Kosmos

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) pęka, a jej stan techniczny gwałtownie się pogarsza. Jeśli dodamy do tego fakt, że Donald Trump, prezydent USA, przykręcił NASA kurek z pieniędzmi, to mamy gotowy przepis na katastrofę.

Od kiedy łazik Perseverance wylądował na Marsie, naukowcy liczyli, że misja dostarczy nam nie tylko spektakularnych zdjęć z innej planety, ale przede wszystkim twardych danych – takich, które pomogą odpowiedzieć na jedno z najbardziej intrygujących pytań współczesnej nauki: czy Mars mógł kiedyś tętnić życiem? Dziś, cztery lata po lądowaniu, mamy kolejną porcję fascynujących informacji.

Już niedługo, bo „nie wcześniej niż w maju”, polska nauka i technologia przekroczą granice atmosfery. Wszystko za sprawą misji IGNIS – pierwszej w historii Polski misji technologiczno-naukowej na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Na orbitę Ziemi poleci dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, polski astronauta Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), niosąc ze sobą nie tylko zaawansowane technologie, ale i symboliczne cząstki polskiej duszy.

Nocne niebo potrafi oczarować. A gdy na jego tle pojawiają się Lirydy wrażenie jest jeszcze silniejsze. Jeśli marzysz o tym, by zobaczyć ten magiczny spektakl, mamy dobrą wiadomość. Już 21 kwietnia 2025 r. będziesz mieć ku temu doskonałą okazję.

W sieci krąży teoria spiskowa, która zyskuje coraz większą popularność. Według niektórych internautów Jeff Bezos i jego firma Blue Origin… nigdy nie polecieli w kosmos. Dowód? Kapsuły New Shepard, które wracają na Ziemię niemal nieskazitelnie czyste, bez śladów przypalenia czy odbarwienia. Dla porównania: statki Crew Dragon od SpaceX wyglądają jakby właśnie przeleciały przez piekło.

Sonda kosmiczna Lucy znajduje się na finalnym etapie przygotowań do drugiego w historii misji przelotu obok asteroidy. Dziś minie planetoidę Donaldjohanson w głównym pasie planetoid między Marsem a Jowiszem, co stanowi istotny krok w jej długiej podróży ku asteroidom trojańskim Jowisza.

Łaziki marsjańskie wiercą dziury w powierzchni Czerwonej Planety szukając śladów materii ogranicznej. Teleskopy analizują skład chemiczny planet pozasłonecznych szukając związków informujących o śladach życia. Co zrobisz, jak się okaże, że nie jesteśmy sami we wszechświecie?

To może być najbardziej ekscytujące odkrycie w historii poszukiwań życia poza Ziemią. W atmosferze egzoplanety K2-18b oddalonej o 124 lata świetlne od Ziemi wykryto związki chemiczne, które na naszej planecie są produkowane wyłącznie przez organizmy żywe.

Wielbicieli nocnego nieba czeka w tym roku nie lada widowisko. Na scenie kosmosu pojawiła się nowa kometa – C/2025 F2 (SWAN) – i wszystko wskazuje na to, że wiosną stanie się jednym z najciekawszych obiektów do obserwacji. Choć dziś potrzebujemy lornetki lub teleskopu, by ją dostrzec, to z każdym dniem staje się jaśniejsza. A kulminacja tego niebiańskiego spektaklu nastąpi już niebawem – 1 maja 2025 r., gdy kometa znajdzie się najbliżej Słońca.

Miłośnicy nieba, szykujcie termosy z kawą, aparaty i najlepiej ciepłą kurtkę. Wszystko wskazuje na to, że już dziś wieczorem Polska może znaleźć się w zasięgu zorzy polarnej. I to nie byle jakiej – jak pisze Karol Wójcicki, znany popularyzator astronomii i twórca bloga „Z głową w gwiazdach”, przed nami najlepsza okazja od stycznia, by zobaczyć to zjawisko na własne oczy, bez wyjeżdżania na koło podbiegunowe.

W poniedziałek z prywatnego rancza w Teksasie wystartowała rakieta należąca do Jeffa Bezosa – miliardera, założyciela Amazona i szefa firmy kosmicznej Blue Origin. Lot sam w sobie nie byłby niczym nadzwyczajnym, gdyby nie fakt, że na pokładzie znalazło się sześć kobiet, w tym Lauren Sánchez – narzeczona Bezosa, Katy Perry – supergwiazda popu – oraz Gayle King – znana prezenterka amerykańskiej telewizji śniadaniowej.

Jeszcze niedawno zepsuty satelita na orbicie oznaczał jedno: koniec misji, miliony euro straty i konieczność wyniesienia nowego urządzenia w kosmos. Ale te czasy mogą wkrótce odejść do historii. Wszystko za sprawą polskiej technologii opracowanej przez firmę PIAP Space z Warszawy – ramienia robotycznego TITAN, które już wkrótce może stać się nieodzownym narzędziem w kosmicznych misjach serwisowych.

