Nie ma lepszego miejsca na premierę nowego sezonu Fundacji niż Apple TV+. Chodzi o jakość

Za którą usługę VOD warto płacić? Oczywiście za taką, w której znajduje się najwięcej treści potencjalnie interesujących dla danego użytkownika. No i za taką, która jest odpowiednio wyceniona. To jednak nie jest jedyne kryterium wyboru. To, czym dostawcy streamingu się nie chwalą zbyt często, to jakość oferowanego sygnału. Wspominają tylko o rozdzielczości 4K i trybie HDR, jakby to było jedyne, co determinuje jakość obrazu i dźwięku.

Tymczasem strumienia z filmem w pełnej jakości wysłać się za bardzo nie da. Znaczy się, technicznie jest to możliwe, ale infrastruktura internetowa i serwery dostawców nie są jeszcze gotowe na masowy przepływ tak dużej ilości danych, jakim jest strumień audiowizualny w Ultra HD. Dlatego stosowane są przeróżne kodeki i mechanizmy kompresji znacząco zmniejszające ilość koniecznych do przesyłania danych. Jednak im gorszy kodek i silniejsza kompresja, tym bardziej widoczne są ubytki w jakości. Dziwne rozpikselowane artefakty, wyprane kolory czy płaskie brzmienie sceny dźwiękowej to typowe objawy.

Tak się składa, że w tym tygodniu swoją premierę ma drugi sezon serialu Fundacja. To produkcja dość kontrowersyjna, bo traktuje materiał źródłowy - genialne książki Asimova - z dość dużą swobodą, co nie odpowiada wszystkim fanom. Niezależnie jednak od opinii o merytorycznej wartości tej produkcji, jest ona przepiękna w ujęciu wizualnym. To jeden z najlepiej wyglądających seriali, jakie nakręcono. To dobrze, że produkuje go Apple, bo w innej usłudze mógłby sporo stracić. Zwłaszcza na tych lepszych telewizorach.

Na szczęście porównanie to będzie bardzo proste, bowiem większość dostawców wykorzystuje podobne rozwiązania techniczne, choć inaczej skonfigurowane i wdrożone. W efekcie stworzenie porównania oferowanych technologii i związanej z nimi jakości jest bardzo łatwe do przedstawienia.

Przewaga jakościowa Apple TV+ jest tu ewidentna. Do urządzenia z aplikacją Apple’a trafia blisko dwukrotnie więcej informacji o treści niż u drugiej najlepszej usługi (ex equo Netflix i Prime Video). Więcej informacji o ruchu, kolorze, szersze i precyzyjniejsze spektrum dźwiękowe. Apple TV+ wygląda i brzmi istotni lepiej od konkurencji. Jeżeli ten sam film lub serial jest dostępny na kilku rozmaitych usługach, polecałbym wybór właśnie usługi Apple’a. Szczególnie jeśli w domu stoi telewizor wysokiej klasy.

Dla osób nie do końca rozumiejących użyte w porównaniu terminy, kilka słów wyjaśnień. Zacznijmy od HDR10. To jeden z formatów technologii HDR (ang. High Dynamic Range), która polega na zwiększeniu zakresu jasności i kontrastu obrazu, a także szerszym odwzorowaniu kolorów. Dzięki temu obraz wygląda bardziej realistycznie i naturalnie, z większą ilością szczegółów w ciemnych i jasnych obszarach. HDR10 jest podstawowym formatem HDR, który musi być obsługiwany przez każdy telewizor lub odtwarzacz wspierający technologię HDR. Nie jest on objęty opłatami licencyjnymi, więc jest powszechnie dostępny i kompatybilny z wieloma urządzeniami i treściami.

HDR10 wykorzystuje 10-bitowe kodowanie sygnału, co oznacza, że może przedstawić około 1 miliarda kolorów. Do tego dodaje statyczne metadane, które zawierają informacje o maksymalnej i minimalnej jasności obrazu dla całego materiału wideo. Te metadane są używane przez telewizor lub odtwarzacz do dostosowania obrazu do możliwości ekranu. Jednak HDR10 ma też pewne ograniczenia. Po pierwsze, statyczne metadane nie pozwalają na zmianę jasności i kontrastu dla poszczególnych scen lub klatek, co może prowadzić do utraty szczegółów lub nienaturalnego wyglądu obrazu. Po drugie, 10-bitowe kodowanie sygnału nie jest wystarczające do pełnego wykorzystania potencjału technologii HDR, która wymaga większej głębi kolorów i jasności.

