Nauka

Nasza galaktyka, Droga Mleczna, nigdy nie stoi w miejscu, ale bez prezerwy obraca się i kołysze. Jednak teraz dane z teleskopu kosmicznego Gaia Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA ujawniają, że nasza galaktyka również ma gigantyczną falę rozchodzącą się od jej centrum i przetaczającą się przez skupiska gwiazd. Misją sondy Gaia było przede wszystkim sporządzenie najdokładniejszej trójwymiarowej...

Sztuczna inteligencja działa jak zwierciadło. Obnaża cały układ, w którym funkcjonujemy od dawna. Już od lat 90., a im bardziej wchodziliśmy w XXI wiek, tym było to bardziej widoczne. Zarówno uczący się, jak i uczący – wszyscy męczyliśmy się w tym systemie. Studiowanie tylko dla papierka nie miało sensu wtedy i nie ma go teraz....

Księżyc to niejednolita kula skał. Najnowsze badania ujawniają, że jego ciemna strona może być znacznie zimniejsza od tej widocznej z Ziemi. Ziemski satelita od dekad intryguje naukowców, ale dopiero teraz udało się potwierdzić jedną z najciekawszych hipotez. Okazuje się, że Księżyc ma dosłownie dwie twarze. I nie chodzi tylko o to, co widzimy z Ziemi....

Czy przyszłość komputerów kryje się w świetle i diamentach? Fizyków zaskoczyły zjawiska zachodzące wewnątrz diamentów pod wpływem ultrakrótkich impulsów światła. Naukowcy odkryli, że wewnątrz diamentów mogą pojawiać się niewidzialne, chwilowe ładunki elektryczne, które powstają jedynie w momencie kontaktu z ultrakrótkimi impulsami światła. Choć nie da się ich zobaczyć, to właśnie one mogą okazać się rozwiązaniem...

Nowe paliwo rakietowe na horyzoncie. Ma być lżejsze, silniejsze i znacznie bezpieczniejsze. Ta mieszanka wybuchowa może zrewolucjonizować loty w kosmos. Nowa mieszanka chemiczna może być tym brakującym ogniwem, którego potrzebowały nowoczesne rakiety. Lżejsza, silniejsza, bezpieczniejsza niż dotychczasowe paliwa i aż o 150 proc. bardziej energetyczna objętościowo. Mangan + bor = przyszłość napędu rakietowego? Chemicy z...

Archeolodzy w Gruzji odkryli, że pradawni rzemieślnicy eksperymentowali z tlenkami żelaza, zanim jeszcze ktokolwiek wiedział, czym tak naprawdę jest żelazo. Przez dekady historycy zastanawiali się, jak właściwie doszło do wynalezienia żelaza – metalu, który zrewolucjonizował ludzkość. Najnowsze badania sugerują, że pierwsze kroki w kierunku żelaza wykonali metalurdzy zajmujący się miedzią. A wszystko to ponad 3...

Czas na rezygnację z przestawiania zegarków. Modele matematyczne pokazują, że to dosłownie niezdrowe. Z pozoru niewinny rytuał przestawiania zegarków dwa razy do roku może mieć poważne konsekwencje dla naszego zdrowia. Najnowsze analizy naukowców ze Stanford Medicine sugerują, że zmiana czasu zwiększa ryzyko udaru i otyłości, a pozostanie przy jednym z wariantów, mogłoby zapobiec wielu przypadków...

Najnowsze odkrycie dotyczące czarnych dziur nie tylko przybliża nas do zrozumienia natury czasu i przestrzeni, ale też z hukiem potwierdza fundamentalne przewidywania trzech gigantów nauki. Dekadę temu naukowcy po raz pierwszy wykryli zmarszczki w strukturze czasoprzestrzeni zwane falami grawitacyjnymi, powstałe w wyniku zderzenia dwóch czarnych dziur. Teraz, dzięki ulepszonej technologii i odrobinie szczęścia, nowo wykryte połączenie czarnych...

Europa chce mieć własną kosmiczną ciężarówkę, która będzie dostarczać ładunki z Ziemi na orbitę. To ma być rakieta wielokrotnego użytku, która będzie wracać z orbity. Wyobraźmy sobie lotnisko, gdzie po każdym wylocie samolot jest wyrzucany. Absurd, prawda? Tymczasem w kosmosie to standard. Każda rakieta składa się z kilku stopni. Dolne odpowiadają za wyniesienie jej ponad...

Barwna tajemnica jednego z najważniejszych obrazów Jacksona Pollocka została właśnie ujawniona. Naukowcy potwierdzili obecność rzadkiego i dziś zakazanego pigmentu. Obraz Number 1A, 1948 od lat fascynuje krytyków i kolekcjonerów, ale dopiero teraz badacze odkryli, że intensywnie niebieska farba użyta w dziele to manganowy błękit – pigment, który został wycofany z użytku ze względu na toksyczność...