Najnowsza propozycja budżetowa administracji Donalda Trumpa przewiduje drastyczne cięcia w finansowaniu programów naukowych NASA, które mogłyby poważnie zaszkodzić pozycji Stanów Zjednoczonych w badaniach kosmicznych i klimatycznych.

Tytan, największy księżyc Saturna, to miejsce jak z innej planety – dosłownie i w przenośni. Jego krajobraz przypomina kosmiczną wersję Ziemi: rzeki i jeziora, ale nie z wody, a z ciekłego metanu; wydmy z czegoś, co przypomina sadzę; skały z lodu. I jeszcze ta mglista atmosfera, gęsta jak z horroru science fiction. Od lat naukowcy zastanawiają się: skoro na Tytanie jest tyle związków organicznych, czy możliwe jest tam życie?

Dzięki przełomowej misji Chang’e 6 prowadzonej przez Chiny naukowcy zyskali bezcenny wgląd w budowę Księżyca.

Kandydat na szefa NASA powiedział, jakie będą kosmiczne plany Stanów Zjednoczonych. Czy oznacza to koniec programu Artemis i marzeń o stałej obecności człowieka na Księżycu?

Już w najbliższą sobotę nocne niebo zdominuje pełnia, która — choć z pozoru wyglądać będzie zwyczajnie — skrywa w sobie coś niezwykłego. To tzw. mikroksiężyc, czyli pełnia Księżyca, która wypada wtedy, gdy nasz naturalny satelita znajduje się najdalej od Ziemi. Efekt? Księżyc będzie wyglądał na odrobinę mniejszy i mniej jasny niż zazwyczaj. Ale uwaga: różnica jest na tyle subtelna, że łatwo ją przeoczyć.

Gdy myślimy o miejscu, które byłoby najbardziej nieprzyjazne życiu, Wenus zawsze pojawia się w czołówce. Temperatura sięgająca 460 stopni C, ciśnienie zdolne zmiażdżyć łódź podwodną i nieprzeniknione chmury składające się z niemal czystego kwasu siarkowego. A jednak to właśnie tam, w tej toksycznej atmosferze, naukowcy coraz odważniej zadają pytanie: czy życie może istnieć w chmurach Wenus? A jeszcze bardziej zaskakujące – czy życie może tam przetrwać bez wody?

Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, przyszłe księżycowe bazy mogą powstać nie z metalu ani betonu, ale z cegieł uformowanych z księżycowego pyłu – i naprawianych za pomocą bakterii.

Kosmos, przestrzeń, tajemnice – to mieszanka, która zawsze rozpala wyobraźnię. A gdy w grę wchodzą rosyjskie satelity wojskowe, robi się naprawdę intrygująco.

Jeszcze kilka tygodni temu wydawało się, że może to być scenariusz rodem z hollywoodzkiego thrillera. Planetoida 2024 YR4 – skała wielkości piętnastopiętrowego budynku – miała rekordowe, 3,1 proc. szanse na uderzenie w Ziemię. To najwyższy wynik w historii obserwacji tego typu zagrożeń. Naukowcy z całego świata wstrzymali oddech, a społeczność zajmująca się obroną planetarną ruszyła do działania. Dziś już wiemy: 2024 YR4 nie trafi w naszą planetę. Ale…

Jeszcze do niedawna sądziliśmy, że powierzchnia Marsa to jałowe pustkowie, na którym życie nie ma najmniejszych szans. Jednak najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie IMA Fungus rzucają nowe światło na ten temat. Po raz pierwszy udowodniono, że niektóre gatunki porostów potrafią przetrwać warunki panujące na Czerwonej Planecie, a nawet pozostać aktywne metabolicznie pomimo ekspozycji na silne promieniowanie jonizujące.

Kosmos od dawna nie jest już tylko domeną naukowców i astronautów. W XXI wieku staje się infrastrukturą – taką samą jak autostrady, lotniska czy elektrownie. Aby jednak satelity, sondy i statki mogły skutecznie operować na orbitach Ziemi i dalej, potrzebujemy czegoś fundamentalnego: paliwa. I tutaj wkraczają Siły Kosmiczne USA, które planują przetestować pierwsze kosmiczne stacje paliwowe.

Zespół AGH Space Systems, reprezentujący Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie, sięgnął po najwyższe laury w prestiżowych zawodach Australian Rover Challenge 2025 (ARCh). Studenci i studentki z Polski pokonali 14 najlepszych zespołów z całego świata, zdobywając imponujące 421,6 punktów na 500 możliwych. To nie tylko sukces drużyny, ale także dowód na to, że Polska coraz śmielej wkracza na arenę międzynarodowej eksploracji kosmicznej.

Brytyjska firma Airbus UK wyląduje pierwszym europejskim łazikiem na Marsie. A to nie koniec ekscytujących wieści o nowej wyprawie na Czerwoną Planetę.

Już w kwietniu na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) trafią pierwsze próbki, które otworzą nowy rozdział w polskich badaniach nad lekami w kosmosie.