Dlatego powstały inne formaty HDR, które starają się rozwiązać te problemy. Na przykład:

A co to jest HEVC? To jeden z najnowszych standardów kompresji wideo, który pozwala na zmniejszenie rozmiaru plików wideo przy zachowaniu wysokiej jakości obrazu. Jest to następca poprzedniego standardu H.264 (MPEG-4 AVC). HEVC (H.265) wykorzystuje zaawansowane algorytmy i techniki kompresji, takie jak predykcja ruchu, transformacja, kwantyzacja i kodowanie entropijne, aby zmniejszyć ilość danych potrzebnych do przedstawienia obrazu. HEVC (H.265) używa 8-, 10- lub 12-bitowego kodowania sygnału, co oznacza, że może przedstawić od 256 do 4096 poziomów jasności dla każdego koloru podstawowego.

HEVC (H.265) dodaje również metadane do sygnału wideo, które zawierają informacje o jasności i kontraście obrazu dla całego materiału lub dla poszczególnych scen lub klatek. Te metadane są używane przez odtwarzacz lub telewizor do dostosowania obrazu do możliwości ekranu i technologii HDR.

Dolby Digital Plus to cyfrowy sposób kompresji audio, który pozwala na odtwarzanie dźwięku przestrzennego w wysokiej jakości. Jest to technologiczny następca rozwiązania Dolby Digital i stanowił odpowiedź na potrzeby nośników DVD oraz treści w jakości HD. Z kolei Dolby Atmos to technologia dźwięku przestrzennego, która pozwala na odtwarzanie dźwięku z różnych kierunków i głębi, tworząc efekt trójwymiarowy i realistyczny.

Jest to technologia dźwięku obiektowego, która umożliwia realizatorom dźwięku umieszczanie obiektów wydających dźwięk w trójwymiarowej przestrzeni, a sprzęt audio stara się to rozmieszczenie odtworzyć za pomocą dostępnych głośników. Dolby Atmos wykorzystuje nie tylko tradycyjne kanały audio, takie jak 5.1 lub 7.1, ale również dodatkowe kanały i dźwięki dobiegające od góry, które są umieszczone na suficie lub odbijane od niego za pomocą specjalnych głośników kierunkowych. Dzięki temu dźwięk otacza słuchacza i tworzy pewnego rodzaju kopułę, która poprawia wrażenia słuchowe podczas oglądania akcji na ekranie.

Problem przesyłania sygnału na duże odległości nie dotyczy materiałów przechowywanych lokalnie. Dlatego też streaming nieustannie walczy z trudnościami, które nie dotyczą filmów zapisanych na płytach optycznych. Płyty Blu-ray są niewygodne, są raczej dla kolekcjonerów i potrzeba sprzętu z lepszej półki, by docenić pełnię ich atutów. Tym niemniej odtworzenie filmu 4K na Apple TV (a tym bardziej na Netfliksie) i zobaczenie, i usłyszenie tego samego filmu ze zwykłej płyty Blu-ray może być doświadczeniem dla niektórych zdumiewającym. Szczegółowość obrazu i klarowność dźwięku są nadal niezrównane. Zresztą stoją za tym konkretne liczby.

Blu-ray oferuje rozdzielczość 1080p i (bardzo rzadko) obsługę standardu HDR10. Jednak mimo czterokrotnie niższej rozdzielczości typowa przepływność filmu BD to 30 Mb/s. Niestety nie można porównać tego bezpośrednio do Apple TV z uwagi na różne kodeki (BD wykorzystuj AVC (H.264) i, typowo, Dolby TrueHD lub DTS-HD Master Audio). Jednak nawet porównując na oko film na Blu-ray w HD to więcej informacji o obrazie i dźwięku dla telewizora od produkcji 4K w Dolby Vision na Apple TV+.

Porównanie z Blu-ray UHD wypada jeszcze gorzej. 4K, HDR10 i Dolby Vision są obsługiwane. Kodeki to HEVC (H.265) dla obrazu i Dolby TrueHD lub DTS-HD Master Audio dla dźwięku. A przepływność to typowo 60 Mb/s, choć zdarzają się i produkcje z większą. Streaming jest niewątpliwie wygodny i trudno oczekiwać, że po lekturze tego tekstu znacząco wzrośnie popyt na nośnik fizyczny. Zachęcam jednak do kupowania ulubionych filmów i seriali na Blu-ray. Streaming, mimo mijających lat, nadal nie zapewnia doświadczeń podobnej klasy.