Nauka

"Jeden z kluczowych etapów przygotowania inwestycji" już za nami. Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) dokonały oficjalnej notyfikacji projektu inwestycyjnego pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej do Komisji Europejskiej – informuje spółka. Całość nie brzmi może tak imponująco i spektakularnie, ale bez tego Komisja Europejska nie mogłaby ocenić projektu. Jak wyjaśnia PEJ, zgłoszenie obejmuje szczegółowy opis projektu, którego...

Misja Ax-4, z historycznym udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego zakończyła się. We wtorek, 15 lipca, kapsuła z czteroosobową załogą, ma wylądować na Ziemi. To moment, na który czeka cała Polska. 14 lipca 2025 r. zakończyła się misja Ax-4, komercyjna misja firmy Axiom Space na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). W składzie załogi był Polak: Sławosz Uznański-Wiśniewski, pierwszy przedstawiciel...

Czy da się przetwarzać dane bez użycia tradycyjnych impulsów elektrycznych? Nowa technologia magnoniczna pokazuje, że tak. Naukowcy opracowali nowy sposób tworzenia falowodów spinowych, które mogą przewodzić informacje bez potrzeby generowania klasycznych impulsów elektrycznych. W przeciwieństwie do dotychczasowych rozwiązań, które opierały się na trawieniu lub maskowaniu, nowa metoda wykorzystuje precyzyjną implantację jonów krzemu w warstwie granatu...

W sobotę 5 lipca astronom NASA zarejestrował jasny błysk na powierzchni Saturna, który może być pierwszym w historii zarejestrowanym zderzeniem obiektu z tym gazowym olbrzymem. Naukowcy apelują teraz o pomoc w weryfikacji. Potencjalne uderzenie w Saturna zostało uchwycone przez Mario Ranę, fotografa współpracującego z NASA, i zgłoszone do Planetarnego Wirtualnego Obserwatorium i Laboratorium (PVOL). Na...

Kosmiczna zagadka, znana jako napięcie Hubble’a, od lat spędza sen z powiek astronomom. Najnowsze doniesienia z Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (Royal Astronomical Society) rzucają nowe światło na ten problem, sugerując, że nasza galaktyka, Droga Mleczna, może znajdować się wewnątrz tajemniczej, olbrzymiej pustki, która sprawia, że kosmos rozszerza się tu szybciej niż w innych rejonach. Zacznijmy od...

Najnowsze badanie sugeruje, że wrażliwość na określone produkty spożywcze może mieć istotny związek z występowaniem nocnych koszmarów. Zespół badaczy z Kanady przebadał ponad 1 tys. osób, aby sprawdzić, czy konkretne produkty spożywcze mogą wpływać na jakość snu oraz treść snów i koszmarów. Zweryfikowano 3 główne hipotezy: bezpośredni wpływ jedzenia na sny, wpływ przez objawy żołądkowo-jelitowe...

Zanim pojawił się ChatGPT, AI miała wzloty, upadki i zimy finansowania. Historia jej rozwoju to lekcja technologicznej cierpliwości i ambicji. Sztuczna inteligencja przestała być domeną laboratoriów i podręczników - dziś towarzyszy nam w wyszukiwarkach, edytorach tekstu, smartfonach i komunikacji z innymi ludźmi. Ale droga do tego momentu była zaskakująco długa i pełna zakrętów.Historia AI to...

"Polskie piramidy" już brzmią świetnie, ale odkrycie ma jeszcze jedną, jeszcze lepiej brzmiącą nazwę. "Łoża olbrzymów" – tak również nazywane są grobowce typu kujawskiego, na które natrafiono na terenie Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. O odkryciu dokonanym podczas "rutynowej lustracji terenowej" donosi Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego. Weryfikacja archeologiczna dwóch obiektów, w tym rozpoznanie...

Systemy radarowe używane na lotniskach cywilnych i w operacjach wojskowych nieświadomie ujawniają nasze istnienie potencjalnym zaawansowanym cywilizacjom pozaziemskim. Policzono nawet jak daleko dochodzą takie sygnały. Nasze radary nie odpoczywają ani na chwilę. Każdego dnia, każdego wieczoru i każdej nocy na całym globie miliony impulsów radiowych lecą w niebo z lotnisk, stacji wojskowych i centrów kontroli...

Czy Wszechświat będzie się rozszerzał w nieskończoność, aż wszystko ostygnie i zamarznie? A może skończy się dramatycznym, kosmicznym kataklizmem? To pytanie nurtuje ludzkość od pokoleń. Najnowsze badania fizyków z Uniwersytetu Cornell, Uniwersytetu Jiao Tong w Szanghaju i kilku innych ośrodków naukowych przynoszą zaskakującą odpowiedź. Wykorzystując dane z wielu astronomicznych przeglądów, w tym z Dark Energy...