Chiny zapowiadają redukcję emisji gazów cieplarnianych do 2035 r. To decyzja, która może przesądzić o losie światowej polityki klimatycznej. Chiny ogłosiły nowy cel klimatyczny. Do 2035 r. zamierzają ograniczyć emisję gazów cieplarnianych o 7-10 proc. względem poziomu szczytowego. Choć brzmi to jak krok we właściwą stronę, naukowcy nie są zgodni co do tego, czy to...

Ziemia nie zawsze była błękitną planetą. Naukowcy wskazują, że dopiero uderzenie z Theią dało nam wodę i węgiel. Choć dziś Ziemia to błękitna oaza życia, początki naszej planety były zaskakująco nieprzyjazne. Najnowsze badania sugerują, że pierwotna Ziemia była sucha i jałowa, a najważniejsze składniki życia przyniosło dopiero dramatyczne zderzenie z innym ciałem niebieskim, a konkretniej...

NGC 2775 to galaktyka, której nie da się jednoznacznie sklasyfikować. Hubble ujawnia jej niezwykłe cechy i przeszłość pełną zderzeń. Teleskop Hubble’a po raz kolejny uchwycił obiekt, który wymyka się prostym definicjom. Odległa o 67 mln lat świetlnych NGC 2775 wygląda tak, jakby nie mogła się zdecydować, czy jest spiralna, eliptyczna, czy może jeszcze inna. Jej...

Jesienią z Centralnego Poligonu Sił Powietrznych w Ustce wystartuje rakieta suborbitalna Perun. Będzie to nie tylko przełomowy, pierwszy naukowy start rakiety z terytorium Polski, ale też kosmiczny debiut dla niezwykłej załogi: kultur kombuchy i nasion rzodkiewki. SpaceForest z Gdyni przygotowywał się do tego momentu od lat. Silnik przeszedł już pełne testy kwalifikacyjne, a teraz pora...

W 2008 roku pojawił się niczym duch – zostawił po sobie zaledwie dokument, linię kodu i wizję rewolucji. Stworzył Bitcoina, pierwszą walutę odporną na kontrolę rządów i banków, a potem… zniknął. Dopiero teraz poznajemy całą prawdę o człowieku, który zrewoluzjonizował płatności. Na długo przed tym, jak świat oszalał na punkcie kryptowalut, w mrocznych zakamarkach internetu...

Przez dwie dekady geolodzy toczyli spór o tajemniczą gigantyczną dziurę pod dnem Morza Północnego. Teraz dzięki nowym technikom obrazowania i niesamowitemu szczęściu zagadka krateru Silverpit została rozwiązana. Oto historia, która łączy kosmos, głębiny oceanu i geologię. Ukryty 700 m pod dnem Morza Północnego około 130 km od wybrzeży Yorkshire, od momentu odkrycia w 2002 r....

Naukowcy odczytali DNA z mumii pasterek pochowanych w samym sercu dzisiejszej Sahary i trafili na ślad odrębnej, odizolowanej linii. Dziś Sahara to bezkres piasków, ale 7 tys. lat temu obszar ten tętnił życiem. Rzeki, jeziora, sawanny i zwierzęta przyciągały ludzi, którzy łowili, hodowali i budowali nowe społeczności. Archeolodzy od dawna znali te ślady. Teraz badacze...

Arktyka zmienia kolor na rdzawy. Naukowcy odkryli, że to efekt chemii wywołanej przez topniejący lód. Rzeki w północnych rejonach Arktyki coraz częściej przybierają intensywny, rdzawo-pomarańczowy kolor. Efekt ten może i jest spektakularny wizualnie, ale niesie za sobą poważne konsekwencje dla środowiska. Okazuje się, że winowajcą jest lód, a dokładniej procesy chemiczne, które są uruchamiane w...

W niemieckim laboratorium powstał bioreaktor, w którym niepozorny czarny grzyb rozkłada plastik i zamienia go w coś, co można zjeść. A przy okazji pochłania dwutlenek węgla. Tak może wyglądać przyszłość recyklingu. W laboratorium niemieckiego startupu Biophelion rozgrywa się coś, co jeszcze dekadę temu uchodziłoby za czystą fantastykę. Czarny, drożdżopodobny grzyb Aureobasidium pullulans potrafi zjeść plastik....

Najjaśniejszy obiekt we Wszechświecie ma w sercu czarną dziurę. Najnowsze badania pozwoliły oszacować masę tego monstrum. W sercu tych niezwykłych doniesień znajduje się czarna dziura o uroczej nazwie SMSS J052915.80-435152.0. Szczerze mówiąc nazwa nadaje się na hasło do Wi-Fi. Ta monstrualna czarna dziura została odkryta w 2024 r. przez prof. Christiana Wolfa i jego zespół z Australijskiego...