Kosmos

Kiedy patrzymy w nocne niebo, często odkrywamy fascynujące wzory układane przez gwiazdy. Jednym z najbardziej pociągających gwiazdozbiorów jest Perseusz, który wzbudza zainteresowanie zarówno miłośników astronomii, jak i tych, którzy są po prostu ciekawi kosmosu. W naszej podróży przez tę tajemniczą część wszechświata przyjrzymy się bliżej temu niebiańskiemu skarbowi i dowiemy się więcej o tym, co czyni go tak wyjątkowym.

Manna z nieba? Raczej mięso z oddechu - mówią naukowcy współpracujący z NASA nad nową kategorią żywności dla astronautów. Choć ich pomysły brzmią jak kompletna fantastyka, to nie są to bajki. To już się dzieje. Co najważniejsze, jeśli nowe jedzenie zostanie zaserwowane w kosmosie, to następnym etapem będzie wykarmienie nim mieszkańców Ziemi. Nowatorskie rozwiązania są bowiem szybkim, łatwym i ekologicznym sposobem na zapewnienie żywności wielu ludziom.

Uprzedzam już na wstępie. Od samego patrzenia jak działa to urządzenie, może zakręcić się w głowie. Szaleńcze ruchy wykonywane przez tę maszynę to prawdziwa karuzela do kwadratu. Tego nie zobaczysz w żadnym wesołym miasteczku. Za pomocą Krakena, bo tak nazywa się to monstrum, NASA chce walczyć z mdłościami astronautów.

Założyciel Amazona i miliarder Jeff Bezos ma ambitne plany kosmiczne. Jego firma Blue Origin otrzymała od NASA kontrakt wart 3,4 mld dol. na opracowanie lądownika księżycowego dla misji Artemis V, która ma zabrać astronautów na Księżyc w 2029 roku. To druga szansa dla Bezosa po tym, jak w 2021 roku przegrał podobny przetarg z firmą Elona Muska - SpaceX.

Główne źródło ciepła Marsa, które wytwarzane jest głęboko w jego wnętrzu, jest wynikiem rozpadu radioaktywnych pierwiastków, takich jak tor i uran. Naukowcy są przekonani, że tak duże nagromadzenie takich radioaktywnych pierwiastków może wyjaśniać, dlaczego we wnętrzu planety istnieją regiony, w których nadal mogą zachodzić procesy topnienia skał.

Sonda Juice mknie przez Układ Słoneczny niczym Superman. Choć jest już ponad 1,5 mln kilometrów od Ziemi, to udało się ją dostrzec z naszej planety. Dokonano tego za pomocą teleskopu Airbusa, który udostępnił niezwykłe wideo z Juice w roli głównej.

Do niedawna jedynym miejscem w Układzie Słonecznym, o którym wiedzieliśmy, że stale występuje w nim ciekła woda, była Ziemia. Woda wymaga przecież temperatury powyżej zera w skali Celsjusza, by pozostawać w stanie ciekłym, a jak wiadomo im dalej od Słońca, tym zimniej. Te dwie trywialne, znane przez każdego prawdy nie są jednak powodem do tego, by na odległych globach, jakimi są księżyce Jowisza lub Saturna miało nie być płynnej wody.

Słońce ma około 4,6 miliarda lat i będzie istnieć przez następne siedem lub osiem. Za około 5 miliardów lat nasza gwiazda stanie się tzw. czerwonym gigantem. Jej jądro skurczy się, a zewnętrzne warstwy rozszerzą się być może aż do orbity Marsa, pochłaniając w tym procesie naszą planetę. Jest to ugruntowana wiedza, co do której panuje wśród astronomów konsensus. Zastanawialiście się jednak kiedyś skąd, tak naprawdę wiemy co stanie się za kilka miliardów lat?

Choć wydawać może się to niewiarygodne to istnieje gwiazda tak duża, że gdyby znalazła się w centrum naszego Układu Słonecznego, pochłonęłaby orbitę Saturna. Jej nazwa to Stephenson 2 DFK 1 i jest to największa znana nam gwiazd.

