Rafał Dadura

W słynnym twierdzeniu z lat 30. ubiegłego wieku, którego autorem jest fizyk Erwin Schrödinger, kot zostaje uwięziony w pudełku i dzięki właściwościom, jakie posiadają cząstki kwantowe, wydaje się być jednocześnie żywym i martwym. Jak każdy z nas wie z własnego doświadczenia, do którego nie jest konieczny stopnień naukowy z fizyki, coś takiego jest niemożliwe w naszej rzeczywistości. W eksperymencie myślowym Schrödingera zasady świata kwantowego są przedstawione poprzez wyobrażenie kota umieszczonego wewnątrz pudełka, w którym znajduje się także fiolką z trucizną.

Naukowcy z Uniwersytetu w Sydney w Australii wykazali, że sieci neuronowe zbudowane z nanoprzewodów mogą wykazywać zdolności do zapamiętywania krótko- i długoterminowego, zupełnie jak ludzki mózg. Sieci te, zbudowane z niezwykle cienkich, srebrnych przewodów o wysokich zdolnościach przewodzenia prądu, które są powleczone plastikiem i ułożone w siatkę, naśladują fizyczną strukturę ludzkiego mózgu.

W tym miesiącu odbyło się posiedzenie senackiej Komisji ds. Sił Zbrojnych w Kongresie Stanów Zjednoczonych. W jego trakcie Sean M. Kilpatrick piastujący stanowisko dyrektora All-Domain Anomaly Resolution Office (AARO), agencji zajmującej się badaniem i wyjaśnianiem anomalii występujących na terytorium USA, przedstawił nieznane wcześniej materiały wideo z zarejestrowanymi przypadkami UFO.

20 kwietnia odbył się długo wyczekiwany test rakiety Starship firmy SpaceX Elona Muska. Niedługo po starcie doszło do eksplozji pojazdu. Świat obiegły nagrania startu i wszystkiego, co działo się z rakietą później, przedstawiciele SpaceX wygłaszali swoje opinie, eksperci nie pozostawali w tyle. To w końcu pierwsza od dawna próba nowej rakiety, w dodatku największej, jaką dotąd zbudowano. To, że test zakończył się eksplozją, nie oznacza jednak, że był zupełnie nieudany. Zanim doszło do dezintegracji pojazdu, przetestowano bowiem z powodzeniem wiele systemów i procedur, co posłuży do rozwijania technologii przy okazji kolejnych prób. Zwłaszcza że eksplozje rakiet w trakcie testów nie są niczym nadzwyczajnym.

Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Riverside stosując nową metodę, wykryli ogromne ilości metanu. To zła wiadomość, bowiem metan jest gazem cieplarnianym, który jest uwalniany m.in. podczas pożarów lasów. Oprócz tego, że sam fakt emisji metanu budzi obawy, sytuację pogarsza źródło emisji tego gazu, jakim są rozległe pożary. A te nie są monitorowane przez państwowe organy zajmujące się kontrolą jakości powietrza.

Jak podały chińskie media państwowe, zespół naukowców z Uniwersytetu Wuhan oddał sztucznej inteligencji (AI) kontrolę nad satelitą na 24 godziny, aby zobaczyć, jak sobie poradzi. Według relacji z przełomowego eksperymentu naziemna AI kontrolowała małego satelitę Qimingxing 1, zajmującego się obserwacją Ziemi przez całą dobę, bez żadnej ingerencji ze strony człowieka.

Elektroniczne części w nano-skali w urządzeniach, do jakich należą np. smartfony, są stałymi, statycznymi obiektami, które kiedy raz zostaną zaprojektowane i skonstruowane, nie mogą już nigdy przekształcić się w cokolwiek innego. Teraz jednak fizycy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine poinformowali o stworzeniu urządzeń w skali nano, które mogą zmieniać kształty i rozmiary, mimo że istnieją w stanie stałym.

Niemcy ostatecznie przestały produkować energię elektryczną przy użyciu elektrowni jądrowych. To następstwo podjętej przed ponad dziesięcioma laty decyzji o odejściu od energii atomowej i przestawieniu całego niemieckiego sektora energetycznego na źródła odnawialne do 2045 roku. Jak to wygląda w praktyce? Nie najlepiej.

Wernher von Braun, członek niemieckiej partii nazistowskiej i oficer SS, który dosłużył się w nim stopnia majora, inżynier i konstruktor. Najpierw budował słynne rakiety balistyczne V2, a później po wyjeździe do USA współtwórca amerykańskiego programu kosmicznego. Z jednej strony członek nazistowskiej armii, z drugiej naukowiec, któremu w dużej mierze zawdzięczamy jedno z największych osiągnięć ludzkości: lot człowieka na Księżyc.

