Nauka

"Szczęście mierzymy w lajkach, czas w kalendarzu Google’a, miłość w dopasowaniach algorytmów Tindera. Ból, lęk i upokorzenie są streamowane na żywo i monetyzowane przez patoinfluencerów, wysoko nagradzanych za zachowania, które powszechnie uznajemy za szkodliwe społecznie. Nie – to nie eksces współczesności, ale logiczna konsekwencja procesu" – pisze błyskotliwie Dawid Kujawa w wielce udanym eseju "W...

System kaucyjny wszedł do naszego życia nieco po cichu, ale już budzi emocje. Jedni chwalą go za ekologiczność i nowoczesne podejście do gospodarki odpadami, inni narzekają na perspektywę składowania pustych butelek w kuchennym kącie i zawożenia ich do punktu zwrotu. Jeśli należysz do tej drugiej grupy i wolisz, by kaucja omijała Cię szerokim łukiem –...

Fizycy tworzą w laboratorium diamenty z kontrolowanymi defektami, które działają jak kwantowe lupy do badania grafenu i materiałów bezstratnych. To niesamowite. Niewielki kawałek sztucznego diamentu stał się jednym z najczulszych czujników na świecie. Zespół z Princeton opracował diamentowy sensor kwantowy, który potrafi wychwycić mikroskopijne zawirowania pól magnetycznych w takich materiałach, jak grafen czy nadprzewodniki. To...

Policyjne CSI wyjeżdża z laboratorium na ulice. Komenda Wojewódzka Policji w Łodzi dostała mobilną platformę kryminalistyczną. To kontener, który w kilka chwil zamienia się w pełnoprawne laboratorium do badań DNA. Z zewnątrz wygląda jak zwykły kontener, a w środku przypomina plan z serialu o profilerach. Mobilna platforma kryminalistyczna powstała w ramach projektu badawczo-rozwojowego prowadzonego pod...

Kepler-56 obraca się dziwnie szybko i krzywo. Astronomowie podejrzewają, że ta gwiazda po prostu zjadła własną planetę. Czerwony olbrzym Kepler-56 zachowuje się tak, jakby bezsprzecznie miał coś na sumieniu. Jego zewnętrzne warstwy wirują o wiele razy szybciej, niż u typowych gwiazd tego typu, a oś obrotu jądra i otoczki jest wyraźnie rozjechana. Zespół Takato Tokuno...

Matematyk pokazuje, że stabilny tunel czasoprzestrzenny da się opisać równaniami. Potrzeba tylko odrobiny egzotycznej materii. Tunel łączący dwa odległe miejsca we Wszechświecie, który skracają podróż z milionów lat do chwil? Brzmi jak motyw ze Star Treka, ale doktorant z nowojorskiej Katz School, Arya Dutta, pokazuje, że taki most między czarnymi dziurami da się zbudować. Przynajmniej...

Łazik Perseverance po raz pierwszy w historii nagrał dźwięk pozaziemskich wyładowań elektrycznych. Okazało się, że diabły pyłowe na Marsie to nie tylko wiatr i piasek. To generatory elektryczności. Na Marsie wiatry nieustannie wzbijają wiry drobnego pyłu. To właśnie w centrum dwóch takich wirów mikrofon instrumentu SuperCam przypadkowo zarejestrował wyjątkowo silne sygnały. Analizy przeprowadzone przez francuskich...

Poprzeczka została zawieszona zbyt wysoko i Polska nie jest w stanie sprostać narzuconym normom. O tym, że Polska ma problemy ze śmieciami, wie chyba każdy – na zewnątrz natkniemy się na porozrzucane butelki albo przepełnione kontenery na ubrania. Sprawa jest jednak dużo poważniejsza niż może wydawać się na pierwszy rzut oka. Pod względem odpadów jesteśmy...

Czerwony olbrzym w układzie Gaia BH2 wygląda jak staruszek, ale ma zaledwie 5 mld lat i kręci się zaskakująco szybko. Gwiezdne trzęsienia zdradziły jego sekrety. Patrząc na skład chemiczny tej gwiazdy, astronomie uznaliby ją za wiekowego weterana z czasów młodej Galaktyki. Kiedy jednak posłuchali jej wnętrza, okazało się, że to obiekt w średnim wieku, który...

Po latach pracy w kraterze Jezero łazik Perseverance trafił na swój pierwszy meteoryt. Phippsaksla to żelazno-niklowy przybysz z kosmosu. Na pierwszy rzut oka to tylko dziwnie wyrzeźbiona skała pośród marsjańskiego rumowiska. Kiedy jednak łazik Perseverance wycelował w nią swoje instrumenty, okazało się, że mamy do czynienia z kosmicznym złotem, czyli żelazno-niklowym meteorytem, jakiego do tej...

