Kosmos

Brytyjska firma Airbus UK wyląduje pierwszym europejskim łazikiem na Marsie. A to nie koniec ekscytujących wieści o nowej wyprawie na Czerwoną Planetę.

Już w kwietniu na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) trafią pierwsze próbki, które otworzą nowy rozdział w polskich badaniach nad lekami w kosmosie.

Europa zrobiła właśnie znaczący krok w swojej kosmicznej przygodzie, choć nie obyło się bez spektakularnego finału. Niemiecka firma Isar Aerospace, startup z Monachium, przeprowadziła pierwszy testowy start swojej rakiety Spectrum. Choć misja zakończyła się katastrofą i upadkiem rakiety na ziemię po zaledwie 30 sekundach lotu, to i tak uznano ją za sukces.

Dzisiaj, w sobotę, 29 marca 2025 roku w Polsce będziemy mieli okazję podziwiać rzadkie, ale fascynujące zjawisko – częściowe zaćmienie Słońca. Choć nie będzie to pełne zaćmienie to i tak warto się przygotować na niezapomniane widowisko.

Księżyc może stać się ostatnią szansą dla zagrożonych gatunków na Ziemi. Naukowcy z University of Minnesota, współpracując z badaczami z całego kraju, opracowali śmiały plan stworzenia księżycowego biorepozytorium – swoistej Arki Noego w ekstremalnie niskich temperaturach. Pomysł ma solidne podstawy naukowe i może stać się kluczowym elementem ochrony bioróżnorodności naszej planety.

Czerwona Planeta nie przestaje nas zadziwiać. Łazik Perseverance, przemierzający krater Jezero od 2021 roku, natknął się na kolejną zagadkę. Tym razem naukowców z NASA zaintrygowała skała nazwana „St. Pauls Bay”, która pokryta jest setkami drobnych, szarych kulek.

Chiny ujawniły właśnie mapę drogową poszukiwania życia pozaziemskiego w Układzie Słonecznym. Pekin chce wyprzedzić Stany Zjednoczone w wyścigu po próbki z Marsa, ale ta misja to dopiero wstęp do ich planów.

W Afryce znaleziono meteoryt, który może być fragmentem zaginionej planety. Jego skład nie przypomina niczego, co wcześniej badano.

Donald Trump próbuje wymazać różnorodność nie tylko na Ziemi. Jego polityka dotarła nawet na Księżyc. NASA, jeszcze niedawno dumnie podkreślająca, że w ramach misji Artemis na powierzchni Srebrnego Globu stanie pierwsza kobieta i pierwsza osoba o innym niż biały kolorze skóry, usunęła te wzmianki ze swojej strony internetowej. Oficjalnym powodem są rozporządzenia nowego prezydenta USA.

Mars, Czerwona Planeta, od lat rozpala naszą wyobraźnię jako potencjalne miejsce, gdzie mogło istnieć życie poza Ziemią. Choć dziś panują tam surowe warunki – gigantyczne wahania temperatur, rzadka atmosfera i brak płynnej wody na powierzchni – najnowsze odkrycie naukowców rzuca nowe światło na historię tej planety.

Wyobraźcie sobie teleskop tak potężny, że Hubble przy nim wygląda jak amatorska lornetka. To rzeczywistość, która nadejdzie już w 2028 r. W północnym Chile wysoko w Andach powstaje Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT), który dosłownie zmieni nasze postrzeganie Drogi Mlecznej. Mówimy o urządzeniu, które zbierze światło dziesięciokrotnie efektywniej niż dotychczasowe teleskopy i dostarczy obrazy 16 razy ostrzejsze od tych z kosmicznego teleskopu Hubble’a. To nie jest ewolucja, to kosmiczna rewolucja.

Wyobraź sobie, że twoja ośmiodniowa podróż służbowa nagle przedłuża się o dziewięć miesięcy. W normalnych warunkach spodziewałbyś się solidnej rekompensaty za nadgodziny. Ale nie w przypadku Suni Williams i Butch’a Wilmore’a, astronautów NASA, którzy po awarii ich statku kosmicznego spędzili na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) 278 dni ponad plan.

Ministerstwo Cyfryzacji przez Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy zakupiło i udostępniło naszym sąsiadom 24 560 terminali Starlink. Ile to kosztuje?

Kapsuła Dragon firmy SpaceX z powodzeniem wodowała u wybrzeży Tallahassee na Florydzie. Na jej pokładzie znajdowali się astronauci NASA Nick Hague, Suni Williams, Butch Wilmore oraz kosmonauta Roskosmosu Aleksandr Gorbunow.

