rozbłysk gamma

Największy wybuch od czasów Wielkiego Wybuchu był skierowany prosto w Ziemię. Szacuje się, że szansa ludzi na zaobserwowanie podobnego zdarzenia nadchodzi tylko raz na 1000 lat. Naukowcy mają teraz poważny problem, bo rozbłysk był tak silny, że nie pasują do niego żadne teorie.

W jedną z październikowych niedziel ubiegłego roku, a dokładniej 9 października potężny impuls intensywnego promieniowania przetoczył się przez Układ Słoneczny. Był tak niezwykły, że już na samym początku muszę na chwilę zboczyć z tematu. Mogliście słyszeć jak Leo Messi lub Cristiano Ronaldo (a wiele lat wcześniej np. Muhammad Ali) byli określani mianem GOAT. To skrót od angielskiego Greatest Of All Time - Najlepszy w historii. Dlaczego o tym wspominam? Ponieważ impuls, o którym mowa, został określony przez naukowców mianem BOAT. Brightest Of All Time - najjaśniejszy w historii. Jego źródłem był wybuch gamma (GRB - od angielskiego Gamma Ray Burst), najpotężniejsza eksplozja we Wszechświecie.

Naukowcy znaleźli potencjalne wyjaśnienie dla dwóch bardzo nietypowych, krótkich błysków promieniowania gamma. Okazuje się, że ich źródłem mogą być bardzo szczególne gwiazdy, które właściwie nie powinny istnieć, a jeżeli istnieją, to istnieją tylko przez chwilę.

Rozbłyski promieniowania gamma to jedne z najbardziej energetycznych eksplozji we wszechświecie. Teraz jednak naukowcy zarejestrowali błysk, który ilością wyemitowanej energii pobił wszystkie dotychczasowe rekordy.

Ponad trzynaście miliardów lat świetlnych od Ziemi astronomowie zaobserwowali niezwykle silny rozbłysk promieniowania ultrafioletowego. Teraz okazało się, że źródło błysku znajdowało się bliżej Ziemi. Duuuużo bliżej.

Niemal do końca lat dziewięćdziesiątych astronomowie takiego czegoś nie widzieli. W 1998 roku po raz pierwszy udało się zaobserwować rozbłysk gamma wyemitowany w eksplozji hipernowej.

Obserwatorium HESS w Namibii zarejestrowało potężny rozbłysk promieniowania gamma oraz towarzyszącą mu poświatę w zaskakująco małej odległości od Ziemi. Tak blisko jeszcze takich zjawisk nie obserwowaliśmy.

Układ Słoneczny, który zamieszkujemy, powstał gdy wszechświat miał już 9 miliardów lat. Od tego czasu minęło kolejne 4,5 miliarda lat. Teraz jednak naukowcy doszli do wniosku, że lepsze warunki na powstanie życia istniały już dawno temu.

Naukowcy z Uniwersytetu w Sydney przeprowadzili obserwacje bardzo egzotycznej pary gwiazd. Jeszcze niedawno gwiazdy te wyglądały zupełnie inaczej, wkrótce nie będą wglądały tak jak dzisiaj.

Krótki błysk promieniowania gamma o jasności milion bilionów wyższej od jasności Słońca rozświetlił przestrzeń kosmiczną na kilka godzin, a następnie wyruszył w podróż przez przestrzeń kosmiczną, aby po 10 miliardach lat dotrzeć do Ziemi.

Niestety, nie dostrzeżemy go ani gołym okiem, ani za pomocą amatorskiego teleskopu. Daje on jednak poczucie jak wielki jest nasz wszechświat. To, co udało się zaobserwować astronomom, wydarzyło się zanim nasz świat zaczął istnieć.