Motorola

4,2% udziałów ilościowych, ale za to 52% udziałów w operacyjnych zyskach w branży telefonów komórkowych - taki jest dziś status firmy Apple w cztery i pół roku po wejściu na rynek. To właśnie te dwie liczby dobitnie pokazują jak wielkie spustoszenie uczynił Apple na rynku mobilnym. Rok 2012 r. będzie kluczowy dla historycznych liderów. 

Na początku był iPad (przynajmniej jeśli myślimy o tabletach „nowej generacji”). Potem pojawił się Android – niesamowicie popularny do tej pory na telefonach komórkowych – i podobnie jak w innych przypadkach, zaczął się gwałtownie rozprzestrzeniać na rynku. Pomimo początkowych wątpliwości ekspertów i teorii o braku gotowości tego systemu do mocne wejścia w ten segment, udało mu się do dziś zdobyć całkiem spory udział. Od teraz iPady nie stanowią już 97%, 90% czy nawet 80% wszystkich sprzedanych tabletów - ich przewaga topnieje z miesiąca na miesiąc i prawdopodobnie zachłanny Android nie zadowoli się wyłącznie około 25%, dążąc do dominacji podobnej jak w przypadku smartfonów. Tyle, że nawet jeśli uda mu się wywalczyć ponad 30%, 40% czy 60%, zwycięzcą w walce pomiędzy producentami i tak będzie Apple. I tak będzie jeszcze przez długi czas.

Motorola Xoom była predysponowana do tego, aby być globalnym hitem sprzedaży - pierwszy tablet na pierwszej tabletowej wersji systemu operacyjnego Google Android miał być odpowiedzią na świetną sprzedaż iPada. Motorola Xoom zaprezentowana została na targach CES w styczniu 2011 r. i wkrótce zaczęła się wielka ofensywa marketingowa wokół tego produktu. Marketer zdecydował się na bardzo charakterystyczne pozycjonowanie marki jako anty-Apple i anty-iPad, co w naturalny sposób miało podbijać PR wokół tabletu Xoom. Jak wyszło? Słabo, a nawet bardzo słabo.  

Można udawać, że problemu prawie nie ma, że jest marginalny, ledwie widoczny, że dla części użytkowników nie ma to znaczenia, że nie zależy to od nikogo i powinniśmy się cieszyć z tego co mamy, ale nie da się w pełni zaprzeczyć jednemu – problem fragmentacji Androida istniał, istnieje i będzie istniał. Najgorsze jest jednak to, że praktycznie żaden z producentów, ani nawet sam Google w ogóle się tym nie przejmuje, nawet pomimo okresowych „burz” wywoływanych przez media lub niezadowolonych klientów. Tak ma być i koniec.

Kiedy Motorola wypuściła po raz pierwszy na rynek telefony marki RAZR w 2004 r., to z miejsca stał się on nie tylko popularnym gadżetem, ale wręcz ikoną ówczesnej mody. Dzięki super nowoczesnemu wyglądowi oraz cienkości, RAZR był przełomowym modelem, który pokazywał, że telefony nie muszą być nudne. RAZR wyprzedzał konkurencję pod względem dizajnu o co najmniej jedną generację i był swoistym preludium do wystrzału popularności smartfonów zapoczątkowaną w 2007 r. przez pojawienie się pierwszego iPhone'a.

W ostatni poniedziałek, tj. 3 października 2011 r., tygodnik „Newsweek Polska” (wyd. 40/11) opublikował mój tekst pod tytułem: „Wojny patentowe”. Oto jego treść:

Ucieczka z łodzi nazwanej “Android” już się rozpoczęła. Producenci smartfonów dostrzegli to już jakiś czas temu, ale teraz dostają niemal oficjalne potwierdzenie. Pozew patentowy Oracle kontra Google przynosi bowiem niezwykle ciekawe informacje na temat stosunków jakie panują między Google’em a deweloperami oraz słynnej “otwartości” Google’a. Wraz z kupnem Motoroli dobre czasy dla innych producentów się skończyły. Ucierpią na tym zwłaszcza LG i HTC, bo nie mają systemu, w który mogą uciec.

W swoim tekście "Witajcie w świecie super-Androida" stanowczo podważyłem tezę, że Google kupił Motorolę tylko po to by przejąć jej patenty i tym samym chronić producentów smartfonów z Androidem przed atakami prawnymi ze strony konkurentów. Moja teza spotkała się wtedy z burzą negatywnych komentarzy, tymczasem dzisiaj nie kto inny jak do niedawna CEO Google'a, a dziś 'prezes wykonawczy' (cokolwiek to oznacza), Eric Schmidt, na konferencji Salesforce.com wyraźnie powiedział co następuje:

Google od lat jest niezwykle aktywny na rynku akwizycyjnym. Można nawet powiedzieć, że kupuje w ilościach hurtowych nie bacząc zbytnio na długoterminowe perspektywy przejmowanych firm, usług i ludzi. Mimo wszystko trudno uwierzyć, że w ciągu 11 lat Google przejął aż 102 firmy! Co więcej, w ostatnim czasie nastąpiła niezwykła akceleracja przejęć, gdyż aż 44 z nich zostały kupione w ostatnich 20 miesiącach.

