Kosmiczny huragan wirującej plazmy. Naukowcy mówią o deszczu elektronów zakłócającym pracę elektroniki
Huragany w naszej atmosferze to bardzo destruktywne zjawiska. Gwałtowne, obejmujące duży obszar, układające się w kolisty kształt ruchy powietrza nie tylko w filmach unoszą ze sobą elementy budynków lub sprzęty.
Podobne zjawisko, ale odbywające się w przestrzeni kosmicznej, zaobserwowali naukowcy w 2014 roku. Dopiero w zeszłym miesiącu opublikowano wyniki badań zjawiska w Nature Communications.
Kosmiczny huragan
Kosmiczny huragan zaobserwowany został w górnych warstwach atmosfery: jonosferze oraz magnetosferze. Podobnie jak huragany, które mają miejsce w niższych warstwach atmosfery, charakteryzował się on cyklicznym ruchem - jednak nie powietrza, a plazmy. W oku cyklonu, podobnie jak w "klasycznym" huraganie, panował zaś spokój.
Analogia, choć przypadkowa, idzie dalej: podobnie jak zwykły huragan powoduje deszcze, z plazmowego huraganu na powierzchnię Ziemi spadał deszcz elektronów. Mógł on zakłócać pracę urządzeń elektromagnetycznych, w tym sztucznych satelitów.
Częste zjawisko?
Widzieliśmy już cyklony i huragany między innymi na Jowiszu oraz na Saturnie. Według autorów opublikowanego w Nature Communications raportu, kosmiczny huragan może być równie częstym zjawiskiem, mimo że dopiero teraz potwierdzono jego występowanie w tak wysokich warstwach atmosfery.
Zjawisko zostało odtworzone na podstawie obserwacji z różnych satelitów badawczych, między innymi z programu DMSP (ang. Defense Meteorological Satellite Program), do którego należy satelita F16 SSUSI, zajmujący się badaniem przestrzeni nad północną półkulą Ziemi w ultrafiolecie. Dane z satelitów zostały wykorzystane w specjalnie napisanym w tym celu programie do symulacji. Naukowcy zaznaczyli w tekście, że udostępnią kod zainteresowanym osobom, zastrzegając jednak, że potrzebny jest superkomputer, aby go uruchomić.
Kosmiczny huragan trwał około ośmiu godzin, w czasie których jego intensywność stopniowo malała. Potwierdzają to zapisy w wielu satelitach, które odnotowywały zakłócenia działania i komunikacji.
W komiksowej historii opowiadającej genezę Fantastycznej Czwórki bohaterowie w trakcie pierwszego lotu w kosmos natrafiają na kosmiczny huragan tajemniczych cząsteczek, który spowodował, że zyskali oni supermoce. To fikcja, ale przynajmniej kosmiczne huragany okazały się prawdziwe!