Kosmos

Ziemia jest stale bombardowana przez małe obiekty z kosmosu, takie jak pył, meteory czy drobne planetoidy. Większość z nich spala się w atmosferze lub nie stanowi zagrożenia dla naszej planety. Jednak czasami pojawiają się większe i bardziej niepokojące kawałki skał, które mają szansę uderzyć w Ziemię lub przelecieć obok niej w niebezpiecznie małej odległości. NASA i ESA śledzą pięć takich planetoid, które jeszcze w tym roku zbliżą się do naszej planety na mniej niż 10 razy odległość Ziemia-Księżyc (ok. 3,8 mln km).

Ludzkość jeszcze nigdy nie znalazła się w sytuacji, w której tak wiele zależy od sprawności globalnej sieci internetowej i która jest podatna na coraz intensywniejszą aktywność naszego Słońca.

Określenie „w kontynentalnej Europie”, a nie „europejski” jest tutaj ważne, bowiem Europa posiada już jedno centrum kosmiczne, z którego latają w kosmos rakiety. To należący do Francji Europejski Port Kosmiczny w Gujanie Francuskiej w Ameryce Południowej.

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba i Kosmiczny Teleskop Hubble'a połączyły siły, aby zbadać rozległą gromadę galaktyk znaną jako MACS0416. Powstały obraz łączy światło widzialne i podczerwone, tworząc jeden z najbardziej wszechstronnych obrazów Wszechświata, jakie kiedykolwiek wykonano. 

Odległa, częściowo zacieniona Ziemia widziana z odległości 6000 km. To niezwykłe zdjęcie zrobiono za pomocą zminiaturyzowanego aparatu w ramach maleńkiego eksperymentu technologicznego przeprowadzonego na pokładzie satelity wielkości pudełka po butach.

Kosmos fascynuje ludzkość od zarania dziejów. Niebo pełne gwiazd, planet i księżyców budziło ciekawość, podziw i pragnienie poznania. Dzięki nauce i technice człowiek zdołał wyjść poza granice swojej planety i rozpoczął poznawanie wszechświata. W 2024 r. wiele agencji kosmicznych planuje wysłać ambitne i innowacyjne misje, które mają na celu zgłębić wiedzę o naszym Układzie Słonecznym i jego ciałach niebieskich. Oto pięć najważniejszych z nich.

W konkursie na najbrzydszy samolot świata należący do NASA samolot Super Guppy miałby szansę na podium. Mimo to trudno nie podziwiać tej latającej maszkary, jej konstruktorów i pilotów. Ten samolot wykorzystywany jest tylko do najtrudniejszych misji, w których trzeba przetransportować nietypowe części i elementy statków kosmicznych. Tym razem Super Guppy przewoził wyglądającą jak latający spodek osłonę statku Orion, który wrócił na Ziemię po okrążeniu Księżyca.

Europejska Agencja Kosmiczna ESA opublikowała pierwsze kolorowe zdjęcia wykonane przez kosmiczny teleskop Euclid. Nigdy wcześniej żaden teleskop nie był w stanie stworzyć tak ostrych obrazów, na tak dużym fragmencie nieba. To znak, że teleskop jest gotowy do misji polegającej na stworzeniu najobszerniejszej jak dotąd mapy 3D Wszechświata i odkryciu tajemnicy ciemnej materii i ciemnej energii.

I można ją było obserwować gołym okiem, o ile przynajmniej na chwilę się rozchmurzyło. Mamy jednak dowody płynące z całego kraju, że korzystne warunki się pojawiły. Zdjęcia naprawdę imponują.

Jeszcze w tym miesiącu delegacje z całego świata udadzą się na konferencję do Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, aby omówić międzynarodowe traktaty dotyczące częstotliwości radiowych, koordynacji satelitów i innych standardów czy trudnych kwestii technicznych. Jednym z najważniejszych problemów będzie sprawa likwidacji sekundy przestępnej.

Około 4,5 mld lat temu w nasza planetę uderzyła inna planeta. Była wielkości mniej więcej Marsa a jej uderzenie w świeżo uformowaną Ziemię doprowadziło do wyrzucenia w przestrzeń kosmiczną całej chmury odłamków, z których uformował się nasz Księżyc. Do tej pory twierdzono, że obiekt, który zderzył się z Ziemią nie pozostawił po sobie śladów, które można by odnaleźć po miliardach lat od zderzenia.

Kosmos to nie tylko piękne widoki i niesamowite odkrycia, ale także wiele wyzwań i niebezpieczeństw. Niektóre z nich mogą wydawać się banalne, ale w warunkach nieważkości i ekstremalnych temperatur mogą mieć poważne konsekwencje. Tak było w przypadku astronautek NASA Jasmin Moghbeli i Loral O’Hara, które podczas ostatniego spaceru kosmicznego w listopadzie 2023 r. straciły torbę z narzędziami o wartości 150 tys. dol.