Czy jesteśmy sami we wszechświecie? To pytanie, które ludzkość zadaje sobie, patrząc w gwiazdy. Ale dla dwóch wybitnych naukowców to już nie tylko filozoficzne rozważania, ale twardy hazard. Avi Loeb, astronom z Harvardu, oraz Michael Shermer, znany historyk nauki, postanowili przejść od słów do czynów. Panowie założyli się o to, czy w ciągu najbliższych kilku...

Kosmos to nie tylko pustka, to autostrada pełna zagadek, a jedną z najbardziej intrygujących w ostatnim czasie jest kometa 3I/Atlas. Ten międzygwiezdny gość właśnie odsłonił przed nami kolejne karty. W miarę jak do naukowców spływa coraz więcej danych dotyczących komety 3I/Atlas, nasza wiedza o tym międzygwiezdnym gościu poszerza się o nowe fakty, a na takie...

Czy Antarktyda straciła zdolność do odbudowy lodu? Nowe dane satelitarne niepokoją, szczególnie specjalistów. Zimowy szczyt pokrywy lodowej wokół Antarktydy osiągnął w tym roku wyjątkowo niski poziom – tylko 2 razy w historii satelitarnych pomiarów odnotowano mniej lodu. Obserwacje NASA pokazują, że zasięg antarktycznego lodu morskiego spadł poniżej długoterminowej średniej o setki tysięcy km2. Czy mamy...

Zwykłe prace ogrodowe zamieniły się w nieoczekiwaną przygodę życia. Mieszkaniec miejscowości położonej niedaleko Lyon odkrył podczas kopania basenu skarb w postaci złotych sztabek i monet o łącznej wartości ponad 3 mln zł. Do tego niecodziennego odkrycia doszło jeszcze wiosną 2021 r., ale jego szczegóły ujawniono dopiero teraz, po zakończeniu postępowania sądowego. Mężczyzna, który planował budowę...

To scenariusz niemal jak z filmu Grawitacja, ale wydarzył się naprawdę. Chiny właśnie wystrzeliły swoją pierwszą w historii kosmiczną misję ratunkową. Bezzałogowy statek Shenzhou-22 pędzi w stronę stacji Tiangong, aby załatać lukę w bezpieczeństwie i zapewnić astronautom drogę powrotu na Ziemię. Wszystko przez kawałek kosmicznego śmiecia, który uderzył w stację na początku miesiąca. We wtorek...

JUNO to największy detektor neutrin nowej generacji. Pierwsze zebrane przy jego pomocy dane mogą rewolucjonizować fizykę cząstek elementarnych. W głębi chińskiego laboratorium w Jiangmen rozpoczęła się właśnie nowa era badań nad neutrinami. Po latach budowy i testów detektor JUNO – jedno z najczulszych urządzeń do badania cząstek elementarnych na świecie – działa już pełną parą...

Czy ludzki mózg ma fabrycznie zaprogramowany system operacyjny? Odpowiedzi na to pytanie dostarcza nowe badanie z Kalifornii. Najnowsze badania pokazują, że ludzki mózg może być od samego początku wyposażony w zestaw instrukcji umożliwiających rozumienie świata. Naukowcy porównują to z BIOS-em – systemem rozruchowym, który umożliwia działanie całej maszynerii, zanim pojawią się jakiekolwiek dane z otoczenia....

Choć na Słońcu panował względny spokój, w Ziemię niespodziewanie uderzyła silna burza. Nie było żadnego ostrzeżenia, bo nie zarejestrowano ani rozbłysków, ani widocznych wyrzutów plazmy. 20 listopada Ziemia znalazła się w polu oddziaływania niespodziewanego zaburzenia wiatru słonecznego. Choć nie wywołało ono pełnoskalowej burzy geomagnetycznej, naukowcy z NOAA i fizycy pogody kosmicznej szybko zorientowali się, że...

Fizycy podejrzewają, że grawitacja może działać w wymiarach ukrytych przed naszym wzrokiem. To zmieniałoby paradygmaty. Wśród czterech znanych nam sił fizycznych – elektromagnetyzmu, oddziaływań silnych i słabych oraz grawitacji – to właśnie grawitacja wydaje się najbardziej osobliwa. Jest aż biliony razy słabsza od pozostałych, choć oddziałuje na wszystko, co ma masę. Ten dramatyczny kontrast od...

W lipcu 2025 roku teleskopy na całym świecie zaczęły rejestrować coraz wyraźniejsze obrazy komety 3I/Atlas. Nikt nie spodziewał się, że wkrótce stanie się ona bohaterką jednej z najbardziej gorących debat współczesnej astronomii. Astronomowie ścigają się z czasem, by poznać sekrety, jakie niesie ze sobą ten międzygwiezdny wędrowiec. Coś przebiło niewidzialne bariery naszego gwiezdnego sąsiedztwa. Nieproszony...