Nauka

Obiecany pokój na świecie może poczekać, najpierw smak Coca-Coli. Donald Trump na platformie Truth Social ogłosił, że przekonał koncern produkujący popularny napój do rezygnacji z syropu glukozowo-fruktozowego i postawienia na cukier trzcinowy. Wprawdzie z łatwością dałoby się znaleźć mniej poważne, a za to szkodliwe zajęcia prezydenta Stanów Zjednoczonych, ale i tak wydaje się, że na...

Centaur to pierwszy fundacyjny model ludzkiego aparatu poznawczego, który łączy w sobie moc dużych modeli językowych z gigantyczną bazą danych eksperymentów psychologicznych. To system, który nie tylko przewiduje nasze decyzje w najróżniejszych sytuacjach, lecz także odwzorowuje wewnętrzne wzorce aktywności mózgu. Co kryje się za nazwą Centaur? Centaur nie jest kolejnym chatbotem, lecz specjalnie dostrojonym LLM,...

Największe dotąd badanie obejmujące ponad 1,2 mln duńskich dzieci wykazało, że śladowe ilości aluminium stosowane w szczepionkach nie zwiększają ryzyka chorób autoimmunologicznych, alergicznych ani zaburzeń rozwojowych. Przez dekady aluminium funkcjonuje jako adiuwant - składnik wspomagający odpowiedź immunologiczną w szczepionkach przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, zapaleniu wątroby typu A i B czy pneumokokom. Pomimo prawie stuletniej historii...

To nie tylko dym wgryzający się w ubrania czy głód po całym dniu wędrówki sprawiają, że każdy kęs przy ognisku wydaje się wyjątkowy. Jest naukowe rozwiązanie zagadki, dlaczego jedzenie z ogniska smakuje lepiej. Naukowcy przekonują, że jest to efekt gry zmysłów, wspomnień i naszych pradawnych instynktów, które odżywają, gdy wokół nas trzaskają polana, a nocne...

Polska rakieta Perun szykuje się do swojego pierwszego lotu z morskiej platformy startowej. Gdyńska firma SpaceForest ogłosiła właśnie podpisanie przełomowego kontraktu z EuroSpaceport, europejskim, morskim portem kosmicznym nowej generacji, wspieranym przez Europejską Agencję Kosmiczną. Oznacza to, że w drugiej połowie 2026 r., z platformy na Morzu Północnym u wybrzeży Danii wystartuje pierwsza międzynarodowa misja suborbitalna...

Polskie wiatraki są jeszcze dość młode, ale i na nie przyjdzie czas – co z nimi zrobić, kiedy już się zużyją? Naukowcy z Politechniki Gdańskiej mają ciekawą propozycję. I testują ją w praktyce. Już teraz rowery na kampusie Politechniki Gdańskiej znajdują schronienie pod nietypową wiatą. Została wykonana z wycofanej z eksploatacji łopaty turbiny wiatrowej oraz...

Na pierwszy rzut oka wyglądała jak zwykły smar. Gęsta, czarna maź wypływająca z osi sterowej badawczego statku R/V Blue Heron szybko jednak okazała się czymś znacznie niezwyklejszym. Analizy laboratoryjne wykazały, że w tej niepozornej substancji kryją się mikroorganizmy nieznane dotąd nauce. Zaskakujące znalezisko na pokładzie Blue Heron Pod koniec sierpnia 2024 r. jednostkę Blue Heron...

Uran, siódma planeta od Słońca, okazuje się skrywać więcej tajemnic, niż dotąd przypuszczano. Naukowcy odkryli, że ta odległa gazowa kula emituje więcej ciepła, niż otrzymuje ze Słońca. Stoi to w sprzeczności z pomiarami sondy Voyager 2 sprzed niemal 40 lat. Nowe dane powinny jeszcze bardziej zachęcić do wysłania dedykowanej misji badawczej w głąb tego dziwnego...

To już koniec kosmicznej przygody, która elektryzowała całą Polskę. Sławosz Uznański-Wiśniewski, polski astronauta, szczęśliwie powrócił na Ziemię. Misja Ax-4, w której brał udział, zakończyła się pełnym sukcesem, a wszyscy astronauci są cali i zdrowi. Czekaliśmy na to z zapartym tchem i w końcu możemy odetchnąć z ulgą! Powrót Sławosza Uznańskiego - Wiśniewskiego na Ziemię rozpoczął...

To odkrycie dosłownie wstrząsnęło fundamentami nauki. Dwie gigantyczne czarne dziury zderzyły się ze sobą z taką siłą, że cała czasoprzestrzeń zaczęła drżeć, wysyłając fale grawitacyjne niczym kamień wrzucony do wody. Naukowcy z międzynarodowego zespołu LIGO-Virgo-KAGRA zarejestrowali coś, co dosłownie wymyka się dotychczasowym teoriom. 23 listopada 2023 r. wykryto fale grawitacyjne pochodzące z najpotężniejszego znanego zderzenia...

