Kosmos

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, który na początku 2022 roku po ponad dekadzie opóźnień i licznych przekroczeniach budżetu w końcu trafił w przestrzeń kosmiczną i rozpoczął obserwacje, od pierwszego dnia obserwacji nie zmienia tempa odkryć. I to wbrew pozorom dla astronomów jest poważny problem.

Wodór jest absolutnie najpowszechniejszym składnikiem wszechświata. Odpowiada on za 75 proc. całej jego masy. Spoglądając w przestrzeń kosmiczną, można zobaczyć rejony, w których znajduje się więcej wodoru atomowego oraz rejony, gdzie wodór jest zjonizowany, nie wspominając już o wszystkich związkach chemicznych, których składnik stanowi. Te różne stany mówią wiele o procesach zachodzących we wszechświecie w wielkiej skali i na przestrzeni całej jego historii.

Z pewnością nie raz zdarzyło wam się słyszeć opowieść o tym, jak to wysyłając astronautów w przestrzeń kosmiczną, Amerykanie wydali milion dolarów na długopis, który byłby niezawodny w warunkach mikrograwitacji, a Rosjanie - stając przed tym samym problemem - wzięli w przestrzeń kosmiczną po prostu ołówki. Opowieść ta z pewnością zapada w pamięć. Szkoda tylko, że ma niewiele wspólnego z prawdą.

Naukowcy znaleźli potencjalne wyjaśnienie dla dwóch bardzo nietypowych, krótkich błysków promieniowania gamma. Okazuje się, że ich źródłem mogą być bardzo szczególne gwiazdy, które właściwie nie powinny istnieć, a jeżeli istnieją, to istnieją tylko przez chwilę.

Powiedzieć, że poszukiwanie sygnałów od pozaziemskiej cywilizacji to poszukiwanie igły w stogu siana, byłoby sporym niedopowiedzeniem, chyba że byłaby to nanoigła i stóg siana wielkości Układu Słonecznego. Z tego też powodu poszukiwanie na ślepo - choć ma sens - raczej żadnych spektakularnych skutków nam nie przyniesie.

Dwa obiekty z zupełnie różnych światów spotkały się ze sobą przypadkiem na powierzchni Czerwonej Planety. Jeden z nich był zwykłym kamieniem, drugi wyrafinowanym produktem trwającej miliony lat ewolucji. Brzmi jak początek dobrej powieści science-fiction, jednak to tylko opis spotkania, do którego doszło na Marsie.

Wyobraź sobie, że jesteś naukowcem, który różnymi metodami próbuje z powierzchni Ziemi ustalić gdzie w przestrzeni kosmicznej znajdują się warunki sprzyjające powstaniu życia, gdzie możemy poszukiwać podstawowych komponentów, które niezbędne są do powstania życia takiego, jakie znamy z powierzchni naszej planety. I wtedy okazuje się, że gdzieś na Ziemi odpowiedzi na to pytanie same spadają z nieba i niemalże wpadają przypadkowym ludziom w ręce.

Pierwszy duży europejski żagiel kosmiczny w końcu znalazł się na orbicie. Urządzenie zostało wyniesione w przestrzeń kosmiczną na szczycie rakiety Falcon 9 realizującej misję Transporter 6.

W nocy z poniedziałku na wtorek specjaliści z Virgin Orbit podjęli pierwszą w historii próbę wystrzelenia satelitów na orbitę z terytorium Wielkiej Brytanii. Początkowo test przebiegał nawet dobrze, ale ostatecznie satelity, wśród których znajdował się jeden satelita z Polski, nie dotarły na orbitę okołoziemską. Teraz mamy nagranie z ostatnich chwil istnienia rakiety.

To jeden z najdziwniejszych produktów, na jakie Spider’s Web natknął się na CES. Skomplikowanej konstrukcji bezpowietrzne opony mają być niezwykle wytrzymałe. Ich budowa to rozwinięcie pomysłu, jaki zakiełkował w NASA.

Pod koniec 2022 roku po wielu latach opóźnienia NASA w końcu wystrzeliła po raz pierwszy gigantyczną rakietę SLS, na szczycie której znajdował się statek kosmiczny Orion. Orion poleciał do Księżyca, okrążył go i 11 grudnia wrócił na Ziemię. Teraz inżynierowie wyrywają mu wnętrzności.

W maju 2021 roku na równinie Utopia Planitia na Marsie wylądował pierwszy w historii chiński łazik marsjański. Co więcej, był to w ogóle pierwszy nieamerykański łazik, który bezpiecznie wylądował na Czerwonej Planecie. Możliwe jednak, że jego misja właśnie dobiegła końca.

Już w niedzielę, 8 stycznia 2023 r. satelita ponad dwutonowy amerykański satelita zakończy swoją wieloletnią misję na orbicie wchodząc w górne warstwy atmosfery i zamieniając się w ognistą kulę, która w większości spłonie zanim dotrze do powierzchni Ziemi.

Wychodzisz wieczorem na spacer. Niebo jest bezchmurne, na wschodzie widać już delikatną poświatę na horyzoncie. Za chwilę wzejdzie Księżyc. Poświata jednak jest czerwonawa, a nie biaława. Kiedy pojawia się Srebrny Glob okazuje się, że jest czerwony, a nie biały. Jego powierzchnię zaanektowały Chiny. Stany Zjednoczone nie mają tam wstępu. Takie koszmary muszą się śnić Billowi Nelsonowi, obecnemu administratorowi NASA.

Malkontenci powiedzą, że zdjęcia są czarno-białe, a powinny być kolorowe i w ogóle w rozdzielczości 4K. Malkontentów jednak nie słuchajmy. Zdjęcia przesłane na Ziemię przez koreańską sondę Danuri zachwycają i powinny zachwycać.

Nieco ponad rok temu, w październiku 2021 roku amerykańska firma Voyager Space przedstawiła koncepcję przyszłej stacji kosmicznej, która może z czasem zastąpić starzejącą się Międzynarodową Stację Kosmiczną. Teraz do projektu nowej stacji dołącza także Airbus Defence and Space.

Jeszcze nie w 2023 roku, ale już za dwa, trzy lata ludzie zaczną powoli i nieśmiało zasiedlać orbitę okołoziemską. Tak przynajmniej myślą szefowie Blue Origin i Sierra Space, firm obecnie rozwijających zarówno pierwszą prywatną stację kosmiczną, jak i hipersoniczny samolot kosmiczny.

Komety to wyjątkowo fascynujące obiekty nocnego nieba. Nigdy nie wiadomo kiedy jakaś się pojawi, jak bardzo się do nas zbliży i czy kiedykolwiek jeszcze nas odwiedzi. Tak się jednak składa, że pierwsza kometa 2023 roku już do nas zmierza i za kilka tygodni znajdzie się całkiem blisko nas.

Agencje NASA oraz ESA przygotowały świetny prezent na następne 12 miesięcy. Miłośnicy kosmosu mogą pobrać kalendarz na 2023 rok, z najpiękniejszymi zdjęciami obiektów kosmicznych zarejestrowanymi przez kosmiczny teleskop Jamesa Webba oraz kosmiczny teleskop Hubble'a.

Pierwszy dzień nowego roku to doskonała okazja na to, aby przyjrzeć się temu, co nas czeka w sektorze eksploracji przestrzeni kosmicznej w nadchodzących dwunastu miesiącach. Szybki przegląd jedynie najważniejszych misji kosmicznych wskazuje, że będzie o czym pisać przez cały rok, a za 12 miesięcy sprawdzimy ile z tego faktycznie udało się zrealizować.