Kino i telewizja są niemal niewyczerpaną kopalnią dzieł science fiction, w których nawet najbardziej szalone pomysły mogą stać się rzeczywistością. To wszystko służy rozrywce, ale może też inspirować prawdziwych naukowców do stawiania nowych pytań i poszukiwania nieszablonowych rozwiązań. Jednym z takich przykładów jest prędkość WARP, czyli równa bądź większa od prędkości światła, z serialu Star Trek.

Każdy z nas był kiedyś w gęstej grupie ludzi na ulicy lub np. peronie kolejowym starając się dojść do określonego punktu, nie tracąc przy tym orientacji. Ruch w takim skupisku ludzi może wydawać się chaotyczny, jednak jak się okazuje, w pozornym bezładzie jest więcej porządku, niż może się wydawać.

Jesteśmy obecnie świadkami nowej złotej ery jeśli chodzi o loty w kosmos. Innowacje pojawiają się niemal co dzień, zapowiadane są nowe przedsięwzięcia, ogłaszane są nowe misje. Naukowcy, inżynierowie i wszelkiego rodzaju badacze starają się stworzyć innowacyjne rozwiązania, które wkrótce mogą zrewolucjonizować badania kosmosu. Jednym z takich przedsięwzięć jest próba stworzenia systemu napędowego dla satelitów opartego na wodzie.

Niemcy zakończyły wycofywanie się z energetyki atomowej. Po długoletnim procesie, ostatnie trzy elektrownie atomowe przestają działać. Niemcy będą się od teraz opierać wyłącznie na energii ze źródeł odnawialnych oraz spalania gazu, ropy i węgla. Decyzja o całkowity odejściu od energetyki jądrowej jest kontrowersyjna, nie tylko w samych Niemczech. 

Naukowcy odtworzyli klasyczny eksperyment podwójnej szczeliny przy użyciu laserów. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie to, że szczeliny istniały tym razem nie w przestrzeni, a w czasie. Dzięki temu naukowcom udało się pokazać, że światło może przenikać również przez szczeliny w czasie.

Ciemna materia jest jednym z najbardziej nieuchwytnych pojęć współczesnej nauki. Nie wiemy, czym jest, jak wygląda ani jakie ma właściwości. Wiemy jednak, gdzie się znajduje. Możemy to określić, ponieważ jesteśmy w stanie zaobserwować efekty jej obecności, takie jak oddziaływanie grawitacyjne. Teraz, naukowcy związani z Teleskopem Kosmologicznym Atacama (ACT) przedstawili przełomową mapę rozmieszczenia ciemnej materii, która obejmuje jedną czwartą nieba.

Najnowszy wynalazek z dziedziny robotyki jest naprawdę mały. To mikro robot, który potrafi identyfikować, wychwytywać i transportować pojedyncze komórki. To odkrycie może mieć wiele zastosowań w medycynie lub przy oczyszczaniu powietrza. Robot ma średnicę wynoszącą od 5 do 27 mikrometrów i jest zrobiony ze specjalnie zaprojektowanej kuli wykonanej z polistyrenu pokrytej przewodnikami takimi jak chrom, nikiel i złoto.

Pszczoły to być może najważniejszy dla ludzi gatunek na Ziemi. Odpowiadają za zapylanie kluczowych z punktu widzenia produkcji żywności roślin. W samej tylko Europie 84 proc. z 264 gatunków roślin uprawnych istnieje dzięki zapylaniu przez pszczoły. Teraz, okazuje się, że oprócz wszystkich swoich zasług dla ludzkości, pszczoły posiadają świadomość.

Należące do Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA obserwatorium Gaia znalazło dwie czarne dziury i to blisko Ziemi. Znajdują się one w odległości 1 560 i 3 800 lat świetlnych. Pierwsza z nich znajduje się na niebie w konstelacji Wężownika. Jeśli chcielibyśmy zlokalizować drugą z nich, powinniśmy skierować się w kierunku gwiazdozbioru Centaura. Oczywiście najpierw musielibyśmy mieć do dyspozycji sprzęt do obserwacji porównywalny z orbitalnym obserwatorium, jakim jest Gaia.

Właśnie dokonano dość osobliwego odkrycia w kosmosie. Obiektem, który zaobserwowano, jest „uciekająca” czarna dziura. Ma trudną do wyobrażenia wielkość 20 milionów Słońc.

Pamiętacie scenę ze słynnego filmu „2001: Odyseja Kosmiczna”, w której ostatnim meldunkiem dowódcy Bowmana było pełne zachwytu zdanie „My God, it’s full of stars” („Mój Boże, ile tu gwiazd”)? Ten cytat przyszedł mi na myśl, gdy czytałem komunikat prasowy o najnowszym odkryciu w dziedzinie astronomii. W komunikacie tym Jackie Villadsen, profesor fizyki i astronomii na Uniwersytecie Bucknell w Pensylwanii w USA stwierdza: „Widzę tę rzecz, której nikt wcześniej nie widział”. Przyznacie, że brzmi doniośle i nieco poetycko. Co sprowokowało ją do takiej reakcji? Odkrycie pola magnetycznego na jednej z egzoplanet.