Przełom w walce z HIV. Na horyzoncie może znajdować się szczepionka
Wstępne badania kliniczne I fazy wskazują, że naukowcom udało się zidentyfikować odpowiednie komórki układu odpornościowego, które mogą rozpocząć skuteczną ochronę przed wirusem HIV. To może być przełom w całej wakcynologii.
Organizacje IAVI oraz Scripps Research poinformowały właśnie, że opracowana przez nich wstępna szczepionka przeciw HIV aż u 97 proc. osób biorących udział w badaniach klinicznych stymulowała układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał przeciwko HIV.
Przetestowany preparat może stanowić bardzo ważny krok w wieloetapowym szczepieniu, które miałoby na celu wytwarzanie wielu różnych tzw. szeroko neutralizujących przeciwciał (bnAbs). Dla badaczy pracujących nad skuteczną ochroną przed HIV są one już swego rodzaju świętym Graalem. To właśnie takie białka miałyby się przyczepiać do białek znajdujących się na powierzchni wirusa HIV, uniemożliwiając mu wniknięcie do wnętrza komórek.
W badaniach klinicznych I fazy wzięło udział 48 zdrowych, dorosłych ochotników, którzy otrzymali placebo lub dwie dawki szczepionki eOD-GT8 60mer. U osób, które otrzymały szczepionkę, była ona w stanie pobudzić do pracy komórki układu odpornościowego (limfocyty B) posiadające określone właściwości pozwalające im przekształcić się w przeciwciała bnAbs. To te, które mogą skutecznie bronić organizm przed wirusem HIV.
Szczepionka przeciwko HIV to ogromne wyzwanie
Choć z wirusem HIV medycyna walczy od dekad, to jak dotąd nie udało się wynaleźć skutecznej szczepionki, która by przed nim chroniła. Problemem jest przede wszystkim tempo mutacji wirusa, które pozwala mu na szybką ewolucję i bezustanne omijanie układu odpornościowego osoby narażonej. Teraz jednak lekarze dowiedli, że potrafią za pomocą szczepionki dotrzeć do odpowiednich komórek układu odpornościowego. Rodzi się więc nadzieja na to, że uda się stworzyć skuteczną ochronę przed tym i wieloma innymi patogenami.
Do projektu dołącza Moderna
Obiecujące wyniki badań klinicznych I fazy sprawiły, że w kolejny etap badań włącza się także Moderna, koncern aktualnie produkujący jedną ze szczepionek przeciwko COVID-19. Firma planuje stworzyć i przetestować opartą na mRNA szczepionkę przeciwko HIV, która będzie wykorzystywała zdolność pobudzania do pracy odpowiednich komórek układu odpornościowego. Podobnie jak w przypadku szczepionki przeciwko COVID-19, technologia mRNA może teoretycznie przyspieszyć opracowanie szczepionki przeciwko HIV.
Patrząc dużo bardziej długofalowo, naukowcy mają nadzieję, że nowe podejście będzie można w późniejszym czasie zastosować także do opracowania szczepionki przeciwko grypie, dendze, Zika, żółtaczce czy malarii. Jeżeli faktycznie tak się stanie, to być może obserwujemy właśnie ogromny przewrót w całej nauce o szczepionkach.
