Byłeś moją wielką nadzieją. Żegnaj, Windows 10 Mobile

Jutro Microsoft wyda na system Windows 10 Mobile ostatnią aktualizację serwisową. Taką ostatnią ostatnią. Od 10 grudnia jeżeli w systemie pojawi się jakaś usterka czy zostanie wykryta luka w zabezpieczeniach – Microsoft nic już z tym nie zrobi. Niestety, to nie jest jedyna konsekwencja zakończenia wsparcia technicznego.

Jego wygaśniecie oznacza również, że Microsoft nie musi się już przejmować zgodnością preinstalowanych na telefonie aplikacji z oferowanymi przez siebie usługami. Dla przykładu wiemy już, że szykowane na nieodległą przyszłość nowsze protokoły synchronizacji Office’a 365 nie będą zgodne z telefonami z Windowsem. Prawdopodobnie kwestią czasu jest odcięcie tych telefonów od serwerów Microsoft Store, OneDrive’a i pozostałych.

Same telefony oczywiście po jutrzejszym dniu nie wyłączą się ani nie zablokują. Nie wliczając potencjalnych problemów opisanych w akapicie powyżej, dalej będą łączyć się z siecią komórkową czy odbierać SMS-y, przeglądarka dalej będzie wyświetlać strony internetowe, klient pocztowy dalej będzie odbierał maile. Korzystanie z urządzeń z Windows 10 Mobile będzie jednak coraz mniej i mniej bezpieczne czy wygodne.

Z Windows Phone’em (tak nazywał się pierwotnie system, który ostatecznie wyewoluował do Windowsa 10 Mobile) mam mnóstwo fajnych wspomnień. Zarówno użytkowych jak i tych bardziej osobistych. Windows Phone był bowiem czymś bardzo świeżym na rynku, o dość rewolucyjnej koncepcji. Wielka szkoda, że nie zdołał podbić rynku.

System mobilny Microsoftu wprowadził dwie kluczowe innowacje. Pierwszą kojarzy większość z was, a więc aktywne kafelki, które były hybrydą ikon i widżetów. Zapewniały skróty do aplikacji i funkcji, dając się ułożyć w uporządkowany sposób na głównym ekranie (niczym ikony), ale też informując użytkownika o najważniejszych zdarzeniach czy informacjach związanych z powiązaną z nimi aplikacją (niczym widżety).

W efekcie nie trzeba było nawet zaglądać do Centrum akcji (swoją drogą, dodanym później do systemu), by wiedzieć co się dzieje. Powiadomienia były wręcz zbędne i wtórne – jeden rzut oka na pulpit telefonu i wiedzieliśmy już wszystko co istotne, bez konieczności uruchamiania aplikacji.

Drugą najważniejszą innowacją były tak zwane huby. Microsoft uważał, że typowy użytkownik nie myśli o tym, że „musi skorzystać z Zune’a” – a raczej że chce posłuchać muzyki. Nie chce „odpalać Facebooka i Flickra”, a chce obejrzeć fotki. Nie chce „włączać Outlooka i Wiadomości”, a chce napisać do znajomego.

Dlatego też w Windows Phone wprowadzono wspomniane huby tematyczne: Zdjęcia+wideo, Gry, Kontakty i tak dalej, które integrowały wszystkie tematycznie powiązane dane wyciągając je z zainstalowanych aplikacji. To była piękna idea: klikając na kontakt od razu mogłem sprawdzić co napisał ostatnio na Twitterze czy Facebooku. Wchodząc do Muzyki nie interesowało mnie gdzie dana piosenka się znajduje, a po prostu ją odtwarzałem.

Ostatnim z atutów Windows Phone’a był ogromny nacisk na responsywny interfejs. Wielu entuzjastów tej platformy utrzymywało, że jest ona niesamowicie szybka i wydajna, znacznie lepsza od konkurencji w tej kwestii. To nie była prawda: Windows Phone od samego początku nadawał warstwie UI absolutny priorytet w kwestii przetwarzania danych. Nieważne jak bardzo zamyślony nad czymś był telefon: reakcja na ruch palcem zawsze była natychmiastowa, a animacje interfejsu zawsze płynne – znacząco zwiększając subiektywny komfort posługiwania się tym urządzeniem.

Gdybym to wiedział, byłbym bardzo zamożną osobą, prawdopodobnie zatrudnioną jako konsultant Microsoftu. Zawsze mogę jednak zgadywać, mając jakieś tam pojęcie o rynku elektroniki użytkowej. A ten, patrząc historycznie, niechętnie mnoży platformy użytkowe w momencie, gdy jest już dojrzały.