Najnowsze badania rzucają światło na najwcześniejsze etapy istnienia wszechświata. Dzięki obserwacjom promieniowania reliktowego naukowcy uzyskali najostrzejsze w historii obrazy kosmosu sprzed 13,8 mld lat. To jak pierwsze zdjęcia noworodka – ale tym razem chodzi o cały wszechświat.

Wiosna to czas przebudzenia, nie tylko w przyrodzie, ale i na nocnym niebie. Już 20 marca o godzinie 10:01, Słońce przekroczy punkt równonocy wiosennej, oficjalnie witając astronomiczną wiosnę. To moment, na który czekają wszyscy miłośnicy kosmicznych obserwacji. Przygotujcie się na wyjątkowe zjawiska, które rozświetlą zarówno dzienne, jak i nocne niebo.

Rosyjski biznesowy doradca Władimira Putina, Kiriłł Dmitrijew, zapowiedział możliwość rozmów Rosji z Elonem Muskiem na temat wspólnej eksploracji Marsa. Wydaje się to jak zaskakujący zwrot akcji, zwłaszcza w obliczu sankcji, zimnej wojny ekonomicznej i napiętych relacji między Moskwą a Zachodem. Czy jest to rzeczywisty plan, czy jedynie propagandowa zagrywka Kremla?

Kosmiczny teleskop Jamesa Webba (JWST) znowu przesuwa granice naszej wiedzy o wszechświecie. Tym razem naukowcy z jego pomocą uzyskali pierwsze bezpośrednie obrazy dwutlenku węgla w atmosferze planet spoza Układu Słonecznego. Odkrycia dokonano w układzie HR 8799, znajdującym się 130 lat świetlnych od Ziemi.

Wszechświat skrywa przed nami jeszcze wiele tajemnic, a teleskop Jamesa Webba (JWST) konsekwentnie dostarcza nam kolejnych powodów do zdumienia. Najnowsze badania wykazały coś, co na pierwszy rzut oka wydaje się niewiarygodne – większość galaktyk w głębokim kosmosie obraca się w tę samą stronę. Co to oznacza dla naszego rozumienia Wszechświata? Możliwe, że znacznie więcej, niż się spodziewaliśmy.

Życie we Wszechświecie mogło narodzić się znacznie wcześniej, niż przypuszczaliśmy. Przełomowe badania przeprowadzone przez zespół astrofizyków z Uniwersytetu w Portsmouth sugerują, że woda – kluczowy element niezbędny do powstania życia – mogła pojawić się we Wszechświecie już 100-200 mln lat po Wielkim Wybuchu. To miliardy lat wcześniej, niż dotychczas zakładano.

Łazik Blue Ghost firmy Firefly uchwycił spektakularny widok zaćmienia słonecznego z powierzchni Księżyca. Ten przepiękny widok pozwala choć na chwilę zapomnieć o troskach tego świata.

Naukowcy od dekad zastanawiają się, co stało za masowymi wymieraniami w historii Ziemi. Planetoidy, wulkany, zmiany klimatyczne – to klasyczni podejrzani. Teraz jednak nowe badania wskazują na jeszcze jedną możliwość: to eksplozje supernowych, czyli najpotężniejsze wybuchy we Wszechświecie, mogły dwukrotnie zdziesiątkować życie na naszej planecie.

Miłośnicy astronomicznych zjawisk szykują się na niezwykłe widowisko. W nocy z czwartku na piątek, 14 marca, na niebie pojawi się Krwawy Księżyc. To pełne zaćmienie naszego naturalnego satelity, podczas którego przybiera on intensywnie czerwony kolor.

Syriusz jest nie tylko jedną z najbliższych nam gwiazd, ale również najjaśniejszą gwiazdą na nocnym niebie. Syriusz od lat fascynuje miłośników kosmosu i gwiazd. Co sprawia, że Syriusz jest wyjątkowy?

Z funkcji prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej POLSA odwołany został Grzegorz Wrochna. Czarne chmury nad jego głową zbierały się od kilku tygodni, a odwołanie ma zapewne związek z incydentem z rakietą należącą do SpaceX.

Nadchodząca wiosna zachęca, by wystawiać twarz do słońca, ale w najbliższych godzinach trzeba na to uważać. Wszystko przez wyższe natężenie promieniowania UV-B docierającego do powierzchni Ziemi.

