiany w długofalowej perspektywie mogą przełożyć się na namacalne, wymierne oszczędności.
Finansowanie? Jakie finansowanie?
Dzięki audytom energetycznym można uzyskać dotacje na modernizacje planowane lub te zrealizowane w przeszłości z własnych środków. Przy czym aż 65 proc. przedsiębiorstw nie wie o możliwości uzyskania dofinansowania na poprawę efektywności energetycznej. Z kolei ponad połowa nie zna form dofinansowania, jakie można uzyskać dzięki audytowi.
Zaledwie 11 proc. firm wskazuje na możliwość uzyskania białych certyfikatów, a 10 proc. na otrzymanie funduszy unijnych. Białymi certyfikatami nazywa się świadectwa efektywności energetycznej. Może je otrzymać przedsiębiorstwo każdej wielkości. Wystarczy, że zostanie przeprowadzony audyt efektywności energetycznej, który wykaże, że dzięki przeprowadzonym lub planowanym działaniom firma jest w stanie zaoszczędzić co najmniej 10 toe (ton oleju ekwiwalentnego) energii finalnej (ok. 116 MWh) w ciągu roku. Po spełnieniu tych wymogów można wystąpić do Urzędu Regulacji Energetyki o wydanie białych certyfikatów. Po realizacji działań można je sprzedać na Towarowej Giełdzie Energii i w ten sposób zrekompensować część kosztów inwestycji.
Duże przedsiębiorstwa mają też inne możliwości. A mianowicie, mogą starać się o dofinansowanie z działania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 1.2 „Promowanie efektywności energetycznej i korzystanie z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach”. By je otrzymać, należy przeprowadzić audyt energetyczny i na podstawie otrzymanych rekomendacji wdrożyć inwestycje. W ten sposób można otrzymać pożyczkę preferencyjną wynoszącą do 75 proc. kosztów inwestycji z możliwością umorzenia w postaci dotacji. Stopień umorzenia zależy od wielkości osiągniętej efektywności energetycznej i może wynieść nawet 15 proc.
Jak można obniżyć koszty prowadzenia firmy?
Jest wiele sposobów poprawy efektywności energetycznej firmy. Są one bezpośrednio związane z działalnością realizowaną przez przedsiębiorstwo oraz instalacjami, z jakich korzysta. Można jednak wyróżnić systemy, które znajdują się absolutnie wszędzie, a ich modernizacja może przynieść ogromną oszczędność energii. Są to oświetlenie oraz ogrzewanie. W pierwszym przypadku najlepszą inwestycją będzie prosta inwestycja w diody LED.
Z doświadczenia wiem, że oszczędności na oświetleniu rzędu 15 toe rocznie osiąga się za inwestycje o kosztach wynoszących około 100 tys. zł. Po złożeniu wniosku do URE i uzyskaniu Białych Certyfikatów o wartości 15 toe, można je sprzedać na TGE za około 15 tys. zł. Dodatkowo, w najbliższych dwóch latach ze względu na wchodzące regulacje, ich cena osiągnie zapewne około 22 tys. zł. Takie dofinansowanie obniża czas zwrotu z modernizacji oświetlenia o blisko 25% w stosunkowo krótkim czasie – mówi Olaf Dybiński, audytor energetyczny oraz właściciel firmy Olaff Energy Solutions.
Nasz ekspert sugeruje też, że w przypadku modernizacji systemów wytwarzania ciepła, w tym ogrzewania, warto zwrócić uwagę na źródła ciepła. Wymiana kotła na nowy może przynieść roczne oszczędności rzędu kilkudziesięciu toe.
Także inne rodzaje modernizacji dają efekty oraz cechują się niedużym kosztem.
Są to między innymi układy sterowania procesami – oświetleniem, napędami elektrycznymi, pompami, wentylacją oraz temperaturą. Zastosowanie nadrzędnego systemu sterowania w dużym obiekcie może przynieść oszczędności kwalifikujące się do uzyskania białych certyfikatów pomimo bardzo niskiego nakładu inwestycyjnego. Do takich systemów należy między innymi NAZCA, produkowany przez firmę APA z Gliwic:
Coraz częściej obniżenie kosztów związanych z wydatkami na energie bezpośrednio koreluje z wprowadzeniem zaawansowanego sterowania w budynku. Systemy BMS na bieżąco mierzą pobór i wykorzystanie mediów a w razie wyjątkowych sytuacji reagują.
Nowoczesne rozwiązania tego typu mają bezpośrednie przełożenie na efektywność, poprzez utrzymywanie poboru mocy na określonym poziomie, sterowanie pracą i rozruchem maszyn i urządzeń, jak również kontrolowanie ich pracy. Najnowsze systemy posiadają możliwość zintegrowania pomniejszych systemów informatycznych w jeden centralny, który przynosi nie tylko oszczędności, ale także wygodę w postaci jednego, intuicyjnego, wielozadaniowego systemu – mówi Artur Pollak, prezes APA.
Łatwe modernizacje to nie wszystko. Istotne są też bardziej skomplikowane procesy energetyczne, takie jak uszczelnienie lub optymalizacja instalacji sprężonego powietrza, modernizacja linii produkcyjnych oraz zagospodarowanie ciepła odpadowego w przedsiębiorstwie. Zaplanowanie bardziej skomplikowanych działań nie jest możliwe bez pomocy specjalisty:
Już zmodernizowałeś firmę? I tak możesz uzyskać zwrot.
Co ważne, da się uzyskać zwrot w postaci białych certyfikatów za już zrealizowane przedsięwzięcia. Jest to możliwe, jeżeli do inwestycji doszło między 1 stycznia 2014 a 30 września 2016 roku. Możliwość taką do 30 września 2017 roku daje nowa ustawa o efektywności energetycznej. Po tej dacie uzyskanie białych certyfikatów będzie możliwe wyłącznie na przedsięwzięcia planowane, pod warunkiem złożenia wniosku do Urzędu Regulacji Energetyki jeszcze przed podpisaniem umowy z wykonawcą inwestycji.
Warto poważnie zainteresować się audytem energetycznym. Część przedsiębiorców może uważać, że inwestycja w audyt może się nie zwrócić i nie przyniesie żadnej wartości dodanej dla przedsiębiorstwa. Niesłusznie. Wiele firm audytorskich chce wziąć na barki część ryzyka ponoszonego przez klienta. Otrzymują one wynagrodzenie na zasadach podziału zysków. Płatność następuje dopiero po uzyskaniu przychodu przez przedsiębiorstwo, czyli po sprzedaży białych certyfikatów. Jeśli firma ich nie uzyska – klient nic nie traci.
Okazuje się zatem, że nadchodząca możliwość przeprowadzenia koniecznego audytu energetycznego to nie tylko obowiązek. To też szansa, która nie niesie żadnego ryzyka. Po takim wstępnym audycie można bowiem przeprowadzić kolejne badanie, które pozwoli sprawdzić możliwości modernizacji przedsiębiorstwa. A wykonane na jego podstawie inwestycje przyniosą firmie wymierne korzyści, które następnie zamienią się w spore oszczędności.
