Felieton

W tym roku akademicy szwedzcy nagrodzili innowację – dokładnie wtedy, gdy innowacja zaczyna pożerać własne dzieci. Mokyr, Aghion i Howitt dostali Nobla za opisanie mechanizmu, który Elon Musk od lat testuje na żywym organizmie – naszej cywilizacji. Gdy Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła tegorocznych laureatów Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii, wielu...

W 1999 roku z 49 województw na mapie Polski pozostało 16. W teorii wszyscy mieli na tym zyskać – reforma wzmocni samorządy i przyspieszy rozwój całego kraju. W praktyce jednak to metropolie urosły w siłę, a dawne stolice województw zostały w tyle. Co dziś mogą zrobić Skierniewice, Łomża czy Wałbrzych, by nie stać się miastami upadłymi? Polska w ciągu ostatnich dekad dokonała rzeczy,...

Polska ma talenty, ambicje i potencjał, ale w globalnym meczu o sztuczną inteligencję wciąż siedzi na ławce rezerwowych. Zamiast rozgrywać własną grę, cieszymy się z sukcesów innych i przepalamy budżety na pozorowane ruchy. Może czas wreszcie zejść z trybun i zagrać w głównym składzie?

Korea Południowa przypomina lokomotywę, która przez dekady szybciej niż inne narody pędziła ku przyszłości. Problem w tym, że wagony zaczęły się odczepiać – najpierw wypadło dzieciństwo, potem miłość. Kolejnych wagonów nie będzie, bo kraj postawił na zbiorową katastrofę. To, co dziś dzieje się w Korei Południowej, jutro może wydarzyć się w Europie czy w Polsce.

Nie ufamy – sobie wzajemnie, nauce, elitom. Kapitalizm wzmacnia w nas samolubstwo, politycy pozbawiają się wiarygodności, a pseudonauka i samozwańczy eksperci odbierają uwagę naukowcom. A właściciele big techów? Biorą popcorn i odcinają kupony od zasięgów.

Na powtarzane do znudzenia pytanie: "mieć czy być" odpowiada się dziś: deregulować. Tym samym ucina się marzenia o lepszej przyszłości, która wbrew pozorom może być na wyciągnięcie ręki. Czas przestać okradać przyszłość z postępu.

Jako dziecko grał w Monopoly i rozmyślał o wojnach napoleońskich. Zafascynowany szachami od 10. roku życia, dziś łączy je z biznesem, edukacją i misją społeczną. Michał Kanarkiewicz opowiada o tym, jak z chłopca z biednej rodziny stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych popularyzatorów szachów w Polsce.

Propaganda nie jest nową bronią. O tym jak walczyć (z) tyranią słów opowiada najbardziej znany badacz propagandy Peter Pomerantsev, brytyjski dziennikarz rosyjskiego pochodzenia. W swojej brawurowej książce "Propagandysta, który przechytrzył Hitlera" kreśli losy Seftona Delmera, mistrza propagandy z doby II wojny światowej.

Równo o 11:30 padł prąd. - Zaraz wróci - pomyślałem zupełnie się nie martwiąc. Pamiętałem bowiem, że 3 dni wcześniej także była krótka awaria zasilania trwająca ok. 10 minut. Tym razem prąd nie wrócił. I im dłużej nie wracał, tym bardziej wpadałem w panikę.

W czasach, gdy sztuczna inteligencja potrafi napisać esej, zrobić grafikę, a nawet zasugerować lepsze hasło do protestu niż zawodowy związkowiec, Święto Pracy zaczyna brzmieć... trochę nostalgicznie. No bo jak tu świętować pracę, skoro coraz więcej z niej robią maszyny, a my zostajemy z pytaniem, które wyśpiewały Elektryczne Gitary: "I co ja robię tu (u-u, co ty tutaj robisz)". 

Absurd współczesnego świata już dawno przerósł pomysłowość twórcy "Czarnego lustra". Siódmy sezon serialu nie ma nic nowego do powiedzenia o zagrożeniach, które niosą nowe technologie. Rzeczywistość znów przeraża bardziej niż fikcja. 

