Nauka

Coś nieoczekiwanego zauważyli astronomowie obserwujący odległe zakątki Wszechświata za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Coś, czego nie powinno tam być. Teraz naukowcy próbują zrozumieć, jak właściwie mogło do tego dojść.

Z pewnością zdarzyło wam się przynajmniej raz w życiu wyjść w nocy na dwór i zachwycić się zaskakująco rozgwieżdżonym niebem. Kiedy jest chłodno, nie ma chmur, Księżyc albo jeszcze się nie pojawił, albo już schował się pod horyzontem, a wy znajdujecie się daleko od świateł miejskich, niebo potrafi zaatakować znienacka. Wbrew pozorom te pozorne tysiące gwiazd to nie wszystko co znajduje się w przestrzeni kosmicznej.

Prędzej czy później osadnicy na Księżycu będą musieli zostać rolnikami. Problemem będzie jednak dostarczenie tam ziemi i nawozów. Wyniesienie w kosmos każdego kilograma ładunku kosztuje fortunę. Nowy projekt Europejskiej Agencji Kosmicznej ma opracować technologię, która pozwoli przetworzyć księżycową glebę w nawóz dla roślin.

Kiedy pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku na Marsie lądował Sojourner, pierwszy łazik marsjański, miłośnicy astronomii wiedzieli, że oto na powierzchni planety stanęło pierwsze mobilne laboratorium, które może się przemieszczać w poszukiwaniu śladów obecności wody, a być może nawet obecnego i przeszłego życia. Od tego czasu na Marsa poleciały jeszcze większe od niego łaziki Spirit i Opportunity i znacznie większe Curiosity i Perseverance. Są to najwyższej klasy mobilne laboratoria zdolne do badania składu chemicznego gleby i poszukiwania tzw. biosygnatur. Gdzie zatem jest to życie?

Mówi się, że jeżeli człowiek nie poleci na wysokość co najmniej stu kilometrów, to żaden z niego astronauta i w kosmosie nie był, nic nie widział. Od strony umownej definicji granicy kosmosu jest to prawda. Tak zwana linia Karmana znajdująca się na tej właśnie wysokości uważana jest międzynarodowo za taką granicę. Czy jednak na tej wysokości znajduje się punkt, po przekroczeniu którego zmienia się spojrzenie na świat? Oczywiście nie. Jakby nie patrzeć, jest to tylko umowna granica.

Obiekt oznaczony numerem katalogowym X7 astronomowie obserwują już od niemal dwóch dekad. Już teraz jednak wiadomo, że kolejnych dwudziestu lat nie uda się go obserwować, bowiem już za trzynaście lat przestanie on istnieć. Rzadko kiedy astronomowie mają okazję obserwować obiekty w przestrzeni kosmicznej, których żywot zakończy się jeszcze za naszego życia. X7 jest jednym z nich.

Nie daj sobie wmówić, że nie polecisz w kosmos. Już jesteś w kosmosie i, co więcej, prujesz przez niego z ogromną prędkością. Owszem, siedząc na Ziemi trudno w to uwierzyć, wszak pęd kosmicznego wiatru nie rozwiewa nam włosów i nie czujemy jak wchodzimy w zakręty. To jednak tylko szczegół. Co więcej, przed nami zmiana otoczenia.

Tajemniczy obiekt, który rozbił się w Teksasie w zeszłym tygodniu, został zidentyfikowany jako meteoryt. Eksperci NASA uważają, że obiekt ważył pół tony, zanim rozpadł się na kawałki i wylądował w pobliżu granicy z Meksykiem.

Prezydent Obama podczas jednego z wywiadów kilka lat temu wspominał, że za czasów swojej prezydentury ze względów bezpieczeństwa nie miał prawa nawet samodzielnie prowadzić samochodu. Trudno zatem sobie wyobrazić, aby amerykański Secret Service nagle pozwolił prezydentowi na wyczyn tak skrajnie niebezpieczny jak lot w przestrzeń kosmiczną. Spokojnie, nic się w tej kwestii nie zmieniło.