Wylądował i od razu wziął się do pracy. W przerwie od poważniejszych zadań Blue Ghost zachwycił się tym, czym często i my na Ziemi – wschodem słońca. Tyle że jego perspektywa była nieco inna, co teraz możemy zobaczyć.

Księżyc znowu w centrum uwagi. W niedzielę, lądownik Blue Ghost, stworzony przez firmę Firefly Aerospace, dotknął powierzchni Srebrnego Globu. To nie tylko kolejny krok w podboju kosmosu, ale także ogromny sukces programu NASA, który stawia na komercyjne firmy w eksploracji Księżyca.

Kosmos pełen jest potencjalnych niebezpieczeństw, które mogą uderzyć w naszą planetę bez ostrzeżenia. Właśnie dlatego NASA przyznała SpaceX kontrakt wart 100 mln dol. na wyniesienie w kosmos specjalnego satelity, który pomoże monitorować zagrożenia z głębin Układu Słonecznego.

Mars dziś to zimna, sucha planeta z wodą uwięzioną w lodowych czapach polarnych. Jednak nowe odkrycie dostarcza mocnych dowodów na to, że miliardy lat temu mogły istnieć tam plaże obmywane falami ogromnego oceanu.

Pierwsza w historii metalowa część wykonana na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) właśnie dotarła na Ziemię. Próbka, która powstała w drukarce 3D, trafiła do Europejskiego Centrum Badań i Technologii Kosmicznych (ESTEC) w Holandii, gdzie przejdzie szczegółowe testy.

Czy na samych rubieżach Układu Słonecznego kryje się struktura przypominająca miniaturową galaktykę? Najnowsze badania sugerują, że Obłok Oorta – gigantyczna sfera lodowych obiektów otaczająca nasz układ planetarny – może posiadać spiralne ramiona. To odkrycie rzuca nowe światło na ten enigmatyczny region kosmosu i sugeruje, że jego kształt jest bardziej skomplikowany, niż dotychczas sądzono.

Czerwona Planeta od dawna rozpala wyobraźnię ludzkości. Czy kiedykolwiek istniało tam życie? A może wciąż istnieje, ukryte głęboko pod powierzchnią? Przełomem w tych badaniach może okazać się misja ExoMars i jej nowoczesny łazik Rosalind Franklin, który wykopie próbki z głębokości, o jakiej dotychczasowe misje mogły tylko pomarzyć.

Mamy 2025 r., a na mapie Polski jest jeszcze wiele punktów, gdzie sygnał telefonii komórkowej istnieje tylko teoretycznie, a tymczasem na Księżycu powstanie sieć komórkowa.

Do tej pory naukowcy uważali, że marsjański pył zawierający tlenki żelaza powstał w suchych warunkach, gdy atmosfera planety stopniowo zmieniała się w jałowe pustkowie. Jednak najnowsze badania rzucają na tę teorię zupełnie nowe światło. Okazuje się, że Mars mógł zardzewieć znacznie wcześniej – kiedy woda była tam jeszcze powszechna.

SPHEREx to nowy teleskop NASA, który w tym tygodniu rozpocznie swoją kosmiczną podróż. Jego zadaniem będzie zmapowanie całego nieba w świetle podczerwonym, co pozwoli odpowiedzieć na fundamentalne pytania dotyczące wszechświata.

Miłośnicy astronomii, przygotujcie się na nie lada gratkę. Już 28 lutego 2025 r. na nocnym niebie Ziemi rozegra się spektakularne widowisko – wielka parada planet. Siedem planet naszego Układu Słonecznego, a mianowicie Saturn, Merkury, Neptun, Wenus, Uran, Jowisz i Mars, ustawi się w jednym rzędzie, tworząc niesamowity kosmiczny spektakl. To wydarzenie, które zdarza się niezwykle rzadko, prawdziwa uczta dla oczu.

Polska była świadkiem niecodziennego zjawiska – deszczu kosmicznych szczątków. Części rakiety Falcon 9, należącej do SpaceX, spadły w okolicach Poznania, na szczęście powodując jedynie drobne szkody. Wiadomo już, jaki był powód tej katastrofy.

Nowe, intrygujące badanie otwiera nowe perspektywy na powiązania między Ziemią a kosmosem. Okazuje się, że wybuch odległej gwiazdy może mieć wpływ na powstawanie nowych wirusów na naszej planecie.

Niemiecki startup Isar Aerospace ma ambicję stać się europejskim odpowiednikiem SpaceX, przy większej niezależności. Co więcej, jest na dobrej drodze.