Bycie twórcą i twórczynią ma wiele wspólnego z przerostem ego. Marzenia o własnym nazwisku na okładce książki zabija trzeźwe myślenie. Chwilowym uznaniem nie opłaci się mieszkania i nie kupi za nie butów. A wchodzenie w układy to czasem realna szansa na poprawę pisarskiej (nie)doli. 

Elon Musk nazwał ją "złem w czystej postaci". Sheryl Sandberg przyznała, że cały Facebook drżał przed jej opinią. John McLaughlin, legendarny dziennikarz, mówi o niej: "Jeśli większość ludzi wbija nóż w plecy, to ona wbija go prosto w pierś". Poznajcie Karę Swisher i jej książkę, która podpala internet.

Autorytet oznacza szacunek, doświadczenie i wiedzę. Przynajmniej w teorii. Starsi narzekają, że młodzi przestali ich doceniać. Ci, zamiast się w nich wpatrywać, na obiekty podziwu wybierają twórców z internetu. Nie muszą oni posiadać naukowego dorobku czy wielkich osiągnięć – wystarczy, jeśli potrafią zabawnie ocenić kebab. 

Geopolityka wdarła się do naszych salonów i sypialni. Efekt wojny w Ukrainie, szaleństwa Trumpa, a może rozpaczliwa próba zrozumienia coraz bardziej chaotycznego i skomplikowanego świata. 

Czas dominacji Zachodniego Świata się kończy. Historia się nie skończyła, ale zaczyna się w nowym wydaniu. Piszą ją Chiny i kraje takie jak Arabia Saudyjska czy Indie. Warto spojrzeć na obecne problemy Stanów Zjedonocznych na tle historii imperiów, które już upadły, ponieważ nie były w stanie udźwignąć kosztów swojej wielkości.Warto wracać do klasyki. Na łamach magazynu Spider's Web+ proponujemy fragment polskiego wydania błyskotliwie napisanej i oryginalnej książki "Narodziny i upadek mocarstw. 500 lat burzliwej historii największych potęg świata" Paula Kennedy’ego w świetnym tłumaczeniu doktora Grzegorza Kuśnierza. Strategiczno-ekonomiczne podejście tworzy nie tylko ramy narracji, lecz także umożliwia autorowi głębszą analizę kontekstów historycznych, w których funkcjonowały poszczególne ośrodki władzy.

Takie historie zna każdy, ale na szczęście nie każdy je przeżył. Michalina fantazjowała o spotkaniu na żywo. Tyle tylko, że gdy poruszała z chłopakiem ten temat, wykręcał się nauką, nagłymi sprawami, szlabanem od ojca. Wreszcie postawiła na swoim. Mieli spotkać się w miejscowości przesiadkowej między Poznaniem a miastem Antka. Michalina była przeszczęśliwa.

Kiedyś to było! Piątkowy wieczór w barze, sobotnie wyjście na mecz lokalnej drużyny i niedzielne przedpołudnie w kościele. Wszystko z ludźmi, we wspólnocie. Teraz jest życie w subskrypcji, scrollowanie ekranu i płatne aplikacje do poznawania ludzi, które tylko frustrują. Wszystko to skutkuje domową izolacją i epidemią samotności. Czy receptą na nią mogą być tzw. trzecie miejsca? Próbuje udowodnić to jeden z mieszkańców niewielkiego Sulechowa.

Decyzja zapadła jak klamka w gminnej bibliotece. Tak jak książnica się zamknęła, tak zamykam się i ja. Zamiast krytykować, chcę pomagać. Oto mój pomysł na inwestycję w Polsce. 

Koncerny rozwijające sztuczną inteligencję nadal będą wrzucać tony dolarów do pieca AI. Modele DeepSeek być może zostały stworzone niezwykle niskim kosztem, ale nijak nie rozwiązały problemu "AI nie jest dla ludzi".