Nauka

Czy kolor, który widzisz jako niebieski, inni widzą tak samo? Przez dekady to pytanie stanowiło zagadkę dla naukowców i filozofów. Teraz jednak badacze z Niemiec dostarczają pierwszych twardych dowodów na to, że nasze mózgi reagują na kolory niemal identycznie. Zespół naukowców z Uniwersytetu w Tybindze i Instytutu Maxa Plancka przeprowadził eksperyment z udziałem 15 osób,...

Najnowsze badania DNA sprzed ponad tysiąca lat pokazują, że historia Polaków to nie tylko legenda. Migracje Słowian miały masowy wymiar demograficzny. Polska i Europa Środkowa zostały przekształcone genetycznie w VI-VIII w. Międzynarodowy zespół badaczy przeanalizował ponad 550 starożytnych genomów, w tym blisko 360 z okresu wczesnego osadnictwa słowiańskiego. Wyniki są jednoznaczne: między VI a VIII...

Unowocześnianie PSZOK-ów trwa – jak nie kody QR, to specjalna aplikacja, która pozwoli umówić się na bezpośrednią wizytę. "Liczyłem na to, że całą sprawę załatwię w kilkanaście minut" – opisywał swoją wizytę w PSZOK-u mój redakcyjny kolega. Problem w tym, że nie tylko on tak pomyślał i jedyny punkt w mieście szybko się zakorkował. W...

"To my jesteśmy najlepsi, nieprawda, bo my" – polskie miasta, które chcą odejść od węgla, walczą o elektrownię atomową i głośno mówią o swoich zaletach. Bełchatów czy Konin, Konin czy Bełchatów? Jeden region w 2027 r. będzie świętował. Drugi będzie musiał znaleźć inny sposób na życie po węglu. Póki co trwa przeciąganie linii. A w...

Zapnijcie pasy i przygotujcie się na podróż, która może wywrócić nasz świat do góry nogami. Oto zbliżamy się do odpowiedzi na najważniejsze pytanie w historii ludzkości. Czy jesteśmy sami? Około 40 lat świetlnych od Ziemi, w gwiazdozbiorze Wodnika, znajduje się TRAPPIST-1, jeden z najbardziej intrygujących układów planetarnych, jakie kiedykolwiek odkryliśmy. To niewielka, chłodna gwiazda typu...

Przez dziesięciolecia atlasy szkolne przedstawiały zniekształcony obraz świata. Nie tylko geograficznie, ale i symbolicznie. Dziś coraz więcej głosów domaga się naprawienia tej wizualnej niesprawiedliwości. Afryka, którą znasz z map, jest znacznie większa, niż myślisz. Obowiązująca w większości szkół mapa świata miała ułatwiać żeglugę, a nie odzwierciedlać rzeczywiste proporcje kontynentów. Oparta na tej projekcji siatka geograficzna...

Ta obserwacja może przyczynić się do rewolucji w badaniach kwantowych. Naukowcy po raz pierwszy zobaczyli, jak oddycha atom. Naukowcy z Uniwersytetu Technicznego w Delft jako pierwsi w historii zobaczyli na żywo, jak jądro atomowe zmienia swój stan magnetyczny, a więc jak przerzuca spin. W świecie kwantowym, gdzie wszystko odbywa się na granicy domysłu i eksperymentu,...

Chińscy naukowcy stworzyli materiał, który jest wyjątkowo odporny na ekstremalne temperatury. SACNT-SF został opracowany przez zespół badaczy z Uniwersytetu Tsinghua. Składa się z ultracienkich, równolegle ułożonych warstw nanorurek węglowych, które zostały ze sobą sprasowane i nawinięte w sposób zapewniający ekstremalną wytrzymałość termiczną. To, co wyróżnia go spośród dotychczasowych izolatorów, to nie tylko odporność na temperatury...

Wrocław myśli nad specjalnymi fotoradarami, a Gdynia o zdanie pyta mieszkańców. W polskich miastach problemem są głośne samochody i… pociągi. Do kupna fotoradarów akustycznych przez Wrocław namawia stowarzyszenie Akcja Miasto. - One wychwytują, który pojazd wydaje jaki hałas, i jeśli on przekracza normy, wtedy odczytują jego rejestrację automatycznie i przesyłają ją do odpowiednich urzędów, do...

Teleskop Jamesa Webba, czyli najpotężniejsze oko ludzkości na wszechświat, dostrzegł coś, co na nowo każe nam zrewidować naszą wiedzę o kosmosie. Astronomowie natknęli się na "prawie nagą" czarną dziurę, która mogła powstać zaledwie sekundę po Wielkim Wybuchu. Jeśli te rewelacje się potwierdzą, to będziemy świadkami prawdziwej rewolucji w kosmologii. Astronomowie dostrzegli w ostatnim czasie gigantyczną...

