Rafał Dadura

Na poziomie molekularnym wodny lód, taki jak ten, który wrzucacie czasem do szklanki z napojem, albo na którym ślizgacie się w zimie, może składać się z wielu różniących się od siebie struktur. Wszystkie wariacje, w jakich może występować lód, są do siebie dość podobne, przynajmniej jeśli chodzi o ich wygląd. W kwestii ich właściwości sprawy wyglądają jednak inaczej. To oznacza, że różne układy zestalonych atomów wodoru i tlenu, z których składa się każda cząsteczka wody, mogą reagować i zachowywać się inaczej.

NASA właśnie ogłosiła nazwiska czwórki astronautów misji Artemis 2, którzy polecą na Księżyc. To pierwsza od pięciu dekad misja, w ramach której ludzie znajdą się w bezpośrednim sąsiedztwie Księżyca. Sąsiedztwie, bowiem tym razem jeszcze nie dojdzie do lądowania na powierzchni srebrnego globu. Chodzi jedynie o przetestowanie zdolności statku kosmicznego Orion do bezpiecznego przetransportowania ludzi na Księżyc.

Naukowcy właśnie rozgryźli najwcześniejsze etapy procesu, jakim jest fotosynteza. Ściślej - proces ten został przeanalizowany z dokładnością co do jednej milionowej części sekundy. Kluczem do odkrycia było zastosowanie ultraszybkiej spektroskopii, która pozwoliła badaczom śledzić przepływ energii w żywych komórkach fotosyntetycznych w skali femtosekundowej, czyli jednej tysięcznej z jednej bilionowej części sekundy.

Zanieczyszczenie plastikiem środowiska naturalnego, a zwłaszcza oceanów przybiera coraz większe rozmiary. Chodzi nie tylko o wykonane z tworzyw sztucznych odpady większych rozmiarów, takie jak np. sieci rybackie, które są jednym z głównych źródeł zanieczyszczenia oceanów plastikiem. Coraz większy problem stanowią bowiem cząsteczki mikroplastiku, czyli takie, których rozmiary nie przekraczają 5 mm, na które rozpadają się większe śmieci. Upływ czasu i tarcie spowodowane oceanicznymi pływami są w stanie zetrzeć niemal każdy plastikowy obiekt na proch.

Przed śmiercią Stephen Hawking sformułował stwierdzenie, mówiące, że wszechświat jest w pewnym sensie „dostrojony” do życia tzn. że posiada takie właściwości, które wydają się być korzystne do powstania w nim ożywionych form.

Ciemna materia i ciemna energia to najbardziej tajemnicze pojęcia dotyczące wszechświata i całej nauki w ogóle. Istnieje długa lista pytań i wątpliwości, które są z nimi związane, a ja postaram się przedstawić jak najzwięźlej odpowiedzi na najważniejsze z nich.

Nasiona rośliny chia, czyli szałwii hiszpańskiej, które zostały wykiełkowane przez naukowców w ramach eksperymentu, potwierdziły model matematyczny zaproponowany przez legendarnego matematyka i informatyka Alana Turinga dziesiątki lat temu.

Czy ktokolwiek z was miał kiedyś problem z rdzewiejącym samochodem? Po kilku latach pojazd rdzewiał w zastraszającym tempie, więc podejmowaliście decyzję o zmianie na inny model. I co? Nowy ulegał korozji jeszcze szybciej i to pomimo że pochodził z kraju, który słynie z produkcji solidnych i nowoczesnych pojazdów. Jeśli tak, to najnowsze osiągnięcie naukowców może was zaciekawić. Choć, póki co - jedynie tych z was którzy posiadają prywatne samoloty. Ale po kolei.

W jedną z październikowych niedziel ubiegłego roku, a dokładniej 9 października potężny impuls intensywnego promieniowania przetoczył się przez Układ Słoneczny. Był tak niezwykły, że już na samym początku muszę na chwilę zboczyć z tematu. Mogliście słyszeć jak Leo Messi lub Cristiano Ronaldo (a wiele lat wcześniej np. Muhammad Ali) byli określani mianem GOAT. To skrót od angielskiego Greatest Of All Time - Najlepszy w historii. Dlaczego o tym wspominam? Ponieważ impuls, o którym mowa, został określony przez naukowców mianem BOAT. Brightest Of All Time - najjaśniejszy w historii. Jego źródłem był wybuch gamma (GRB - od angielskiego Gamma Ray Burst), najpotężniejsza eksplozja we Wszechświecie.

Pomimo odkryć setek planet poza naszym Układem Słonecznym tak naprawdę nie znaleźliśmy do tej pory zbyt wielu układów planetarnych podobnych do naszego. Odkryte dotychczas planety mają jednak jedną wspólną cechę z naszymi najbliższymi sąsiadami - są zbudowane z materii.

Niesporczaki, zwane również pieszczotliwie z racji podobieństwa w wyglądzie prosiakami z mchu lub niedźwiedziami wodnymi (przyznaję, potrzebna jest tu mała dawka wyobraźni, ale faktycznie podobieństwo istnieje), to naprawdę bardzo dziwne stworzenia.