Lekarstwa na raka i najcięższe choroby mózgu i serca poszukiwane będą podczas najbliższej misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Naukowcy wyślą w kosmos, na pokładzie rakiety SpaceX, komórki macierzyste. W stanie mikrograwitacji ich hodowla może być dużo łatwiejsza niż na Ziemi.  

Orbity wewnętrznych planet Układu Słonecznego, czyli Merkurego, Wenus, Ziemi i Marsa są chaotyczne, a wcześniejsze modele sugerowały, że te ciała niebieskie powinny już dawno zderzyć się ze sobą w spektakularnej, kosmicznej katastrofie. Przez kilka miliardów lat ich istnienia, do niczego takiego jednak nie doszło.

Kosmos fascynuje ludzkość od zarania dziejów. Niebo pełne gwiazd, planety, komety i inne zjawiska budzą naszą ciekawość i zachwyt. Jednocześnie wszechświat skrywa wiele tajemnic, których nie potrafimy wyjaśnić. Oto 10 najważniejszych pytań, na które naukowcy wciąż szukają odpowiedzi.

Naukowcy z Sandia National Laboratories w Nowym Meksyku wysłali na wysokość ponad 21 km gigantyczne balony wyposażone w mikrofony, aby nagrać dźwięki stratosfery. I usłyszeli coś niespodziewanego.

Astronomowie zaobserwowali najpotężniejszą kosmiczną eksplozję, jaką kiedykolwiek widziano - tajemniczy wybuch 10 razy jaśniejszy niż jakakolwiek zaobserwowana supernowa. Wybuch uwolnił mniej więcej 100 razy więcej energii niż Słońce wydzieli przez całe swoje życie. Zjawisko zostało nazwane AT2021lwx.

Jeśli spojrzysz na zdjęcie satelitarne zrobione nad Zatoką Gdańską zobaczysz niezwykły widok: na powierzchni morza widoczne są dziwne, wirujące plamy. Co one oznaczają? Czy to ślady zanieczyszczeń? Czy to oznaka jakiegoś zagrożenia dla ekosystemu? A może to po prostu zabawa natury? Ostrzegamy sezonowych alergików: ta historia może sprawić, że sięgniesz po leki przeciwhistaminowe. 

Eksploracja Księżyca przeżywa obecnie prawdziwe odrodzenie. NASA planuje tam powrót astronautów już wkrótce w ramach imponującego programu Artemis. Chiny od niedawna eksplorują Księżyc przy pomocy swojego łazika. Również wiele firm komercyjnych planuje rozmaite przedsięwzięcia związane np. z ewentualnym pozyskiwaniem surowców.

Podana do wiadomości kilka miesięcy temu informacja o czarnej dziurze przemierzającej wszechświat, ciągnącej za sobą strumień gwiazd zelektryzowała świat astronomii. Teraz jednak okazuje się, że istnieje prostsze wyjaśnienie tego co zaobserwowano i być może wcale nie mamy do czynienia z czarną dziurą, a galaktyką spiralną widzianą z odpowiedniego kąta.

Chiński statek kosmiczny, który został wystrzelony w sierpniu ubiegłego roku, powrócił na Ziemię po 276 dniach na orbicie. Jest to najdłuższy lot tego typu pojazdu w historii Chin i kolejny dowód na rosnące możliwości i ambicje tego kraju w dziedzinie kosmosu.

W listopadzie 2024 roku NASA planuje wysłać pierwszą załogową misję wokół Księżyca od czasu programu Apollo. Misja Artemis 2 będzie nie tylko historycznym krokiem w eksploracji kosmosu, ale także okazją do zaprezentowania nowej technologii komunikacji laserowej, która pozwoli na przesyłanie obrazów i wideo z Księżyca w rozdzielczości 4K.

Astronomowie znają już ponad 5000 egzoplanet, czyli planet poza Układem Słonecznym. Odkrycia kolejnych, nawet bardzo podobnych do Ziemi globów stanowią dziś już niemal codzienność, podobnie jak starty rakiet i loty w kosmos. Tym razem jednak mamy do czynienia z czymś, co udało się osiągnąć do tej jedynie raz. Naukowcy zaobserwowali bowiem moment, w którym powstaje egzoplaneta.