Windows Phone pojawił się gdy iOS i Android były już na rynku mocno okopane. A więc gdy już stawały się dojrzałymi platformami, w użyciu przez dziesiątki milionów konsumentów i z bogatym wyborem dodatkowego oprogramowania. Twórcy aplikacji mieli więc do wyboru przeznaczać roboczogodziny na gry i programy, które potencjalnie mogą trafić do kilkudziesięciu milionów użytkowników (Android lub iOS), albo liczyć na efekt niszy. Większość wybierała brak ryzyka i opcję numer jeden.

W efekcie powstała sytuacja patowa. Było mało użytkowników Windows Phone’a, bo było mało aplikacji. Było mało aplikacji, bo było mało użytkowników Windows Phone’a. Nie pomogły fundowane przez Microsoft i Nokię mecenaty dla deweloperów, nie pomogło nawet scalenie Windows Phone’a z Windowsem 10. Osoby które zdecydowały się dać szanse nowej platformie rzadko do niej wracały – appki których potrzebowali znajdowali na urządzeniach z innym niż Windows systemem.

To były piękne czasy dla Spider’s Web. Byliśmy wtedy nadal młodzi i piękni (dziś już tylko piękni…), dlatego rozwój serwisu ekscytował nas nieco bardziej niż dziś. Czasy w których Nokia sprawowała nad Spider’s Web mecenenat to również czasy, kiedy przechodziliśmy transformację z amatorskiego bloga z dużymi ambicjami do jednego z najważniejszych w Polsce serwisów traktujących o elektronice użytkowej.

To były również czasu bardzo dynamicznego rozwoju telefonów komórkowych. Wojna między producentami smartfonów była bardzo zażarta, często też przenosiła się na sale sądowe. To był czas pędzącej innowacji w kwestii najważniejszego urządzenia elektronicznego w naszym posiadaniu. Dzisiejsze premiery nowych Xiaomi, iPhone’ów, Galaxy czy Motorol nie wydają się już tak ekscytujące jak w czasach, gdy Samsung i Apple gotowe były ze sobą walczyć za wszelką cenę, a Nokia i Microsoft inwestując miliardy próbowały ich dogonić.

Używając Windows Phone’a odczuwałem dużą przyjemność z obcowania z telefonem. W mojej subiektywnej opinii to najlepiej pod względem interfejsu zaprojektowany system na telefony w historii. Nie zazdrościłem absolutnie niczego kolegom i koleżankom z innymi telefonami – w najlepszych czasach nawet i appek nie brakowało. Dziś używam Androida z One UI i wielu rzeczy z platformy Microsoftu mi nadal brakuje. Oj szkoda, ach szkoda…

Windows Phone miał całkiem duży wpływ na rynek systemów mobilnych – wręcz zaskakująco duży, biorąc pod uwagę fakt, że na tym rynku nigdy zbyt wiele nie znaczył. Tryb jasny i Tryb ciemny interfejsu – od bardzo niedawna dostępny na iOS i Androidzie – był przecież w mobilnym Windowsie niemal od zawsze. Moduł zaawansowanej kontroli rodzicielskiej i Kid’s Corner – również. Zunifikowana inteligentna wyszukiwarka indeksująca zarówno zasoby sieci Web, jak i lokalne dane – od początku pod dedykowanym sprzętowym przyciskiem.

No i tak zwany Flat Design, czyli nowa koncepcja wzornictwa użytkowego – interfejs Windows Phone’a stanowił wyraźną inspirację dla konkurencji, czego efekt możemy podziwiać w Google Material Design czy wyglądzie iOS-a od jego wersji 7.0. Wymieniać można dłużej: Samsung DeX to w zasadzie kopia rozwiązań z Windows 10 Mobile. Live Photos (rejestrowanie krótkiego filmu tuż przed wciśnięciem migawki aparatu) istniały w Windows Phone na długo zanim Apple czy Samsung je do siebie wprowadziły.

Microsoft nie zamierza tworzyć nowej platformy na telefony. Firma będzie polegać na Androidzie, od niedawna będąc partnerem Google’a w kwestii jego dalszego projektowania. Gigant z Redmond stawia dziś na aplikacje i usługi, mając za cel oferowanie najlepszych możliwych ich wersji na iOS-a i system Google’a. Radzi sobie z tym świetnie, co wynika nie tylko z mojej subiektywnej opinii, ale też ma odzwierciedlenie w bardzo dużej popularności takich aplikacji, jak Outlook, Word, Excel, OneNote czy OneDrive.

Nowego systemu jednak nie będzie. Już jutro rytualnie zainstalujemy na naszych telefonach z Windowsem ostatni zestaw popoprawek. A potem równie rytualnie schowamy je do szuflady. Stety lub niestety, nawet wart kilkaset złotych telefon z Androidem będzie nieporównywalnie bardziej funkcjonalny od najbardziej wypasionego sprzętu z Windowsem. Jak to mawiają: śpij słodko, aniołku. Bardzo za tobą tęsknię.