Wkrótce na orbicie okołoziemskiej pojawi się nowy gracz – polski satelita STORK-7, który zabierze ze sobą coś, co może zrewolucjonizować przemysł kosmiczny. Mowa o innowacyjnych ogniwach energetycznych z perowskitów, które po raz pierwszy zostaną przetestowane w warunkach kosmicznych.

Jeśli kochacie kosmos i oglądanie filmów to mamy wspaniałą wiadomość. NASA uruchamia własny serwis z filmami relacjami na żywo. Na smartfonie czy TV będzie można zobaczyć z bliska, jak wygląda badanie wszechświata. To jednak nie wszystko. Jest też nowa ciekawa appka.

Polska wkracza w nowy etap kosmicznej ery. Nasz kraj będzie dysponował własnymi satelitami, które będą dostarczać nam cennych danych z obserwacji Ziemi. To wielki krok dla polskiej nauki, technologii i bezpieczeństwa.

A gdyby tak zbudować samolot, który sam będzie latał w kosmos, na orbitę Ziemi i sam z niej wracał, lądując na lotnisku? Bez wykorzystania rakiety. Takie marzenie mieli na początku lat 80. XX wieku amerykańscy konstruktorzy, którzy pracowali nad stworzeniem nowego typu pojazdu, zdolnego do osiągania prędkości ponad 25 razy większej niż prędkość dźwięku i latającego na wysokości ponad 100 km nad ziemią. 

Po sześciu miesiącach pobytu na chińskiej stacji kosmicznej Tiangong trzej astronauci z misji Shenzhou-16 bezpiecznie wylądowali na Ziemi. Była to najdłuższa załogowa misja w historii chińskiego programu kosmicznego. Co wiemy o tej spektakularnej podróży i jak wyglądała kapsuła powrotna po lądowaniu?

Kiedy myślimy o istotach z innych planet, często wyobrażamy sobie, że są one podobne do nas - mają ciało z krwi i kości, oczy, usta, ręce i nogi. Ale czy to jest jedyna możliwa forma życia w kosmosie? A może istnieją obcy, którzy są zupełnie inni - nieorganiczni, elektroniczni? Może obcy to sztuczna inteligencja?

Era dinozaurów zakończyła się 66 mln lat temu, kiedy planetoida wielkości miasta uderzyła w płytkie morze u wybrzeży dzisiejszego Meksyku. Jednak dokładny przebieg masowego wymierania 75 proc. gatunków na Ziemi w latach następujących po kataklizmie pozostaje niejasny. Naukowcy twierdzą teraz, że udało im się wyjaśnić, jak dokładnie doszło do zagłady dinozaurów.

Użytkownik serwisu Reddit o nicku Daryavaseum opublikował wspaniałe zdjęcie Księżyca. Możemy na nim podziwiać naszego naturalnego satelitę w niewiarygodnych szczegółach. Jak przyznaje sam autor, wymagało to sporo pracy.

Na terenach dzisiejszej Syrii i Iraku znajdują się setki fortów z czasów imperium rzymskiego. Większość z nich została odkryta dopiero niedawno dzięki zdjęciom z satelitów szpiegowskich z czasów zimnej wojny. To niesamowite odkrycie, które zmienia nasze postrzeganie granic i handlu w starożytnym Rzymie. Pokazuje ono jak kosmos i współczesna technologia pomagają zobaczyć ukryte przed naszymi oczami zabytki sprzed ponad tysiąca lat.

Firma Blue Origin zaprezentowała pełnowymiarową makietę bezzałogowej wersji lądownika księżycowego Blue Moon. Ma on dostarczyć na powierzchnię naszego satelity czterech astronautów.

Są takie bakterie, które bytują na pustyni, żywią się światłem słonecznym, pochłaniają dwutlenek węgla i dodatkowo emitują tlen. Teraz mogą zostać włączone do składu specyficznej farby, która może w przyszłości wzbogacać powietrze w siedlisku osadników na Marsie.

NASA chce wysłać na Tytana latającego drona z napędem nuklearnym. Dzięki gęstej atmosferze i niskiej grawitacji Tytan, księżyc Saturna, jest doskonałym miejscem do latania. Dragonfly, jedyna misja NASA zmierzająca na powierzchnię innego oceanicznego świata, ma na celu zbadanie złożonej chemii, która jest prekursorem życia.

Niedawne zdjęcie wykonane w kosmosie przyciąga uwagę i rodzi pytania. Sonda Juno, należąca do NASA, wykonała zdjęcie obszaru w jednym z północnych regionów Jowisza, zwanego Jet N7. To, co zobaczyli naukowcy, jest zaskakujące.

W najbliższą sobotę, 28 października będziemy mieli okazję podziwiać niezwykłe zjawisko astronomiczne - częściowe zaćmienie Księżyca. Co to oznacza, o której godzinie rozpocznie się zaćmienie Księżyca i jak się do tego przygotować? Oto kilka porad dla wszystkich, którzy chcą zobaczyć, jak Ziemia rzuca swój cień na naszego naturalnego satelitę.

