Kosmos

Naukowcy obserwujący planetę krążącą wokół gwiazdy WASP-103 za pomocą teleskopu kosmicznego Cheops dzięki wyjątkowo precyzyjnym danym byli w stanie ustalić jej kształt. Okazało się, że grawitacja potrafi porządnie zdeformować planetę.

Podróż przez tunel czasoprzestrzenny, w dodatku bez własnego źródła napędu, jest teoretycznie możliwa - twierdzą naukowcy z Princeton. Zanim jednak zaczniecie planować podróż na drugą stronę naszej galaktyki należy wyjaśnić jedną rzecz - tunele czasoprzestrzenne nie są przyszłością turystyki kosmicznej, a przynajmniej nie w najbliższej przyszłości.

Ostatnie tygodnie w świecie astronomii zdominowane były całkowicie przez start i początek misji Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Można było na chwilę zapomnieć o istnieniu firmy SpaceX. Teraz gdy już teleskop się rozłożył, wszystko wróci do normy. SpaceX właśnie dał o sobie znać.

Co się dzieje we wnętrzu gazowych olbrzymów - Urana i Neptuna, które 32 lata temu odwiedziła sonda Voyager 2? Jak się okazuje deszcz diamentów w ich atmosferze to nie mit. Niestety nie oznacza to, że powierzchnie jąder tych planet są nimi usłane.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) pierwotnie miała zakończyć swój żywot w 2024 roku. Niedawno jednak przedłużono jej życie do końca trzeciej dekady XXI wieku. Znajduje się na orbicie okołoziemskiej od 1998 roku, a od 2000 roku bez przerwy na jej pokładzie przebywają ludzie. Pytanie, kto z nią pozostanie do samego końca.

O tym, że na Księżycu jest woda, wiemy już od dawna. Sondy kosmiczne od lat wskazują, że w wiecznie zaciemnionych kraterach na biegunach naszego naturalnego satelity jest całkiem sporo lodu wodnego. Z tego też powodu wszystkie pomysły budowy załogowych baz księżycowych także skupiają się na tych obszarach. Chiny właśnie poinformowały, że wysłany przez nich lądownik odkrył wodę na miejscu.

Kiedy 25 grudnia 2021 r. rakieta Ariane 5 wynosiła w przestrzeń kosmiczną Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, inżynierowie z zespołu misji, ale i komentatorzy wspólnie podkreślali, że start to tylko początek. Trudne było dopiero przed nimi.

Naukowcom udało się zaobserwować ostatnie chwile życia czerwonego nadolbrzyma. Wbrew pozorom nie były one spokojne. Życie gwiazdy 2020tlf zakończyła eksplozja supernowej typu II. Ten czerwony nadolbrzym miał masę dziesięciokrotnie większą od masy Słońca.

Naukowcom z Instytutu Astronomii im. Maxa Plancka w Niemczech udało się odkryć jedną z największych struktur w Drodze Mlecznej. Maggie jest tajemniczym włóknem gazu rozciągającym się na taką odległość, że nikt nie podejrzewał, że takie struktury mogą istnieć.

Już w przyszłym tygodniu do naszej wspaniałej planety zbliży się groźna planetoida o średnicy nawet 1000 metrów. Obiekt zaklasyfikowano jako potencjalnie niebezpieczny. Widzieliście już „Nie patrz w górę”? To nie jest taki obiekt.

Każdy tego typu przypadek stanowi niesamowitą zagadkę dla astronomów na całym świecie. Astronomowie analizujący dane z teleskopu TESS poszukującego planet pozasłonecznych dostrzegli gwiazdę, której jasność spada i rośnie w dość chaotyczny sposób. Tym razem jest to TIC 400799224.

Od 25 grudnia minęło już dziesięć dni, a Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba spisuje się jak na razie doskonale. Niemal każdego dnia inżynierowie z zespołu misji informują o kolejnym udanym etapie rozkładania teleskopu. Właśnie teraz trwa jedna z kluczowych faz tego procesu.

W ostatni dzień 2021 roku administrator NASA Bill Nelson poinformował, że administracja prezydenta Joe Bidena postanowiła wydłużyć działalność Międzynarodowej Stacji Kosmicznej do 2030 roku. To bardzo dobra decyzja.

Początek nowego roku to doskonała okazja na spojrzenie wstecz. Co wydarzyło się w ciągu ostatnich 365 dni w astronomii i eksploracji przestrzeni kosmicznej. Czy jakiś zespół badawczy wyróżnił się na tle pozostałych? Czy ktoś nabroił bardziej niż inni? Wbrew pozorom, 2021 rok obfitował w ogrom ciekawych wydarzeń i konkurencja zarówno do miana „kitu” i „hitu” 2021 roku jest duża.

To miało prawo się nie udać. Inżynierowie nadzorujący uruchamianie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba mieli podwójny powód do świętowania w sylwestrową noc. Osłona przeciwsłoneczna jest już rozwinięta.

Pluton znów będzie planetą? Okazuje się, że jest taka możliwość. Naukowcy rozważają zmianę klasyfikacji według której przyznawane jest miano planety. Tylko, że ten ruch spowoduje, że będziemy mieli... 150 planet.

Z precyzyjnymi obserwacjami astronomicznymi jest tak, że nawet kiedy mamy do czynienia z najnowocześniejszymi instrumentami zainstalowanymi na największych teleskopach na Ziemi, to żeby zaobserwować niektóre zjawiska, potrzebujemy sporo szczęścia. Jakby nie patrzeć bardzo często naukowcy chcą przyjrzeć się uważnie jakiejś eksplozji, a rzadko kiedy jakakolwiek gwiazda wskazuje termin ewentualnej eksplozji.

Koniec roku to często czas refleksji nad mijającą przeszłością, ale także spojrzenie w przyszłość, czasami nawet tę dalszą. Taki nastrój też dopadł astrobiologów, którzy rozważają, jak może wyglądać w przyszłości załogowa eksploracja już nie tylko Księżyca czy Marsa, ale także księżyców Jowisza czy Saturna. Ich wizja może stanowić swego rodzaju ostrzeżenie.

Od pół wieku nie widzieliśmy takiego wyścigu kosmicznego na Księżyc jak teraz. Stany Zjednoczone i Chiny startowały z zupełnie innych poziomów. Jeszcze jakiś czas temu wydawało się, że Chiny mają do nadgonienia całe dekady rozwoju technologii kosmicznych. Teraz jednak wygląda powoli na to, że to Amerykanie muszą się napocić, aby dogonić metodycznych Chińczyków.

Elon Musk w mailu do swoich pracowników przekonywał, że firma znalazła się w poważnych opałach na skutek niewystarczającego tempa produkcji silników Raptor, które mają napędzać rakietę Starship oraz jej pierwszy człon Super Heavy. Co ważne, w tym samym mailu Musk przekonywał, że aby cały projekt spiął się finansowo, firma musi osiągnąć częstotliwość startów Starshipa na poziomie co najmniej jednego lotu na dwa tygodnie, co już wtedy wydawało się abstrakcyjnie ambitnym planem. Teraz sytuacja zrobiła się jeszcze poważniejsza.