Nauka

Pierwszy dzień nowego roku to doskonała okazja na to, aby przyjrzeć się temu, co nas czeka w sektorze eksploracji przestrzeni kosmicznej w nadchodzących dwunastu miesiącach. Szybki przegląd jedynie najważniejszych misji kosmicznych wskazuje, że będzie o czym pisać przez cały rok, a za 12 miesięcy sprawdzimy ile z tego faktycznie udało się zrealizować.

Po tym, jak 2021 rok był pierwszym rokiem prawdziwej turystyki kosmicznej, ciężko było oczekiwać, aby 2022 rok był w stanie go przebić pod względem wydarzeń związanych z eksploracją i podbojem przestrzeni kosmicznej. Mimo to udało się.

Sto lat temu ludzkość spodziewała się, że w 2022 roku będziemy posiadać latające samochody i armie mechanicznych żołnierzy. Tymczasem rok upłynął nam na wykorzystywaniu sztucznej inteligencji do generowania śmiesznych obrazków i dyskusji o tym, czy SI jest świadoma.

Polski naukowiec odkrył dwa nowe gatunki niesporczaków. Jedno z nich nazwał na cześć Roberta Makłowicza, którego badacz widuje na targu znajdującym się niedaleko instytutu.

Mikroplastik to zjawisko tak powszechne, że dotyczy dosłownie każdego, bo dzień w dzień pochłaniamy jego cząsteczki. Naukowcy z Korei Południowej znaleźli sposób na to, by pozbyć się zanieczyszczeń z wody.

2022 był dla świata wyjątkowo parszywy pod wieloma względami. Niestety dołożyć do tego możemy też ekologię i kwestie środowiskowe: zamiast walczyć z problemami, ciągle politycy biernie patrzą, jak nasza planeta z roku na rok bardziej się przegrzewa.

Nazwanie go blokiem może jest pewną nieścisłością, ale warto podkreślić, że mówimy tutaj o budynku wielomieszkaniowym. A jak sam przypomina jego architekt, Maciej Franta, to niezwykle rzadko nagradzana w Polsce kategoria. Okazuje się, że można budować dla wielu i porywać świat.

Medalista międzynarodowej olimpiady matematycznej, absolwent politechniki paryskiej, doktorant na uniwersytecie nowojorskim, badacz sztucznej inteligencji w Google Brain i Meta AI, współzałożyciel OpenAI. Tak, to Wojciech Zaremba z Kluczborka.

Jak przekonać ludzi do tego, że warto eksplorować kosmos? Można wspomnieć o poszukiwaniu życia, podkreślić znaczenie cennych surowców znajdujących się nad nami, ale jest też inny sposób. Kilka dni temu w sieci pojawił się filmik pokazujący, co działoby się z baseballową piłką rzuconą przez człowieka na powierzchni różnych planet. Po jego obejrzeniu stwierdzam: odpuśćmy wszystko i postarajmy się trafić na tego Marsa, bo chcę zobaczyć to na żywo.

A co gdyby tak... wytrenować model SI na mowie osób z chorobą Alzheimera by ten nauczył się odróżniać osoby chore od zdrowych? Tego niecodziennego eksperymentu podjęli się amerykańscy naukowcy, a jego efektem jest program, który może potencjalnie przyczynić się do wczesnej diagnostyki na podstawie mowy pacjenta.

Japońscy naukowcy odkryli neurony odpowiedzialne za regulację temperatury ssaków. To bardzo ważne odkrycie, bo daje nadzieję na skuteczniejsze sposoby leczenia hipotermii, udaru cieplnego i otyłości.

Jednym z najbardziej ekscytujących zadań stojących przed najnowszym obserwatorium kosmicznym jest bez wątpienia badanie pobliskich układów planetarnych, w których znajdują się liczne planety skaliste, z których część znajduje się w ekosferach swoich gwiazd macierzystych. Jednym z najciekawszych układów tego typu jest z pewnością TRAPPIST-1.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a, jedno z najważniejszych obserwatoriów astronomicznych w historii, które zrewolucjonizowało naszą wiedzę o wszechświecie, zarówno tym bliskim, jak i dalekim powoli kończy swoją misję. Kosmiczni prywaciarze mają jednak niecny plan, aby go nieco odmłodzić.

Trudno uwierzyć, że mogą istnieć jakiekolwiek problemy z wodą na planecie, która nawet z kosmosu wygląda na istny wodny świat. Jakby nie patrzeć ponad 70 proc. powierzchni naszego globu pokrywa woda. Pozostałe 30 proc. to lądy, na których mieszka cała ludzkość. Problem jednak w tym, że większość tej błękitnej wody nie nadaje się do picia czy do wykorzystania w rolnictwie.

Dawno minęły już czasy, w których dzieci transportowane były na wigilię do dziadków na sankach ciągniętych przez rodziców po głębokim śniegu. Śnieg w wigilię Bożego Narodzenia to coraz rzadsze zjawisko w Polsce. Okazuje się nawet, że bardziej „świąteczny klimat” niż u nas, można znaleźć w niektórych częściach Marsa.

Popatrzcie na zdjęcie poniżej. Oto niewielkich rozmiarów metalowe urządzenie przypominające rozmiarami marker do białej tablicy leży sobie bezceremonialnie na rdzawym piachu. Zero romantyzmu. Leży marker na piachu. Na Marsie. Ludzie nawet tam już śmiecą.

Jak twierdzi pewien holenderski uczony, ludzkość zmęczy się byciem online. Wady ciągłego uczestnictwa w wirtualnym życiu w końcu przyćmią ewentualne korzyści, a ludzie preferować będą życie poza cyfrowym metawersum. Oby.

Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW-PIB uruchomiło witrynę, na której można sprawdzić aktualną pogodę kosmiczną. Skąd pomysł na tak oryginalny projekt? Wraz z niesamowitym tempem rozwoju elektroniki, pogoda na Słońcu może stać się niewiele mniej ważna, co ta na powierzchni Ziemi.

Podobno Polacy są tak agresywni, bo przez większą część roku nie mają dostępu do słońca. Mimo tych bardzo trudnych warunków w Polsce przybywa farm fotowoltaicznych. W 2022 uruchomionych zostało parę prawdziwych gigantów. Na 2023 natomiast planowane jest otwarcie molocha od PGE. Ale to nie on będzie największy.

Wyobraźcie sobie potężne turbiny wiatrowe stojące na rdzawej powierzchni Marsa i napędzające znajdujące się tuż za polem widzenia rozległe miasto marsjańskie. Fantastyczna wizja. Problem w tym, że marsjańska atmosfera jest tak rzadka, że raczej jest to wizja czysto utopijna. Tak przynajmniej do niedawna się wszystkim wydawało.