mgławice

Astronomowie zaobserwowali coś, czego nie mają okazji oglądać na co dzień. W skrócie można określić to, co zobaczyli jako pobojowisko. Kosmiczny gruz i pył, który jak się okazuje, jest pozostałością po układzie planetarnym zniszczonym przez swoją gwiazdę.

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, nazywany nierzadko i nie do końca prawidłowo następcą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a miał stanowić obietnicę fenomenalnych zdjęć przestrzeni kosmicznej. Jak się okazuje, nie było w tej obietnicy ani grama przesady. Najnowsze zdjęcie Mgławicy Tarantula jest tego doskonałym przykładem.

Już pod koniec sierpnia tuż przed wschodem Słońca nad wschodnim horyzontem będzie unosił się gwiazdozbiór Oriona, który już kilka miesięcy później będzie dominował zimowe niebo. Tak się akurat składa, że zupełnie niedawno w kierunku Oriona spoglądał Kosmiczny Teleskop Hubble’a.

W ostatnich momentach swojego życia, Słońce będące w stadium czerwonego olbrzyma, zacznie zrzucać z siebie zewnętrzne warstwy, odsłaniając przy tym niezwykle gorące jądro. Pozostałość po gwieździe stanie się białym karłem, natomiast odrzucone powłoki utworzą jasną, aczkolwiek krótkotrwałą mgławicę planetarną.

Nawet jeżeli macie bardzo dobry wzrok, jest ciemno, na niebie nie ma Księżyca i warunki atmosferyczne są idealne, na niebie możecie zobaczyć najwyżej kilka tysięcy gwiazd. Tymczasem sama nasza galaktyka, Droga Mleczna składa się z obłędnych 200-400 miliardów gwiazd. Skąd się one wszystkie biorą?

Zdjęcia wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a pokazują, jak szybko ewoluuje najmłodsza znana mgławica planetarna na naszym niebie. W skali kosmicznej za chwile nie będzie po niej śladu.

Wiele odległych obiektów kosmicznych, takich jak na przykład planety, galaktyki i mgławice posiada swoje nieoficjalne nazwy, które powszechnie wykorzystywane są w społeczności astronomów.

Bardzo Duży Teleskop (VLT) należący  do Europejskiego Obserwatorium Południowego wykonał fenomenalne zdjęcie rozległej bańki gazowej NGC 2899. Charakteryzuje się ona symetryczną strukturą, rewelacyjnymi barwami i delikatnymi szczegółami. Jeszcze nigdy tego konkretnego obiektu nie sfotografowano w takiej jakości.

Przez to jak wygląda jej cień młoda gwiazda HBC 672 nazywana jest często cieniem nietoperza. Kosmiczny Teleskop Hubble’a zaobserwował teraz osobliwy „trzepot” skrzydeł w cieniu otaczającego ją dysku. Gwiazda znajduje się w gwiezdnym żłobku w Gwiazdozbiorze Węża jakieś 1300 lat świetlnych od Ziemi.

Poniższe zdjęcie wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble'a przedstawia okolicę Mgławicy Tarantula. Widoczny w centrum obłok gazu i pyłu oraz liczne otaczające go młode i masywne gwiazdy stanowią idealne laboratorium do badania procesów powstawania masywnych gwiazd.

Najnowsze zdjęcie wykonane w Obserwatorium Gemini przedstawia niesamowitą mgławicę planetarną CVMP 1. Na zdjęciu widzimy ostatni etap życia gigantycznej gwiazdy, który choć jest spektakularny to krótkotrwały. 

Proces formowania się czerwonych olbrzymów jest nam znany dość dobrze. Niemniej jednak zdjęcie wykonane na odpowiednim etapie tej ewolucji potrafi zapierać dech w piersiach. Zobaczcie sami:

Kosmiczny krab nigdy nie prezentował się tak dobrze. Rocznicowe fotografie mgławicy znajdującej się ok. 7000 lat świetlnych od Ziemi zachwycają.

Mgławica NGC1788, zbyt ciemna, aby dostrzec ją gołym okiem, ukazała swoje kolory na zdjęciu wykonanym przy pomocy Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) – najbardziej szczegółowej jak dotąd fotografii tego obiektu.

Wiele obiektów sfotografowanych przez Teleskop Kosmiczny Hubble'a, którymi zachwycamy się na co dzień, pochodzi z katalogu opracowanego przez Charlesa Messiera w XVIII w. NASA przygotowała internetową wersję tego katalogu.

Widziałeś kiedyś gwiazdozbiór Oriona? Jestem pewny, że tak. Zastanawiałeś się, jakie tajemnice kryje?

Dzisiaj mija 24 lata odkąd teleskop Hubble'a wyniesiono na orbitę okołoziemską. Teleskop, od tego czasu wciąż w użyciu, ma 2,4 m średnicy i robi zdjęcia w zakresie światła widzialnego, ultrafioletu i podczerwieni. Dzięki temu, że znajduje się ponad atmosferą ziemską, fotografie te przedstawiają piękne, ostre obrazy przestrzeni kosmicznej. Wiele zdjęć wykonanych przy pomocy teleskopu stało się znanymi i rozpoznawalnymi obrazami otaczającego nas kosmosu.