Europa zrobiła właśnie znaczący krok w swojej kosmicznej przygodzie, choć nie obyło się bez spektakularnego finału. Niemiecka firma Isar Aerospace, startup z Monachium, przeprowadziła pierwszy testowy start swojej rakiety Spectrum. Choć misja zakończyła się katastrofą i upadkiem rakiety na ziemię po zaledwie 30 sekundach lotu, to i tak uznano ją za sukces.

Dzisiaj, w sobotę, 29 marca 2025 roku w Polsce będziemy mieli okazję podziwiać rzadkie, ale fascynujące zjawisko – częściowe zaćmienie Słońca. Choć nie będzie to pełne zaćmienie to i tak warto się przygotować na niezapomniane widowisko.

Księżyc może stać się ostatnią szansą dla zagrożonych gatunków na Ziemi. Naukowcy z University of Minnesota, współpracując z badaczami z całego kraju, opracowali śmiały plan stworzenia księżycowego biorepozytorium – swoistej Arki Noego w ekstremalnie niskich temperaturach. Pomysł ma solidne podstawy naukowe i może stać się kluczowym elementem ochrony bioróżnorodności naszej planety.

Czerwona Planeta nie przestaje nas zadziwiać. Łazik Perseverance, przemierzający krater Jezero od 2021 roku, natknął się na kolejną zagadkę. Tym razem naukowców z NASA zaintrygowała skała nazwana „St. Pauls Bay”, która pokryta jest setkami drobnych, szarych kulek.

Chiny ujawniły właśnie mapę drogową poszukiwania życia pozaziemskiego w Układzie Słonecznym. Pekin chce wyprzedzić Stany Zjednoczone w wyścigu po próbki z Marsa, ale ta misja to dopiero wstęp do ich planów.

W Afryce znaleziono meteoryt, który może być fragmentem zaginionej planety. Jego skład nie przypomina niczego, co wcześniej badano.

Donald Trump próbuje wymazać różnorodność nie tylko na Ziemi. Jego polityka dotarła nawet na Księżyc. NASA, jeszcze niedawno dumnie podkreślająca, że w ramach misji Artemis na powierzchni Srebrnego Globu stanie pierwsza kobieta i pierwsza osoba o innym niż biały kolorze skóry, usunęła te wzmianki ze swojej strony internetowej. Oficjalnym powodem są rozporządzenia nowego prezydenta USA.

Mars, Czerwona Planeta, od lat rozpala naszą wyobraźnię jako potencjalne miejsce, gdzie mogło istnieć życie poza Ziemią. Choć dziś panują tam surowe warunki – gigantyczne wahania temperatur, rzadka atmosfera i brak płynnej wody na powierzchni – najnowsze odkrycie naukowców rzuca nowe światło na historię tej planety.

Wyobraźcie sobie teleskop tak potężny, że Hubble przy nim wygląda jak amatorska lornetka. To rzeczywistość, która nadejdzie już w 2028 r. W północnym Chile wysoko w Andach powstaje Ekstremalnie Wielki Teleskop (ELT), który dosłownie zmieni nasze postrzeganie Drogi Mlecznej. Mówimy o urządzeniu, które zbierze światło dziesięciokrotnie efektywniej niż dotychczasowe teleskopy i dostarczy obrazy 16 razy ostrzejsze od tych z kosmicznego teleskopu Hubble’a. To nie jest ewolucja, to kosmiczna rewolucja.

Wyobraź sobie, że twoja ośmiodniowa podróż służbowa nagle przedłuża się o dziewięć miesięcy. W normalnych warunkach spodziewałbyś się solidnej rekompensaty za nadgodziny. Ale nie w przypadku Suni Williams i Butch’a Wilmore’a, astronautów NASA, którzy po awarii ich statku kosmicznego spędzili na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) 278 dni ponad plan.

Ministerstwo Cyfryzacji przez Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy zakupiło i udostępniło naszym sąsiadom 24 560 terminali Starlink. Ile to kosztuje?

Kapsuła Dragon firmy SpaceX z powodzeniem wodowała u wybrzeży Tallahassee na Florydzie. Na jej pokładzie znajdowali się astronauci NASA Nick Hague, Suni Williams, Butch Wilmore oraz kosmonauta Roskosmosu Aleksandr Gorbunow.

Najnowsze badania rzucają światło na najwcześniejsze etapy istnienia wszechświata. Dzięki obserwacjom promieniowania reliktowego naukowcy uzyskali najostrzejsze w historii obrazy kosmosu sprzed 13,8 mld lat. To jak pierwsze zdjęcia noworodka – ale tym razem chodzi o cały wszechświat.

Wiosna to czas przebudzenia, nie tylko w przyrodzie, ale i na nocnym niebie. Już 20 marca o godzinie 10:01, Słońce przekroczy punkt równonocy wiosennej, oficjalnie witając astronomiczną wiosnę. To moment, na który czekają wszyscy miłośnicy kosmicznych obserwacji. Przygotujcie się na wyjątkowe zjawiska, które rozświetlą zarówno dzienne, jak i nocne niebo.