Jeśli wierzyć (ja do końca nie wierzę), że Google przejął Motorolę dla patentów, które ta firma posiadała i to za gigantyczne pieniądze - 12 mld dol., większe niż te, które HP zamierza zapłacić za firmę Autonomy (10 mld dol.), dzięki której zamierza się przebranżowić, to prawa do własności niematerialnej wysuwają się jako kluczowe przy budowaniu przewag konkurencyjnych na rynku.

Na Gazeta.pl Technologie pojawił się kolejny mój tekst w ramach współpracy redakcyjnej. To w zasadzie druga część mojej analizy sytuacji na rynku mobilnym po przejęciu Motoroli przez Google'a. Pierwszą część stanowi tekst: "Samsung pójdzie mocniej w Bada OS i zmieni się kompletnie krajobraz na rynku mobilnym".

Sytuacja po przejęciu Motoroli przez Google'a przynosi konieczność dostosowania się do nowych realiów przez tych, którzy w znacznej mierze polegali na software'owej platformie Google'a. Oto bowiem dostawca oprogramowania stał się jednocześnie producentem sprzętu, więc z natury rzeczy jest o ile nie pewnym, to potencjalnym konkurentem na wewnętrznym rynku. Na to trzeba reagować. Googorola - jak pieszczotliwie zaczęły nazywać połączone siły Google'a i Motoroli media - z pewnością najbardziej nie podoba się Samsungowi, który w ostatnim czasie postawił wiele na Androida chcąc wykorzystać słabość Nokii i zostać największym producentem telefonów komórkowych na świecie. Na szczęście dla Koreańczyków, Samsung ma o ile nie asa, to co najmniej mocnego waleta w rękawie - system Bada OS.

Po otrzymaniu informacji o dzisiejszej sensacji (Google kupił Motorolę) musiało być tak: w ataku furii Steve Jobs lewym sierpowym zmiażdżył swojego lśniącego MacBooka Air, a Steve Ballmer wezwał w trybie pilnym głównego księgowego Microsoftu i zażądał, żeby mu policzył ile dolarów jest aktualnie w kasie firmy i czy starczy na Nokię, albo chociaż na RIM (albo odwrotnie, bo dzisiaj, to raczej RIM byłby droższy od komórkowego biznesu Finów). A jeśli ktoś myśli, że przejmując Motorolę Google'owi chodziło o patentową ochronę podmiotów w ekosystemie Androida, to chyba za dużo w młodości czytano mu książeczek z serii "poczytaj mi mamo".

Kiedy symbol rozwoju internetu kupuje amerykański symbol początków telefonii komórkowej musi to znaczyć wiele, nawet gdy Motoroli nie wiedzie się już tak dobrze jak dawniej. To również sygnał dla pozostałych partnerów Google.

Google nie przestaje zadziwiać. Po prężnych działaniach i zmianach w usługach internetowych kupił za dwanaście i pół miliarda dolarów... firmę Motorola Mobility. Tym samym Google staje do walki z innymi producentami urządzeń mobilnych i znacznie przewertowuje rynek. Jednocześnie staje się właścicielem ogromnego portfolio patentów, o które ostatnio toczy zagorzałe boje z Apple. Dla Google’a to genialny ruch, dla producentów smartfonów z Androidem już nie, a dla konkurencji wyraźny znak, że Google wcale nie ma zamiaru biernie przyglądać się próbom uszczknięcia z Androida co się da.*

Tak jak przewidywano, wyniki kwartalne Samsunga trzyma biznes mobilny koreańskiego giganta, bo sprzedaż paneli telewizyjnych i pamięci flash się kurczy. Rentowność komórkowego biznesu Samsunga podwoiła się w ciągu roku i dziś należy chyba nazywać tego gracza bardziej producentem telefonów, smartfonów i chipów aniżeli telewizorów. To zasługa głównie świetnej sprzedaży smartfonów, jednak po raz pierwszy od ponad dekady, gdy Samsung wchodził na rynek telefonów, koreańska firma nie zdecydowała się upublicznić danych o sprzedaży ilościowej. To dziwne i rodzi naturalne pytanie dlaczego?

Komentując decyzję Nokii o odroczeniu prac nad własnym tabletem, Ewa Lalik zastanawiała się, czy tablety to dziś bardziej moda, czy realna potrzeba. W końcu mimo tego, że na rynku jest już ponad 200 tabletów wszelakiej maści, to tylko jeden dobrze sobie radzi na rynku (choć nawet iPad w swojej drugiej odsłonie na razie nie spełnia oczekiwań sprzedażowych). Odpowiedź na to pytanie może leżeć w sferze funkcjonalnej tabletu. I jeśli spojrzymy w ten sposób, to jedynym graczem, który może zagrozić hegemonii iPada jest… Amazon. I właśnie Amazon przygotowuje własny tablet. Premiera szykowana jest na drugą połowę roku.

Sporo osób czekało na to z niecierpliwością - RIM podał właśnie ceny PlayBooka - tabletu, który ma powalczyć zarówno z iPadem 2, bardzo podobnym (trwa medialna potyczka pomiędzy zainteresowanymi stronami o to, kto jest do kogo podobny?) tabletem HP - TouchPad, jak i zastępem tabletów z Androidem. RIM dobrze podszedł do sprawy - PlayBook będzie kosztował od 499 dol. w USA, czyli dokładnie tyle ile iPad 2. PlayBook pojawi się w sklepach 19 kwietnia.