Wyobraźcie sobie sytuację, w której wystarczy zanurzyć zegarek w wodzie albo przyłożyć plaster z czujnikiem do skóry, aby bateria natychmiast zaczęła się napełniać. Brzmi trochę jak science fiction? Nic z tych rzeczy - południowokoreańscy naukowcy właśnie zademonstrowali, że ultradźwięki mogą stać się rewolucyjną alternatywą dla tradycyjnego ładowania bezprzewodowego. Podczas prowadzonych wspólnie przez KIST (Korea Institute...

Przełom w badaniu promieniowania kosmicznego. Dzięki zimnym atomom i miniaturowemu akceleratorowi udało się zaobserwować zjawisko, które przez 70 lat pozostawało tylko teorią. Naukowcy z Uniwersytetu w Birmingham i Uniwersytetu w Chicago po raz pierwszy zdołali zbudować w pełni kontrolowany akcelerator Fermiego, który działa zgodnie z przewidywaniami słynnego fizyka z 1949 r. Wykorzystując ultrazimne atomy i...

"Jeden z kluczowych etapów przygotowania inwestycji" już za nami. Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) dokonały oficjalnej notyfikacji projektu inwestycyjnego pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej do Komisji Europejskiej – informuje spółka. Całość nie brzmi może tak imponująco i spektakularnie, ale bez tego Komisja Europejska nie mogłaby ocenić projektu. Jak wyjaśnia PEJ, zgłoszenie obejmuje szczegółowy opis projektu, którego...

Misja Ax-4, z historycznym udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego zakończyła się. We wtorek, 15 lipca, kapsuła z czteroosobową załogą, ma wylądować na Ziemi. To moment, na który czeka cała Polska. 14 lipca 2025 r. zakończyła się misja Ax-4, komercyjna misja firmy Axiom Space na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). W składzie załogi był Polak: Sławosz Uznański-Wiśniewski, pierwszy przedstawiciel...

Czy da się przetwarzać dane bez użycia tradycyjnych impulsów elektrycznych? Nowa technologia magnoniczna pokazuje, że tak. Naukowcy opracowali nowy sposób tworzenia falowodów spinowych, które mogą przewodzić informacje bez potrzeby generowania klasycznych impulsów elektrycznych. W przeciwieństwie do dotychczasowych rozwiązań, które opierały się na trawieniu lub maskowaniu, nowa metoda wykorzystuje precyzyjną implantację jonów krzemu w warstwie granatu...

W sobotę 5 lipca astronom NASA zarejestrował jasny błysk na powierzchni Saturna, który może być pierwszym w historii zarejestrowanym zderzeniem obiektu z tym gazowym olbrzymem. Naukowcy apelują teraz o pomoc w weryfikacji. Potencjalne uderzenie w Saturna zostało uchwycone przez Mario Ranę, fotografa współpracującego z NASA, i zgłoszone do Planetarnego Wirtualnego Obserwatorium i Laboratorium (PVOL). Na...

Kosmiczna zagadka, znana jako napięcie Hubble’a, od lat spędza sen z powiek astronomom. Najnowsze doniesienia z Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (Royal Astronomical Society) rzucają nowe światło na ten problem, sugerując, że nasza galaktyka, Droga Mleczna, może znajdować się wewnątrz tajemniczej, olbrzymiej pustki, która sprawia, że kosmos rozszerza się tu szybciej niż w innych rejonach. Zacznijmy od...

Najnowsze badanie sugeruje, że wrażliwość na określone produkty spożywcze może mieć istotny związek z występowaniem nocnych koszmarów. Zespół badaczy z Kanady przebadał ponad 1 tys. osób, aby sprawdzić, czy konkretne produkty spożywcze mogą wpływać na jakość snu oraz treść snów i koszmarów. Zweryfikowano 3 główne hipotezy: bezpośredni wpływ jedzenia na sny, wpływ przez objawy żołądkowo-jelitowe...

Zanim pojawił się ChatGPT, AI miała wzloty, upadki i zimy finansowania. Historia jej rozwoju to lekcja technologicznej cierpliwości i ambicji. Sztuczna inteligencja przestała być domeną laboratoriów i podręczników - dziś towarzyszy nam w wyszukiwarkach, edytorach tekstu, smartfonach i komunikacji z innymi ludźmi. Ale droga do tego momentu była zaskakująco długa i pełna zakrętów.Historia AI to...

"Polskie piramidy" już brzmią świetnie, ale odkrycie ma jeszcze jedną, jeszcze lepiej brzmiącą nazwę. "Łoża olbrzymów" – tak również nazywane są grobowce typu kujawskiego, na które natrafiono na terenie Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. O odkryciu dokonanym podczas "rutynowej lustracji terenowej" donosi Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego. Weryfikacja archeologiczna dwóch obiektów, w tym rozpoznanie...