To była jedna z największych naukowych i astronomicznych sensacji 2017 roku. Liczący 400 metrów obiekt o podłużnym kształcie przemierzał Układ Słoneczny. To pierwszy według naszej wiedzy gość w naszym układzie planetarnym pochodzący z dalekiego kosmosu, który w dodatku poruszał według trudnej do wytłumaczenia trajektorii.

W dobie ogromnych zawirowań na światowej arenie geopolitycznej i toczących się konfliktów dużo mówi się o uzbrojeniu i systemach broni. Jednym z najczęściej poruszanych tematów są myśliwce tzw. piątej generacji. Stany Zjednoczone wprowadzają do służby istniejący w trzech wersjach (kolejny już myśliwiec V generacji w swoich Siłach Powietrznych) F-35. Chiny opracowały model o nazwie J-20, a Rosja próbuje ruszyć z masową produkcją swojego Su-57. Co to jednak tak naprawdę znaczy „myśliwiec X generacji”? Skoro obecnie nastaje era maszyn V generacji, to czym były poprzednie?

Walka z globalnym ociepleniem odbywa się na wielu frontach. Głównym frontem jest ograniczaniem emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych do atmosfery. Nie jest to jednak jedyna metoda - wiele podmiotów skupia się nie na źródłach emisji, a na eliminacji ich skutków. Do tej kategorii można zaliczyć wychwytywania szkodliwych gazów z atmosfery. Naukowcy twierdzą, że właśnie opracowali nowy sposób na przechwytywanie dwutlenku węgla z powietrza. W dalszej kolejności gaz ten miałby być przechowywany pod powierzchnią morza po przekształceniu go w wodorowęglan sody, bez żadnych szkód dla środowiska. Według nich nowa metoda może pozwolić na aż trzykrotnie większą skuteczność niż dotychczasowe technologie. Jej dodatkową zaletą ma być też jej niski koszt.

Naukowcy z Uniwersytetu Rutgers i The City College w Nowym Jorku w USA ustalili właśnie, że we wczesnym okresie historii Ziemi nastąpił punkt krytyczny, w którym reakcje chemiczne zachodzące w niezwykle różnorodnej mieszaninie cząsteczek organicznych zaczęły czerpać energię z wewnątrz. To doprowadziło do powstania tego, co możemy nazwać biologicznym z natury życiem.

Siły Kosmiczne Stanów Zjednoczonych, czyli US Space Force, zapowiedziały podjęcie działań w celu budowy orbitalnej stacji serwisowej i kosmicznego hubu. Opiewający na 1,6 mln dolarów kontrakt został przyznany firmie Arkisys. W jego ramach ma powstać platforma satelitarna, która w przyszłości ma również zastosowanie w komercyjnej eksploracji kosmosu. Celem jest budowa autonomicznej platformy satelitarnej o nazwie „The Port", która ma posiadać trzy ramiona - przypominając terminal lotniskowy, do którego podjeżdżają samoloty.

Nie jest to też nowy trend w ozdabianiu ogródków, a kolejny smutny dowód na to, jak bardzo ludzka działalność ingeruje środowisko naturalne. Jeśli ktoś miał jakiekolwiek wątpliwości, czy ustanowienie nowej epoki geologicznej o nazwie Antropocen ma sens, to to znalezisko powinno je rozwiać.

Od kilku lat zachód Stanów Zjednoczonych zmaga się z katastrofalnymi suszami. Rzeka Colorado, która jest źródłem wody pitnej dla milionów ludzi, wysycha. Mieszkańcy Arizony są zmuszeni do racjonowania wody. Problemy nie omijają też ponad 39-milionowej Kalifornii. Pomimo tego, że przez ostatnie tygodnie stan ten nawiedzały ulewne deszcze, problemy związane z gospodarką wodną nie zniknęły. Nadmiar wody, na który stan nie był przygotowany, przysporzył kolejnych kłopotów. Ostatnie ulewy dają jednak nadzieję na unormowanie sytuacji.

Europa to skuty wodnym lodem, nieco mniejszy od ziemskiego księżyc Jowisza. Ten biały obiekt poprzecinany jest nieregularnymi brązowymi liniami. Pod powierzchnią wiecznie zamarzniętej powłoki, która go pokrywa, kryje się wodny, zasolony ocean mogący być środowiskiem dogodnym do rozwoju w nim życia.

Archeologia i poszukiwanie zaginionych miast starożytnych cywilizacji kojarzą się raczej z kopiącymi w ziemi poszukiwaczami, którzy docierają na miejsce po przedarciu się przez tropikalną dżunglę. Dzięki nowym technologiom praca archeologów może jednak zacząć mieć więcej wspólnego z obsługą skomplikowanych urządzeń elektronicznych niż z wyprawami przywodzącymi na myśl Indianę Jonesa.