Kosmiczne śmieci

Pierścienie Saturna są jednym z najpiękniejszych obiektów nocnego nieba dostrzegalnych już za pomocą większej lornetki. Naukowcy ostrzegają jednak, że wkrótce Ziemia także może mieć własne pierścienie i piękne to one nie będą.

Przeprowadzony w poniedziałek przez Rosję test, w wyniku którego satelita Kosmos 1408 uległ zniszczeniu i zamienił się w chmurę odłamków, będzie miał konsekwencje dla bezpieczeństwa na orbicie przez najbliższe lata i dekady.

Ponad trzynaście miliardów lat świetlnych od Ziemi astronomowie zaobserwowali niezwykle silny rozbłysk promieniowania ultrafioletowego. Teraz okazało się, że źródło błysku znajdowało się bliżej Ziemi. Duuuużo bliżej.

Orbita okołoziemska staje się z każdym rokiem coraz bardziej zatłoczona. Pół biedy jeżeli znajdują się na niej aktywne satelity, które w razie zagrożenia zderzeniem można nieco przesunąć na wyższą/niższą orbitę. Gorzej jednak kiedy na pokładzie satelity skończy się paliwo. Wtedy staje się on jednym z niebezpiecznych śmieci kosmicznych, nad którym nikt już nie ma kontroli

Po kosmicznych lotach Bransona, Bezosa i Isaacmana nie przypuszczałem, że coś jeszcze czeka nas w tym roku ze strony wielkich nazwisk branży technologicznej. A jednak!

W erze powstawania kolejnych megakonstelacji satelitów na orbicie okołoziemskiej, a tym samym lawinowego wzrostu liczby obiektów okrążających Ziemię o ryzyku związanym ze zderzeniami takich obiektów mówi się bezustannie. Dopóki jednak używamy słów „może dojść”, „grozi” czy „istnieje ryzyko” jakoś nikt nie bierze tego na poważnie.

Elon Musk przekonuje, że Starship może być doskonałym instrumentem do sprzątania orbity okołoziemskiej. W sumie powinien, bo to SpaceX dostarcza teraz najwięcej satelitów na orbitę.

O chińskim programie kosmicznym pisze się obecnie częściej niż o jakimkolwiek innym. Z jednej strony jest to efekt nowości, a z drugiej częstotliwość startów nowych rakiet, nowych misji czy nowych satelitów w Chinach dorównuje całemu zachodniemu światu. Nie wszystko jednak w Chinach rozwija się w wystarczająco szybkim tempie.

Jeżeli w stronę Księżyca zmierza meteoroid, to całym impetem uderza w jego powierzchnię. Nic go nie zatrzymuje, nic go nie spowalnia do momentu uderzenia w powierzchnię Księżyca. Pod tym względem jest to dość niebezpieczne miejsce. Na Ziemi mamy jednak trochę lepiej - atmosfera ziemska stanowi fantastyczną obronę.

Odkąd człowiek po raz pierwszy wysłał na orbitę okołoziemską pierwszego satelitę, stopniowo, ale jednocześnie coraz szybciej rośnie na orbicie liczba obiektów, które wysłaliśmy z Ziemi, już nie działają, a w atmosferę ziemską na razie nie chcą zejść.

Niewielki kosmiczny śmieć uderzył w jeden z instrumentów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i go uszkodził. Czy kogoś to dziwi? Przecież do tego musiało dojść prędzej czy później.

Nie ma w ostatnich tygodniach tygodnia, w którym nie pojawiałyby się informacje dotyczące śmieci kosmicznych. Niby orbita okołoziemska to ogrom przestrzeni, ale śmieci też jest tam niemało. Przyjrzymy się zatem temu zjawisku.

Co do zasady, masywnych śmieci kosmicznych jest stosunkowo mało i stosunkowo łatwo śledzić je z Ziemi. Problem jednak pojawia się przy drobnych śmieciach kosmicznych o rozmiarach rzędu kilku centymetrów. Mimo niewielkich rozmiarów, przy swojej prędkości orbitalnej są one niebezpieczne dla satelitów znajdujących się na orbicie czy dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Coś trzeba z nimi zrobić.

Liczba satelitów dostarczanych z Ziemi na orbitę rośnie bardzo szybko, liczba kosmicznych śmieci jest już alarmująca, skutecznych systemów sprzątania orbity jak na razie nie ma. Problem jest zatem poważny.

Kilka dni temu Chiny świętowały wyniesienie na orbitę pierwszego modułu własnej załogowej stacji kosmicznej Tiangong. Moduł Tianhe trafił na swoją orbitę, rozpoczynając zaplanowany na dwa lata proces budowy całej stacji. Gorzej miewa się natomiast rakieta, która wyniosła Tianhe na orbitę.

W sobotę rano do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zacumował statek Crew Dragon, na którego pokładzie znajdowała się czteroosobowa załoga. Podczas trwającego niemal dobę lotu doszło do nietypowego i zapewne stresującego wydarzenia.

Odkąd na orbicie pojawiły się pierwsze satelity, wraz z nimi pojawiły się pierwsze śmieci kosmiczne. Orbita jest jednak duża i jeden czy dwa okruchy, porzucone satelity czy człony rakiet początkowo nie robiły na nikim wrażenia. Sytuacja od tego czasu się już znacznie zmieniła.

Sosnowy satelita powinien się nazywać Sosnowiec-1. Nie wiem jednak, czy japońscy konstruktorzy pierwszego drewnianego satelity przeczytają ten artykuł. Nie wiem też, czy wykorzystają do jego produkcji sosnę, ale w razie czego pomysł był mój.

Ludzkość co chwilę wysyła coś na orbitę okołoziemską. Rośnie liczba satelitów, ale rośnie też liczba śmieci kosmicznych. Firma Nanoracks chce wejść na rynek recyklingu orbitalnego.

10 lutego 2009 roku działający satelita komunikacyjny Iridium 33 zderzył się z nieczynnym satelitą Cosmos 2251. Do zdarzenia doszło nad Syberią na wysokości około 800 km nad Ziemią. Łączna prędkość zderzenia wyniosła ok. 11,7 km/s, dzięki czemu z dwóch satelitów powstało 2000 odłamków większych niż 1 cm.