Życie pionierów nie jest łatwe. Dotyczy to każdej dziedziny życia, nawet szpiegowania z kosmosu. Pierwsze satelity, które podglądały Związek Radziecki, robiły zdjęcia na kliszy, którą następnie zrzucały z orbity na ziemię. Był to program Corona. Wszystko w nim było pierwsze na świecie.

Jak wiele materii jest w naszym wszechświecie? To proste pytanie skrywa w sobie trudną zagadkę, która spędza sen z powiek kosmologom. Aby zbliżyć się do rozwiązania, naukowcy stworzyli największą i najbardziej realistyczną symulację komputerową ewolucji wszechświata, śledząc nie tylko ciemną, ale i zwykłą materię (taką jak planety, gwiazdy i galaktyki).

Jak wyglądałaby baza na Księżycu? Zazwyczaj wyobrażamy sobie ją jako małe miasteczko na powierzchni Srebrnego Globu. Ale Chiny przedstawiły inną koncepcję.

Każdy z nas aktualizuje swój sprzęt, ale NASA dokonała czegoś niezwykłego. Agencja przesłała łatkę do oprogramowania sondy Voyager 2. Sygnał z Ziemi leciał do celu przez 18 godzin. W tej historii wszystko jest niesamowite. Niewyobrażalne wręcz odległości, epoka lat 70. mieszająca się z najnowszą technologią, a także fakt, że ktoś jeszcze programuje urządzenia sprzed pół wieku.

Do Ziemi zbliża się nazywana tak przez naukowców Diabelska Kometa. Obiekt ten wkrótce przeleci obok Ziemi i najprawdopodobniej rozpadnie się na skutek zbliżenia do Słońca.

Księżyc to nasz najbliższy sąsiad w kosmosie i wierny towarzysz Ziemi. Od wieków fascynuje ludzi swoim blaskiem, fazami i wpływem na pływy. Jednak nadal nie wiemy wszystkiego o jego pochodzeniu i historii. Naukowcy odkryli niedawno, że Księżyc jest znacznie starszy, niż dotychczas sądzono. Jak to możliwe?

Nikt nigdy nie zaszedł w ciążę w kosmosie. Jeszcze. Jednak wraz z rozwojem turystyki kosmicznej prawdopodobne jest, że pewnego dnia tak się stanie. Jednak poczęcie i narodziny na orbicie to nie tylko fantazja. Ludzkość potrzebuje planu awaryjnego jeśli chce myśleć o przetrwaniu naszego gatunku.

Wraz z cywilizacją pojawiają się drogi i nie inaczej będzie na Księżycu. Kiedy astronauci powrócą na powierzchnię Srebrnego Globu, będą więcej jeździć samochodem niż chodzić. To po to, by uniknąć kłębów księżycowego pyłu.

Za dwa lata polski astronauta po raz pierwszy w historii poleciał na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Nie będzie to jednak tylko wycieczka turystyczna, ale prawdziwa misja naukowa. Na pokładzie ISS czekać będą na niego eksperymenty zaproponowane przez polskie firmy i instytucje, które mają szansę przynieść przełomowe odkrycia i innowacje. Jakie są te eksperymenty i dlaczego są tak ważne?

Gwałtowna emisja fal radiowych pochodząca sprzed 8 mld lat i będąca efektem pradawnego zderzenia przynajmniej dwóch galaktyk może pomóc astronomom w rozwiązaniu zagadki dotyczącej tego, gdzie podziewa się brakująca materia we Wszechświecie.

Jak wygląda zaćmienie Słońca z kosmosu? NASA postanowiła pokazać to wszystkim dociekliwym miłośnikom astronomii. Nowe zdjęcie opublikowane przez amerykańską agencję jest po prostu niesamowite. Ukazuje cały kontynent skąpany w cieniu Księżyca. Fotografię wykonano podczas niezwykłego zaćmienia obrączkowego Słońca.

Wielkimi krokami nadchodzi koniec października. Ale nim ten miesiąc dojdzie ku końcowi dostaniemy piękne widowisko na nocnym niebie. Już w ten weekend wypatruj deszczu meteorów.

Znajdująca się niedaleko Ziemi planetoida może zawierać pierwiastki „spoza układu okresowego", sugeruje nowe badanie. Według niego asteroida o nazwie „33 Polyhymnia” jest tak gęsta, że jednym z wytłumaczeń jej formy mogą być naturalnie występujące superciężkie pierwiastki chemiczne, których próżno szukać w tablicy Mendelejewa.

O kosmicznych śmieciach mówi się coraz głośniej. Okazuje się, że problemem nie są jedynie obiekty, z którymi mogą się zderzyć satelity czy inne pojazdy kosmiczne. Loty w kosmos ingerują znacznie bardziej i nie wiadomo, jaki będzie miało to wpływ.