Gliwice od października będą wydawać kody QR, które dadzą łatwiejszy dostęp do PSZOK-ów. Gliwiczanom z Gliwicką Kartą Mieszkańca będzie łatwiej – zapowiada miasto. Kod QR stanie się "wygodną przepustką do punktu zbiórki odpadów przy ul. Rybnickiej". Zmiana jest rewolucyjna – mówią w Gliwicach Od 1 stycznia 2026 roku tylko na podstawie kodów punkt PSZOK będzie...

Czy zwykła kostka lodu może być źródłem energii? Najnowsze badania pokazują, że tak. I to na więcej, niż jeden sposób. Naukowcy odkryli, że lód może generować prąd elektryczny, gdy tylko poddany jest naprężeniom mechanicznym, takim jak zginanie czy rozciąganie. W efekcie okazuje się materiałem o zaskakujących właściwościach elektromechanicznych. Niewidzialne napięcie. Jak to działa? W klasycznym...

Już w tę niedzielę, 7 września 2025 r., niebo przygotuje dla nas spektakularny pokaz. W Polsce będzie można zobaczyć całkowite zaćmienie Księżyca, jedno z najpiękniejszych zjawisk astronomicznych, jakie możemy podziwiać gołym okiem. Jeśli tylko dopisze pogoda, warto zarezerwować sobie chwilę, spojrzeć w górę i zobaczyć, jak nasz naturalny satelita zamienia się w krwawy księżyc. Zaćmienie...

Co zrobić, by panele słoneczne były bardziej ekologiczne i trwałe? Nasmarować je cebulą. No może nie do końca, ale naukowcy już pracują nad technologią, która wykorzystuje to warzywo przy produkcji filtrów UV. Niebawem może trafić do twoich paneli słonecznych. Choć panele słoneczne uznaje się za zieloną technologię, ich komponenty wcale nie są wolne od wyzwań...

NASA wraz z Uniwersytetem w Leicester pracują nad nową baterią jądrową z izotopem ameryku-241. Jej trwałość to aż 433 lata. NASA praktycznie od zawsze swoje sondy kosmiczne napędza energią pochodzącą z radioizotopów, jednak dotychczas wykorzystywano do tego głównie pluton-238 o połowicznym czasie rozpadu wynoszącym 88 lat. Najwidoczniej naukowcom nie wystarczał taki czas i stwierdzili, że...

Naukowcom udało się połączyć aż 9 różnych metali w jednej strukturze. To coś, czego nikt nigdy dotąd nie zrobił. Osiągnięcie może odmienić przyszłość baterii i technologii wodorowych. A przyczynili się do tego Polacy. Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Purdue University, Drexel University i Sieci Badawczej Łukasiewicza w Warszawie udowodniły, że można stworzyć materiały 2D,...

Nowy rodzaj światłowodu pozwala na przesył danych z mniejszymi stratami i z większą prędkością. Klucz tkwi w konstrukcji przypominającej pustą szklaną rurkę. Naukowcy z Uniwersytetu w Southampton opracowali przełomowy rodzaj światłowodu, który może zrewolucjonizować sposób przesyłu danych. Zamiast tradycyjnego pełnego szkła, nowy kabel wykorzystuje pustą strukturę, przez którą światło przemieszcza się niemal wyłącznie w powietrzu....

Sławosz ma się czego obawiać? Najnowsze badania wykazały, że nawet krótki pobyt w przestrzeni kosmicznej może znacząco przyśpieszyć procesy starzenia komórkowego. Po zaledwie 32 dniach lotu kosmicznego komórki macierzyste odpowiedzialne za zdrowie krwi i układu odpornościowego wykazały oznaki starzenia molekularnego. Wyniki tych obserwacji wskazują zagrożenia, z jakimi mierzą się astronauci podczas długich misji poza Ziemią....

Do końca roku mamy poznać decyzję KE w sprawie pomocy publicznej dla projektu  pierwszej elektrowni jądrowej w naszym kraju. Bez niej nie mogą ruszyć negocjacje z bankami i inwestorami. Projekt budowy elektrowni jądrowej w Lubiatowie-Kopalinie czeka na zgodę KE w sprawie przyznania wsparcia publicznego. Chodzi o dokapitalizowanie spółki PEJ kwotą ponad 60 mld zł, gwarancje...

Nowy system kaucyjny, który ma ruszyć jeszcze tej jesieni, musi sprostać oczekiwaniom młodych Polaków. Coraz więcej osób z pokolenia cyfrowego nie chce bonów czy kuponów. Oczekują prostego przelewu zwrotu kaucji na konto. Nadchodzący system kaucyjny ma przynieść zmianę w sposobie gospodarowania opakowaniami po napojach. Jednak dla młodych konsumentów to nie tylko kwestia ekologii, ale także...