Najtęższe umysły pracują nad tym, byś mógł jeść chipsy w górach. To się dzieje naprawdę

Choć wszyscy znają żart, że w opakowaniu czipsów kupujemy powietrze, a czipsy są gratis, to jednocześnie wszyscy wiedzą (a przynajmniej tak zakładam), że relatywnie duża ilość wolnej przestrzeni w opakowaniu popularnych przekąsek służy klientowi, chroniąc wszelkiego rodzaju czipsy przed nadmiernym połamaniem w transporcie oraz przedłużając ich świeżość.

Jednak paradoksalnie tak duża ilość powietrza w opakowaniu może szkodzić czipsom. Jak? Wystarczy udać się około trzech kilometrów ponad poziom morza, by zobaczyć, że powietrze w opakowaniu może doprowadzić do wybuchu czipsów.

Pakowanie w atmosferze modyfikowanej (Modified atmosphere packaging, MAP) to technologia pakowania wykorzystywana w procesie pakowania wszelkiego rodzaju jedzenia, by utrzymać jego dłuższą świeżość. W przypadku czipsów polega ona na usunięciu z opakowania tlenu i zastąpienie go niemal w całości azotem. Główną rolą tego procesu jest zapewnienie, że gotowa paczka czipsów może być na półce znacznie dłużej, a dodatkowo lepiej smakuje i to właśnie za sprawą tego procesu po kilkuset kilometrach w trasie z fabryki do sklepu nadal możemy jeść czipsy, a nie ich okruchy.

Choć w procesie MAP usuwany jest tlen i na jego miejsce wpompowywany jest azot, a same paczki czipsów wyglądem przypominają poduszki, to nadal potrzeba całkiem dużej siły, by ów czipsowa poduszka wybuchła. Jednak im wyżej w góry (lub w niebo, jeżeli lecisz samolotem) tym czipsowa poduszka zacznie się napinać. A stąd już jedno złe dociśnięcie, by paczka po prostu wybuchła.

Działa tu prawo Boyle'a, mówiące o zależności między ciśnieniem gazu a jego objętością w stałej temperaturze i masie gazu. W dużym skrócie, prawo to definiuje, iż ciśnienie bezwzględne jest odwrotnie proporcjonalne do objętości

Ciśnienie atmosferyczne spada wraz ze wzrostem wysokości. Na wyższych wysokościach nad poziomem morza znajduje się mniej cząsteczek powietrza niż nad podobną powierzchnią na niższych poziomach. Oznacza to, że na poziomie morza ciśnienie jest wysokie, a w wysokich górach lub w przestrzeni powietrznej, w której poruszają się samoloty pasażerskie, ciśnienie jest niskie.

Biorąc pod uwagę prawo Boyle'a, łatwo zauważyć, że wraz z redukcją ciśnienia zwiększy się objętość gazów - w tym azotu, który wypełnia paczkę czipsów.

O ile my przeżyjemy jeżeli w samolocie lub w drodze na szczyt alpejskiego zjazdu wybuchnie nam paczka czipsów, to jak żyją ludzie w górach? Na świecie znajduje się ponad 80 miast położonych przynajmniej 2 tys. m. n. p. m., w których zmartwieniem są nie tylko czipsy, ale także pakowane z pomocą technologii MAP surowe mięso czy sery. W ich przypadku rozwiązań jest przynajmniej kilka.

Spider's Web uczy i bawi, niekoniecznie najprzydatniejszych rzeczy w życiu:

Na wyżej położonych terenach - ale wciąż relatywnie nisko w porównaniu do boliwijskiego El Alto położonego 4 tys. m. n. p. m. - zwykle podchodzi się do produktów spożywczych pakowanych MAP "normalnie", czyli ten sam produkt trafia na półki sklepowe kilkaset metrów powyżej poziomu morza, jak i kilka metrów ponad poziom morza. Jedyny środek zapobiegawczy w tym przypadku to bardziej delikatne obchodzenie się z produktami w sklepach i przy transporcie.

W przypadku najwyżej położonych ośrodków miejskich i wiejskich, producenci żywności - czipsów i nie tylko - przygotowują dla nich specjalne partie produktów wypełnione mniejszą ilością azotu, a niekiedy także posiadające opakowania bardziej odporne na presję, jaką od wewnątrz wywiera gaz na opakowanie. To rozwiązanie stosowane jest także w przypadku przekąsek, jakie linie lotnicze oferują swoim pasażerom.

Zdjęcie główne: tomeqs / Shutterstock