Z Jeziora Lednica wydobyto niezwykły zabytek z X w. To element konstrukcyjny piastowskiego grodu z wyrzeźbioną ludzką twarzą. Naukowcy są zgodni, że to jedno z najciekawszych znalezisk archeologicznych ostatnich lat w Polsce. Podczas trwających od ponad 40 lat badań podwodnych w rejonie Ostrowa Lednickiego archeologom udało się natrafić na coś naprawdę wyjątkowego. To dębowa belka...

Bełchatów wymieniany jest w gronie miejsc, gdzie powstać ma druga polska elektrownia jądrowa. Pojawiły się bardzo istotne wyniki badań. Spółka PGE Górnictwo i Energetyka Jądrowa potwierdziła, że analizy dot. sejsmiki i hydrologii nie wykazały cech, które wykluczałyby powstanie elektrowni jądrowej w Bełchatowie. Za badania odpowiadało konsorcjum w składzie: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Państwowy Instytut Geologiczny...

Jeszcze kilka lat temu mało kto traktował tę hipotezę poważnie. Dziś międzynarodowy zespół naukowców przygotowuje misję, która ma raz na zawsze rozstrzygnąć, czy w chmurach Wenus mogą przetrwać mikroorganizmy. Zespół z Uniwersytetu w Cardiff zamierza rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące możliwości istnienia życia na Wenus. Misja VERVE ma na celu bezpośrednie zbadanie atmosfery tej planety pod...

Chińscy naukowcy opracowali niezwykle szczegółową mapę układu nerwowego myszy. Po raz pierwszy pokazuje przebieg nerwów u tego ssaka. Dzięki nowatorskiej technice skanowania możliwe było prześledzenie nawet pojedynczych włókien nerwowych w całym ciele. To nowa jakość w mapowaniu układu nerwowego Dotychczas większość badań koncentrowała się na tzw. konektomie, czyli sieci połączeń w obrębie mózgu. Tym razem...

Najnowsze badania ujawniają skalę zanieczyszczenia oceanów przez nanoplastiki. Są to cząstki tak małe, że przenikają przez błony komórkowe i przedostają się do łańcucha pokarmowego zwierząt morskich. Nanoplastiki swoją drogę zaczynają od fitoplanktonu, czyli mikroskopijnych roślin morskich będących podstawą żywienia dla wielu organizmów wodnych. Następnie trafiają do zooplanktonu, którym żywią się małe ryby, a dalej do...

Laser na komary zaproponowany przez Chińczyków brzmi szokująco, ale paradoksalnie prawdziwe zagrożenie dla tych owadów kryje się gdzie indziej. Urządzenie, na które chińska firma zbiera pieniądze, ma wykrywać i niszczyć owady w 3 milisekundy. Nie wiemy, czy laser faktycznie okaże się pogromcą komarów, bo twórcy wynalazku dopiero zbierają na niego fundusze. Na miejscu owadów jest...

Obietnica pomiaru glukozy bez igieł przyciąga uwagę diabetyków, ale może kosztować zdrowie. W ostatnich miesiącach w mediach społecznościowych masowo pojawiały się reklamy smartwatchy i opasek rzekomo mierzących poziom cukru we krwi, bez jakiejkolwiek ingerencji w nasze ciało. Spoty reklamowe obiecują koniec z nakłuwaniem i pełną kontrolę glikemii, często z użyciem pseudonaukowych określeń i grafik sugerujących...

Między szczytami andyjskich pasm i na wysokości ponad 3,8 tys. m n.p.m morza lśni jezioro Titicaca. Tym razem zostało uchwycone z kosmosu w niezwykłych okolicznościach. Astronauta przebywający na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zarejestrował spektakularne zjawisko odbicia światła słonecznego od tafli jeziora, tworząc obraz, który zafascynował zarówno naukowców, jak i pasjonatów fotografii kosmicznej. Odbicie światła słonecznego...

Urządzenie stworzone przez naukowców zaskakująco bardzo zbliża się do odtworzenia zmysłu smaku na poziomie jakiego do tej pory nie osiągnięto. Dzięki połączeniu materiałów opartych na grafenie i AI sensor potrafi rozpoznawać smaki z dokładnością bliską 90 proc. A to może mieć ogromne znaczenie dla pacjentów zmagających się z utratą smaku spowodowaną chorobami neurologicznymi. Jak działa...

NASA udostępniła dane z teleskopu SPHEREx, który od marca tworzy najdokładniejszą jak dotąd mapę całego nieba w zakresie podczerwieni. Zebrane obserwacje, obejmujące ponad 450 milionów galaktyk i 100 milionów gwiazd, trafiają do ogólnodostępnego archiwum. Kosmiczny projekt otwartej nauki Jak czytamy na łamach SciTechDaily, SPHEREx to najnowszy teleskop NASA, którego zadaniem jest wykonanie pełnej mapy nieba...