opłata reprograficzna

Od dziecka jestem kształtowany przez społeczeństwo w duchu solidarności. Nauczyłem się, że mam się dzielić jedzeniem, zabawkami, a jak poszedłem do pracy, to dowiedziałem się, że również swoimi pieniędzmi. W ostatnim czasie miałem mieć możliwość solidaryzowania się z artystami za sprawą opłaty reprograficznej. Niestety chyba się jednak nie podzielę z nimi moimi pieniędzmi, bo rząd właśnie wrzucił jej zapisy do kosza.

Stowarzyszenie Filmowców Polskich domaga się od Skarbu Państwa 416 mln zł odszkodowania – donosi portal Wirtualne Media. Za co? Chodzi o opłatę reprograficzną, a konkretnie o fakt, że wyłączone zostały z niej smartfony i tablety. A nie powinny i teraz przyszedł czas zapłaty.

Opłata reprograficzna stała się niezwykle gorącym tematem w 2021 roku. W pewnych kręgach dochodziło wręcz do zbiorowej histerii, że przez rozkapryszonych artystów wzrosną ceny smartfonów. Ostatecznie rząd z pomysłu się wycofał, ale dyskusja może wybuchnąć na nowo, za sprawą zaskakującego werdyktu sądu.

Nie będzie podatku od smartfonów. Nie jest to jednak dobra wiadomość, bo chociaż Ministerstwo Kultury nie zamierza objąć nową daniną telefonów, to obejmie nią niemal każde inne urządzenie elektroniczne, które może służyć do konsumpcji dóbr kultury. Telewizory podrożeją, nie ma innej opcji.

Opłata reprograficzna została wprowadzona rozporządzeniem Ministra Kultury w 2003 roku i doliczana jest do ceny urządzeń i nośników, które umożliwiają kopiowanie i nagrywanie utworów. Nie jest ona podatkiem, a zyski z niej czerpie ZAiKS. Jednak ze względu na postęp techniki i fakt, iż wymienione w dokumencie nośniki nie są już praktycznie używane, organizacja postuluje zwiększenie i rozszerzenie listy objętych opłatą urządzeń.

Jeszcze pod koniec ubiegłego roku mało który Polak wiedział, czym jest opłata reprograficzna. W końcówce maja 2021 przeszło połowa ankietowanych była jej przeciwna. „Antyopłatowa” kampania, której twarzą jest Krzysztof Stanowski i jego programy na „Kanale Sportowym”, najwyraźniej zadziałała, bo rząd powoli zmienia swoje stanowisko.

Opłata reprograficzna nazywana była „podatkiem od smartfonu”. To już nieaktualne, bo akurat telefony będą wyjęte z rekompensaty dla artystów. Za to ewentualne podwyżki mogą dotyczyć wielu innych popularnych sprzętów. Mogą, ale wcale nie muszą.

O opodatkowaniu urządzeń elektronicznych mówi się od lat, ale w ubiegłym roku sprawa ucichła. Teraz do tematu wraca wiceminister kultury Wanda Zwinogrodzka, która przekonuje, że dodatkowe obciążenie producentów w ramach opłaty reprograficznej wcale nie przełoży się na wzrosty cen.

Temat opłaty reprograficznej powraca jak bumerang. Tym razem postanowili przypomnieć o niej producenci smartfonów i tabletów, którzy nie chcą płacić za pałace ZAiKS-u. Mam z tym jednak pewien problem…

Jaki jest główny argument na rzecz rozszerzenia listy urządzeń objętych opłatą reprograficzną? Ano to, że kopiujemy na nie masowo muzykę, przez co twórcy ponoszą, wciąż nieoszacowane, straty, które trzeba zrekompensować tą opłatą. OZZ nie kwapiły się jednak, żeby sprawdzić ilu Polaków tak naprawdę zgrywa na swoje telefony różne utwory. I wcale się nie dziwię. Bo wyniki takiego badania wytrącają im oręż z ręki.

Do naszego redaktora naczelnego wpłynęło właśnie żądanie “natychmiastowego usunięcia artykułu” mojego autorstwa, a tak właściwie to felietonu, który zawiera, słynny już, cytat ze słów szefa S.P. Records. Słowa pana Pietrzaka podaliśmy za ZAiKS-em, który w momencie ich publikacji nie podawał źródła cytatu. Teraz okazuje się, że to,co powiedział Sławomir Pietrzak zostało wyrwane z kontekstu, a “jego najpopularniejszym” zespołem wcale nie jest ani Kult, ani jakiekolwiek inne przedsięwzięcie związane z Kazikiem Staszewskim.

Taki tok rozumowania najwidoczniej jest bliski panu Sławomirowi Pietrzakowi, szefowi SP Records, która wydaje płyty Kazika i Kultu oraz ZAiKS-owi ochoczo cytującemu tegoż wydawcę na swoim facebookowym profilu. No bo przecież nie ma innej drogi poznania w dzisiejszych czasach muzyki danego artysty niż poprzez „przegranie sobie” płyty, prawda?

Zgrałeś kiedyś kupioną płytę z muzyką na komputer lub odtwarzacza MP3? Jeśli tak, twórca poniósł przez Ciebie stratę. Do takich kuriozalnych, by nie powiedzieć idiotycznych, wniosków doszło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Szeroką burzą medialną skończył się postulat objęcia opłatą reprograficzną najnowszych cudów techniki, wśród których najczęściej wymieniane są tablety i smartfony (ale i np. telewizory z funkcją nagrywania), a w najbliższym czasie będą się ważyły losy opłaty, którą media zwykły określać "podatkiem od piractwa".