Droga Mleczna przy tym to mały pikuś. Odkryto rekordowo wielką radiogalaktykę
Coraz lepsze teleskopy, coraz lepsze instrumenty badawcze i coraz więcej nieba przeczesane. Nic dziwnego, że co chwilę słyszymy o kolejnym rekordowym odkryciu. A to najmniejsza planeta odkryta poza Układem Słonecznym, a to największa galaktyka dostrzeżona we wszechświecie.
Astronomowie właśnie ogłosili, że dotychczasowa największa znana galaktyka straciła to miano na rzecz nowego odkrycia. Najnowsza rekordzistka ma rozmiary wprost niewyobrażalne.
Zanim przejdziemy do liczb, kilka informacji dla kontekstu. Do Lokalnej Grupy galaktyk zalicza się kilkadziesiąt galaktyk, z czego trzy są duże, a reszta to znacznie mniejsze galaktyki karłowate. Trzy duże galaktyki to Droga Mleczna, Galaktyka Andromedy oraz Galaktyka w Trójkącie.
Największą z nich jest Galaktyka Andromedy, której średnica wynosi 195 000 lat świetlnych. Zaraz za nią znajduje się nasza galaktyka - Droga Mleczna - której średnicę szacuje się na 100 000 lat świetlnych. Ostatnia jest Galaktyka w Trójkącie o średnicy 60 000 lat świetlnych. Warto jednak zauważyć, że galaktyki cechują się bardzo różnymi masami, które niekoniecznie odpowiadają rozmiarom. Najmasywniejszą galaktyką w Grupie Lokalnej jest Droga Mleczna o masie 750 mld razy większej od masy Słońca. Galaktyka w Andromedzie ma niemal dwa razy mniej masy (choć rozmiary większe), czyli ok. 400 mld mas Słońca. Galaktyka w Trójkącie przy nich jest naprawdę pomijalna przy marnych 25 mld masach Słońca.
Dla porównania dwie najbliższe galaktyki karłowate: Wielki i Mały Obłok Magellana mają odpowiednio rozmiary 25 000 i 17 000 lat świetlnych oraz masę 20 mld i 6 mld razy większą od masy Słońca.
Szanowni Państwo! Oto Alcyoneus
Jakieś 3 miliardy lat świetlnych od Ziemi naukowcy odkryli radiogalaktykę, która jest największą strukturą pochodzenia galaktycznego. Alcyoneus ma długość 16,3 milionów lat świetlnych. Oczywiście na sam obiekt składa się zarówno galaktyka jak i ogromnych rozmiarów dżety i obłoki radiowe, których źródłem jest centrum tejże galaktyki.
Widoczne w zakresie radiowym obłoki radiowe to w rzeczywistości emisja wysokoenergetycznych elektronów poruszających się w silnym polu magnetycznym radioobłoków. Dżety natomiast emitowane są najprawdopodobniej z biegunów aktywnej supermasywnej czarnej dziury znajdującej się w samym centrum galaktyki. Warto zauważyć, że większość dużych galaktyk posiada takie obłoki radiowe. Więcej, nawet Droga Mleczna posiada swoje. Rzadko jednak zdarza się, aby owe obłoki były oddalone od galaktyki macierzystej aż o miliony lat świetlnych.
Alcyoneus został odkryty za pomocą sieci interferometrów LOFAR rozsianej po całej Europie i składającej się z 20 000 anten radiowych. W centrum struktury znajduje się galaktyka eliptyczna o masie 240 mld mas Słońca. W centrum galaktyki natomiast znajduje się aktywna supermasywna czarna dziura o masie 400 mln mas Słońca. Te dwie liczby wskazują, że sama galaktyka i czarna dziura nie są jakieś szczególnie duże. Powstaje zatem pytanie, co sprawia, że były w stanie one wyemitować tak potężne dżety i obłoki radiowe. Jak na razie nie ma na nie żadnej odpowiedzi.
