Galaktyki

Obserwacje prowadzone za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble'a oraz Bardzo Dużego Teleskopu w Chile doprowadziły naukowców do wniosku, że w opisie zachowania ciemnej materii czegoś brakuje.

Galaktyczne halo są znacznie masywniejsze i bardziej skomplikowane niż astronomom się wydawało. Najnowsze informacje o tych potężnych obłokach gazu otaczających całe galaktyki pochodzą z niezastąpionego Kosmicznego Teleskopu Hubble'a.

Astronomowie korzystający z radioteleskopu ALMA odkryli wyjątkowo odległą, a tym samym bardzo młodą galaktykę, która przypomina Drogę Mleczną. Galaktyka znajduje się tak daleko od nas, że wyemitowane przez nią światło potrzebowało ponad 12 mld lat, aby do nas dotrzeć.

Astronomowie obserwujący niebo w zakresie radiowym odkryli cztery odległe pierścienie o nieco jaśniejszych (radiowo) krawędziach. Żaden z tych obiektów nie przypomina żadnego innego znanego obiektu astronomicznego.

Dzięki najnowszym danym zebranym przez kosmiczne obserwatorium Gaia, naukowcy zidentyfikowali w naszym bezpośrednim gwiezdnym otoczeniu rozległy strumień gwiazd, które nie powstały w naszej galaktyce, a dopiero teraz do niej dołączają.

Powstanie Słońca, Układu Słonecznego, a z czasem także życia na Ziemi, może być skutkiem zderzenia, do którego doszło między Drogą Mleczną a mniejszą galaktyką satelitarną Sagittarius, którą odkryto w latach dziewięćdziesiątych XX wieku.

Galaktyki spiralne podobne do naszej galaktyki, Drogi Mlecznej, powstawały stopniowo, z czasem zyskując swoją ogromną masę. Tak przynajmniej uważali dotychczas astronomowie. Najnowsze odkrycie podważa jednak tę teorię.

Czarne dziury to naprawdę irytujące obiekty. Choć wiemy o nich całkiem sporo, to na przykład wciąż nie wiemy wiele o tym, jak się przemieszczają w przestrzeni. Nic dziwnego, wszak są całkowicie ciemne i nie można ich obserwować bezpośrednio. Teraz jednak naukowcom udało się dokładnie prześledzić ruch, czy wręcz nawet taniec, dwóch ogromnych czarnych dziur. 

Jednym z podstawowych założeń kosmologicznych jest to, że wszechświat wygląda mniej więcej tak samo w każdym kierunku, jeżeli zajrzymy wystarczająco daleko. Najnowsze badania przeprowadzone za pomocą obserwatoriów kosmicznych Chandra oraz XMM-Newton podważają jednak to założenie.

Badaczom korzystającym z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a udało się odkryć najbardziej energetyczne wypływy materii kiedykolwiek obserwowane we wszechświecie. Owe wypływy pochodzą z otoczenia kwazarów i przemierzają przestrzeń międzygwiezdną niczym tsunami, siejąc istne zniszczenie w swoich galaktykach macierzystych.

Od lat astronomowie zastanawiali się dlaczego dysk naszej galaktyki, Drogi Mlecznej, jest zakrzywiony. Najnowsze dane z satelity Gaia wskazują, że za odkształcenie dysku odpowiada wciąż trwające zderzenie z drugą, mniejszą galaktyką.

Galaktyka Wir, znana również jako Messier 51 i NGC 5194/5195, jest w rzeczywistości parą galaktyk, które wpływają na siebie i zniekształcają poprzez wzajemne przyciąganie grawitacyjne. Ta osobliwa instalacja artystyczna znajduje się w odległości około 23 mln lat świetlnych od Ziemi w Gwiazdozbiorze Psów Gończych. Wygląda tak:

Droga Mleczna to jedna z największych galaktyk należących do Grupy Lokalnej, części supergromady Laniakea. Okazuje się, że 2 miliardy lat temu miała ona bliźniaczą galaktykę. Co się z nią stało?

Wiele obiektów sfotografowanych przez Teleskop Kosmiczny Hubble'a, którymi zachwycamy się na co dzień, pochodzi z katalogu opracowanego przez Charlesa Messiera w XVIII w. NASA przygotowała internetową wersję tego katalogu.

Skąd pochodzi materia wokół nas i w nas samych? Jej źródłem mogą być inne galaktyki. 

Ciemna materia tworząca prawdopodobnie około 25 proc. masy Wszechświata jest wyjątkowo niefotogeniczna. Nie odbija ani nie pochłania światła, co czyni ją niewidzialną dla tradycyjnych teleskopów.

12,4 miliarda lat świetlnych od Ziemi miał miejsce makabryczny spektakl. Potężna czarna dziura zaczęła pożerać wielką galaktykę od środka, produkując tyle energii, że podburza gazy na całym jej obszarze.

Nasze rozumienie Kosmosu dąży w naturalny sposób do jakiegoś porządku. To jest cecha naszego umysłu - lubimy myśleć, że wszystko ma jakąś zrozumiałą i logiczną strukturę.

„Wszechświat nie mógł powstać w sposób przypadkowy, za tym musi stać jakiś Większy Plan” – to pogląd podzielany przez większość ziemskiej populacji. A promotorzy tej teorii będą mieli kolejną poszlakę do swojej dyspozycji.

Gdybyśmy musieli wyjaśnić przybyszowi z odległej galaktyki, jak do nas trafić, zaczęlibyśmy zapewne od adresu na Ziemi, później dodalibyśmy nazwę planety lub jej lokalizację: trzecia planeta od Słońca.