Spacery są utrudnione, a i samo przebywanie w pomieszczeniu może być lekko nieprzyjemne, gdy słyszy się, co dzieje się za oknem. Może i nie jest to wiatr siejący zniszczenie, na szczęście, ale wiatrakom to wystarcza, aby bić rekordy.

Już w piątek 24 lutego w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej wystartuje statek Sojuz, który za jakiś czas przywiezie na Ziemię astronautów, którzy utknęli na stacji na skutek wycieku chłodziwa z układu chłodzenia statku Sojuz MS-22.

Międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez badaczy z Uniwersytetu w Kopenhadze jako pierwsi w historii uzyskali kontrolę nad stanem kwantowym dwóch źródeł promieniowania jednocześnie. Dotychczas udawało się to zrobić tylko z jednym źródłem.

Na początku lutego w pobliżu Ziemi przeleciała planetoida. Nikt nawet o niej nie wspominał, bowiem przelot należał raczej do tych odległych. Choć w skali Układu Słonecznego było blisko, to jednak w naszym odczuciu było bezpiecznie. Planetoida 2011 AG5 przeleciała w odległości niemal dwóch milionów kilometrów od naszej planety, a następnie zaczęła się ponownie od niej oddalać.

Chwile grozy przeżyli mieszkańcy Teksasu. Po ostatnich polowaniach na chińskie balony i serii zestrzeleń podejrzanych obiektów, nad tym amerykańskim stanem eksplodował gość z kosmosu.

Ziemia będzie miała nowego strażnika, a my będziemy mogli spać trochę spokojniej. Naszej planety będzie pilnować nowy system, który wykryje zagrażające nam asteroidy.

Układ Słoneczny leży w galaktyce Drogi Mlecznej. Ziemia i jej mieszkańcy znajdują się w jednym z ramion spiralnych w odległości ok. 30 000 lat świetlnych od centrum galaktyki. Do zewnętrznej krawędzi jej dysku mamy nieco bliżej, bo ok. 20 000 lat świetlnych. Gdybyśmy się wybrali w podróż do wnętrza galaktyki, to im bardziej byśmy się zbliżali, tym tłoczniej by się robiło. W pobliżu centrum moglibyśmy się nadziać nawet na specyficzną strukturę, która kształtem przypomina… kijankę.

Lodowiec Zagłady to medialna nazwa nadana lodowcowi Thwaites, który stanowi część lądolodu Antarktydy Zachodniej. Nazwa ta ma zresztą swoje uzasadnienie. Zmiany klimatyczne oraz wzrost średnich temperatur powietrza, oraz wód na powierzchni Ziemi prowadzi do jego stopniowego rozpadu. Kiedy Thwaites oddzieli się od Antarktydy, a następnie roztopi, spowoduje wzrost poziomu mórz i oceanów o nawet 65 cm, a to już poważny problem.

Raport Fundacji ProKolej pokazuje, że otwarcie się na prywatnych przewoźników to szansa na tańsze bilety i zwiększenie zainteresowania polską koleją. Zagranicą zrozumiano to już dawno, a twarde dane udowadniają, jak dużo tracimy na tym, że chronimy monopol.

Wirujący kosmiczny pająk? Oko Saurona? Co widzisz? - pyta żartobliwie NASA, które z dumą prezentuje najnowsze zdjęcia wykonane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Ujawniają one skomplikowane sieci gazu i pyłu w pobliskich galaktykach.

Dwunastego lutego jeden z węgierskich astronomów obserwujących nocne niebo dostrzegł niewielki obiekt o rozmiarach zaledwie jednego metra, przelatujący w bezpośrednim otoczeniu Ziemi. Szybkie obliczenia pozwoliły mu ustalić, że w ciągu zaledwie kilku godzin obiekt wejdzie w ziemską atmosferę i najprawdopodobniej spłonie zanim dotrze do powierzchni Ziemi. Szansę na dostrzeżenie meteoru mieli mieć mieszkańcy północnej Francji i południowej Anglii. Prognozy były niezwykle trafne.