archeologia

W 79 roku naszej ery wybuch Wezuwiusza zniszczył Pompeje i Herkulanum, grzebiąc tysiące ludzi pod warstwą popiołu i lawy. Ale to, co naukowcy odkryli w na miejscu tej tragedii w 2020 roku, jest absolutnie niezwykłe i szokujące.

Podczas rutynowych prac na pastwisku w okolicach mazurskiej wsi Bartosze doszło do niezwykłego odkrycia. Syn właściciela gospodarstwa, poprawiając dostęp bydła do oczka wodnego, natknął się na tajemniczy przedmiot. Jak się okazało, był to naszyjnik z brązu liczący ponad 2,5 tys. lat. To jedno z najcenniejszych odkryć archeologicznych na Mazurach w ostatnich latach.

Globalne ocieplenie, choć niesie ze sobą tragiczne konsekwencje, odsłania przed nami fascynujące sekrety przeszłości. Topniejące lodowce na całym świecie, niczym gigantyczne kapsuły czasu, uwalniają artefakty, które przez tysiąclecia były ukryte pod warstwami lodu. Drewniane narzędzia, starożytne posągi, a nawet szczątki ludzkie – te znaleziska przyciągają archeologów, a Norwegia wiedzie prym w tej nowej dziedzinie, zwanej archeologią glacjalną.

Współczesna nauka coraz śmielej zagląda w przeszłość, a dzięki nowoczesnym technologiom odkrywamy sekrety, które do niedawna wydawały się nieosiągalne. Międzynarodowy zespół badawczy, w którego skład wszedł profesor Tomasz Sawoszczuk z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, dokonał właśnie przełomowego odkrycia, które rzuca nowe światło na starożytne egipskie praktyki balsamowania. Dowiedzieliśmy się jak pachną mumie.

Dzięki nowoczesnym metodom badań naukowcy dowiedli, że już ponad 2700 lat temu na terenie dzisiejszego Olkusza wydobywano i przetwarzano rudy ołowiu. To najstarsze potwierdzone ślady wydobycia metali na ziemiach polskich. Okazało się, że nasi przodkowie zajmowali się tym 1000 lat wcześniej niż do tej pory sądzono.

Pierwsze tygodnie 2025 roku przyniosły prawdziwą sensację w świecie archeologii i historii. W głębokich lasach północnej Jury, w pobliżu Częstochowy, dwaj pasjonaci poszukiwań historycznych artefaktów – Rafał Proszowski i Mariusz Lampa ze stowarzyszenia Inventum – dokonali niezwykłego odkrycia. Ich detektory metali natrafiły na rzymski miecz sprzed dwóch tysięcy lat. To znalezisko, które może całkowicie zmienić nasze postrzeganie historii tego regionu.

Leonardo da Vinci to artysta, wynalazca i wizjoner, którego dziedzictwo wciąż skrywa tajemnice. Jego rysunki i notatki są analizowane od stuleci, ale dopiero teraz naukowcom udało się odkryć, że jeden z jego szkiców był mapą prowadzącą do ukrytych tuneli pod zamkiem Sforzów w Mediolanie. To przełomowe odkrycie otwiera zupełnie nowy rozdział w badaniach nad inżynieryjnymi talentami da Vinci.

Niecodzienna historia i przełom w archeologii. Międzynarodowy zespół badaczy z Uniwersytetu w Durham oraz Uniwersytetu Al-Qadisiyah w Iraku właśnie odkrył lokalizację legendarnej bitwy, która odegrała kluczową rolę w ekspansji islamu poza Półwysep Arabski. Wszystko dzięki odtajnionym zdjęciom satelitarnym z czasów zimnej wojny.

„Znalazłem to w bagnie, waży 5 kg”. Krótka informacja i zdjęcie wystarczyły do prawdopodobnej identyfikacji niezwykle ciekawego znaleziska.

Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego dokonali niezwykłego odkrycia podczas tegorocznych wykopalisk w Miedarach. Wśród wydobytych skamieniałości znalazły się doskonale zachowane zęby rekinów, kompletna czaszka pływającego dinozaura - notozaura oraz kości gadów lądowych. To prawdziwa gratka dla wszystkich miłośników prehistorii.

To z jednej strony nie lada gratka dla pasjonatów historii, a z drugiej bolesny dowód na to, jak dotkliwa jest susza. Rzeki osiągają rekordowo niskie poziomy wody i pozwalają dostrzec rzeczy, które były dotychczas dobrze zakryte. Tylko że to nie powód do radości.

Nowe odkrycie rzuca wyzwanie dotychczasowym teoriom na temat budowy jednej z najsłynniejszych budowli świata – piramidy Dżesera. Naukowcy sugerują, że starożytni Egipcjanie mogli wykorzystywać zaawansowane - jak na swoje czasy - technologie, takie jak hydrauliczne dźwigi, aby podnosić ogromne bloki skalne.

Takich łodzi używano bardzo dawno temu. Wiek odnalezionej jest wprawdzie jeszcze nieznany, ale i tak odkrycie zaskakuje.

W 2018 r. świat archeologii wstrzymał oddech, gdy w jaskini Shanidar w irackim Kurdystanie odkryto zmiażdżoną czaszkę neandertalki. 75 tys. lat dzieliło nas od tej tajemniczej istoty, której życie i śmierć skrywały sekrety pradawnej przeszłości. Ale dzięki determinacji i precyzyjnej pracy zespołu archeologów i konserwatorów z Uniwersytetu Cambridge, twarz Shanidar Z powróciła do nas z otchłani czasu.

Przez wieki miejsce spoczynku Platona, jednego z najwybitniejszych filozofów starożytności, pozostawało zagadką. Teraz, dzięki rewolucyjnym zastosowaniom sztucznej inteligencji, ten sekret został wreszcie odsłonięty.

Mur odnaleziony na dnie Morza Bałtyckiego może być najstarszą megakonstrukcją wzniesioną przez człowieka w Europie. Zbudowano go - uwaga! - 11 tys. lat temu. Mur ten służył prawdopodobnie jako pułapka na zwierzęta.

Na terenach dzisiejszej Syrii i Iraku znajdują się setki fortów z czasów imperium rzymskiego. Większość z nich została odkryta dopiero niedawno dzięki zdjęciom z satelitów szpiegowskich z czasów zimnej wojny. To niesamowite odkrycie, które zmienia nasze postrzeganie granic i handlu w starożytnym Rzymie. Pokazuje ono jak kosmos i współczesna technologia pomagają zobaczyć ukryte przed naszymi oczami zabytki sprzed ponad tysiąca lat.

Trzęsienie ziemi doprowadziło do odsłonięcia gigantycznej głowy pierzastego węża, którego jako najważniejsze bóstwo czcili Aztekowie. Głowa Quetzacoatla, bo tak nazywało się to bóstwo, została odkryta pod jednym z budynków Wydziału Prawa na Narodowym Autonomicznym Uniwersytecie w Mexico City.

Amazonia to nie tylko największy las tropikalny na świecie, ale także skarbnica tajemnic i zagadek. Wśród nich znajdują się starożytne rzeźby twarzy, które ukazują się na powierzchni rzeki Negro podczas ostatniej suszy. Te niesamowite znaleziska przypominają współczesne emotikony i wyrażają różne emocje, od uśmiechu po gniew.

Ta historia brzmi jak z filmu o Indianie Jonesie, i trzeba przyznać, że całkowicie słusznie. Archeolodzy odkryli kawałek skały z wyrytym na nim tajemniczymi znakami.