radioastronomia

Choć od jego ostatniego działania minęło niemal 60 lat, Relay-2 dał o sobie znać w sposób, który zdumiał astronomów. Pojedynczy, niezwykle silny impuls radiowy wysłany przez zapomnianego satelitę to przypomnienie o tym, jak wiele jeszcze nie wiemy o złomowisku na orbicie. Satelita Relay-2 został wyniesiony na orbitę 21 stycznia 1964 r., jako element eksperymentalnego programu...

Dzięki urządzeniom takim jak Teleskop Kosmiczny Hubble’a, czy najnowszy Teleskop Kosmiczny Webba jesteśmy w stanie zajrzeć w najdalsze (i jednocześnie najdawniejsze) zakątki kosmosu. Jednocześnie wciąż jeszcze jest wiele do odkrycia. Naukowcy nieustannie prowadzą obserwacje, próbując odkryć nowe prawidłowości ukryte w nieskończonej przestrzeni kosmosu.

Eksploracja Księżyca przeżywa obecnie prawdziwe odrodzenie. NASA planuje tam powrót astronautów już wkrótce w ramach imponującego programu Artemis. Chiny od niedawna eksplorują Księżyc przy pomocy swojego łazika. Również wiele firm komercyjnych planuje rozmaite przedsięwzięcia związane np. z ewentualnym pozyskiwaniem surowców.

Wyobraźcie sobie eksplozję, która w ciągu zaledwie jednej milisekundy generuje więcej energii niż Słońce w trzy dni. Czymś takim są właśnie Szybkie Rozbłyski Radiowe (Fast Radio Bursts - FRB), jedno z najpotężniejszych i jednocześnie najbardziej tajemniczych zjawisk, jakie obserwujemy we Wszechświecie.

Takiego projektu jeszcze nikt nigdy nie realizował. Już wkrótce astronomowie spróbują wysłać za pomocą potężnej sieci anten sygnał w kierunku Jowisza, a następnie odebrać odbite od gazowego olbrzyma echo. Księżycowi też się przy okazji oberwie.

Aby nasłuchiwać najsłabszego promieniowania radiowego, pochodzącego z samego początku Wszechświata, trzeba znaleźć takie miejsce w przestrzeni kosmicznej, w które nie dociera absolutnie żadne promieniowanie pochodzące z Ziemi. Jest takie miejsce zaledwie kilkaset tysięcy kilometrów od Ziemi.

Zaczęło się od sieci radioteleskopów ASKAP stworzonej w Zachodniej Australii. To właśnie one prowadząc przeglądy nocnego nieba w zakresie radiowym, zaczęły dostrzegać na nieboskłonie rozległe pierścienie radiowe. Powstało pytanie: co to jest?

Raz na jakiś czas na Ziemi pojawiał się naukowiec, który wymyślał nową koncepcję, teorię czy instrument, które następnie wywracały całą naszą dotychczasową wiedzę. Być może tak samo jest teraz. Rozmawiamy z pomysłodawcą Kraterowego Radioteleskopu Księżycowego.

W 2020 roku w cichej zazwyczaj dziedzinie radioastronomii działo się dużo. Nie udało się co prawda odkryć drugiego Sygnału Wow!, który mógłby pochodzić od obcej cywilizacji, ale za to najważniejsze instrumenty do badania kosmosu dostarczyły całej palety emocji.

Do Ziemi dotarł sygnał radiowy wyemitowany przez planetę znajdującą się 51 lat świetlnych od nas. Dobrze, że kosmosu akurat wtedy słuchały radioteleskopy.

Ani to gwiazda, ani planeta, takie coś pomiędzy, brakujące ogniwo. Astronomowie z Holandii i z Hawajów opracowali nowy sposób odkrywania brązowych karłów.

Zupełnie jakby ktoś się uwziął na astronomów i chciał pozbawić ich pracy. Najpierw na Ziemi, a teraz na Księżycu, zanim jakikolwiek astronom miał okazję z niego skorzystać.

Astronomowie obserwujący niebo w zakresie radiowym odkryli cztery odległe pierścienie o nieco jaśniejszych (radiowo) krawędziach. Żaden z tych obiektów nie przypomina żadnego innego znanego obiektu astronomicznego.

Za pomocą najsilniejszych teleskopów na Ziemi, astronomowie dostrzegli regularne błyski radiowe pochodzące z bezpośredniego otoczenia supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A* w centrum Drogi Mlecznej.

Kanadyjski zespół astronomów odkrył szybkie błyski radiowe powtarzające się w regularnym, 16-dniowym cyklu. Wyniki swoich obserwacji badacze opublikowali właśnie w artykule naukowym, który umieszczony został na portalu preprintów arXiv.