Supernowe

Jeżeli widząc tytuł pomyśleliście o czarnej dziurze, to akurat w tym przypadku się pomyliliście. Chodzi bowiem o zupełnie inny rodzaj dziury.

W 1181 r. niemal 1000 lat temu… mieszkańcy Japonii i Chin zobaczyli na nocnym niebie nowy obiekt. Nie mogli się pomylić, bo świecił równie jasno jak Saturn, a 600 lat przed powstaniem pierwszej lampy gazowej było to jasno. Co to był za obiekt, dowiadujemy się dopiero teraz.

Trzy obrazy wybuchu supernowej Requiem dotarły do Ziemi już kilka lat temu. Czwarty leci okrężną drogą, więc jeszcze trochę mu to zajmie. Poczekamy.

Nietypowego odkrycia dokonali astronomowie analizujący dane z przeglądu nieba wykonywanego za pomocą sieci Very Large Array. Chwilę zajęło, zanim naukowcy ustalili co tam tak naprawdę się stało.

Masywne gwiazdy żyją stosunkowo krótko (im masywniejsze, tym krócej), a swoje życie kończą w spektakularnych eksplozjach supernowych. Liczba takich eksplozji we wszechświecie zgadza się z przewidywaniami teoretycznymi. Problem jednak w tym, że bardzo daleko we wczesnym wszechświecie jest ich zaskakująco mało. Teraz naukowcy odkryli, dlaczego tak mogło nam się wydawać.

Droga Mleczna składa się z setek miliardów gwiazd krążących wokół supermasywnej czarnej dziury znajdującej się w samym środku galaktyki. Od czasu do czasu trafia się jednak gwiazda taka jak LP 40-365, aby nie było zbyt nudno?

Niemal do końca lat dziewięćdziesiątych astronomowie takiego czegoś nie widzieli. W 1998 roku po raz pierwszy udało się zaobserwować rozbłysk gamma wyemitowany w eksplozji hipernowej.

Naukowcy z Southampton obliczyli właśnie jak wygląda powierzchnia gwiazdy neutronowej, fascynującej pozostałości po gwiazdach nieco większych od Słońca.

Wyobraźcie sobie gwiazdę, która nie ma kształtu kulistego, a przypomina spadającą kroplę wody. Dokładnie taki obiekt znaleźli astronomowie ok. 1500 lat świetlnych od Ziemi.

Naukowcy odkryli nietypowego białego karła. Obiekt o pięknej nazwie ZTF J190132.9+145808.7 ma wielkość zbliżoną do Księżyca i kręci z dużą prędkością.

Jakieś 1700 lat temu na niebie pojawiło się nowe światło. To właśnie wtedy dotarło do Ziemi światło z eksplozji supernowej, w której zakończyło się życie jednej z masywnych gwiazd Drogi Mlecznej. Eksplozja ta doprowadziła do powstania pozostałości po supernowej MSH 15-52 oraz niezwykle gęstego pulsara.

Jeżeli wszystko dobrze pójdzie, w 2025 r. w przestrzeń kosmiczną poleci Kosmiczny Teleskop Nancy Grace Roman, wcześniej znany także jako WFIRST. Naukowcy podejrzewają, że za jego pomocą będziemy w stanie w końcu rozwiązać zagadkę rozszerzania się wszechświata.

Co można znaleźć na dnie oceanu? Wiadomo, głębinowe ryby, których nie spotkamy w wodach powierzchniowych, wraki statków, które okazały się za mało odporne na żywioły oraz tony śmieci i mikroplastików. Okazuje się jednak, że szukając, można trafić na coś jeszcze.

35 milionów lat świetlnych od Ziemi w odległej galaktyce należącej do Gromady Galaktyk w Pannie doszło do eksplozji supernowej. Temu wycinkowi nieba przyglądał się akurat Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Okazało się, że ta konkretna supernowa znacząco różni się od wszystkich innych.

Jak się okazuje, faktycznie najciemniej jest pod latarnią. Naukowcy odkryli właśnie gigantyczną pozostałość po supernowej. Wcześniej nikt jej nie zauważył, bo nie mieliśmy odpowiedniego sprzętu do tego.

Dwieście milionów lat świetlnych od Ziemi doszło do potężnej eksplozji, z której światło dotarło na Ziemię w 2018 r. Naukowcy mogliby to uznać za supernową, ale ten wybuch był po prostu zbyt silny i zbyt jasny.

Energia emitowana przez gwiazdy pochodzi z reakcji fuzji jądrowej, do których dochodzi w ich jądrze. Wynalezione przez człowieka bomby jądrowe opierają się na procesie rozszczepiania jąder ciężkich pierwiastków. W naturze jednak reakcje rozszczepiania pierwiastków nie zachodzą zbyt często. A przynajmniej tak się nam dotychczas wydawało.

Układ Słoneczny, który zamieszkujemy, powstał gdy wszechświat miał już 9 miliardów lat. Od tego czasu minęło kolejne 4,5 miliarda lat. Teraz jednak naukowcy doszli do wniosku, że lepsze warunki na powstanie życia istniały już dawno temu.

Betelgeza to jedna z najbardziej charakterystycznych gwiazd zimowego nocnego nieba na półkuli północnej. Nic zatem dziwnego, że gdy na początku 2020 roku jej jasność zaczęła spadać, pół świata zaczęło spoglądać w jej stronę. Teraz jednak już wiemy, co się wydarzyło. 

Kosmiczne Obserwatorium Rentgenowskie Chandra odkryło w centrum naszej galaktyki pozostałości po niezwykle rzadkiej eksplozji. To pierwszy taki obiekt odkryty w Drodze Mlecznej.