C-5 Galaxy - największy amerykański transportowiec uratowany. Gigant posłuży jeszcze kilka dekad
Dzięki częściom drukowanym w 3D największy amerykański samolot będzie latał jeszcze kilka dekad. Samolot C-5 Galaxy to podniebny gigant, który od ponad pół wieku służy amerykańskim siłom zbrojnym jako strategiczny transportowiec.
Jest to samolot o niezwykłych możliwościach i osiągach, który może przewozić niemal wszystko, co jest potrzebne na polu walki lub w misjach pokojowych. Jest to również samolot o bogatej historii i wielu rekordach lotniczych. Samolot C-5 Galaxy to prawdziwa podniebna legenda.
Podczas inspekcji skrzydła technicy odkryli, że doszło do ogromnego rozwarstwienia laminatu z fenolu. Bloki wykonane z tej żywicy trzeba było błyskawicznie zastąpić. Postanowiliśmy wykorzystać części drukowane w 3D wykonane z Antero 800NA, nowego, bardzo wytrzymałego materiału termoplastycznego
- mówi Clay Elliott, ekspert w dziedzinie inżynierii strukturalnej C-5.
Wydrukowanymi częściami były bloki i kliny podtrzymujące garb skrzydła, który jest potrzebny do prawidłowego przepływu powietrza nad skrzydłem. Amerykanie są przekonani, że wykorzystanie części wydrukowanych w 3D skróci czas napraw i obniżyć koszty konserwacji C-5, największego samolotu na wyposażeniu Sił Powietrznych USA.
Tradycyjnie części zamienne do samolotu C-5M Galaxy były drogie i trzeba było na nie długo czekać. Części drukowane w 3D rozwiązują mnóstwo problemów
- powiedział Todd Hicks, kierownik ds. konserwacji strukturalnej.
Dzięki zastosowaniu nowych części Siły Powietrzne USA planują korzystanie z transportowca C-5 Galaxy do lat 40. tego wieku. Oznacza to, że samolot będzie służył przez około 80 lat. Swój pierwszy lot samolot C-5 Galaxy odbył w 1968 r. Od tego czasu maszyna jest podstawą ciężkiego transportu lotniczego amerykańskiego wojska.
Trudna historia C-5 Galaxy
Historia C-5 Galaxy była bujna i skomplikowana. Program C-5 jako pierwszy wojskowy program rozwojowy przekroczył budżet miliarda dolarów. Mimo to wkrótce po wejściu do służby w skrzydłach wielu samolotów wykryto pęknięcia, a flota C-5 została uziemiona. Przekroczenia kosztów i problemy techniczne C-5A były nawet przedmiotem dochodzenia Kongresu USA. Ze względu na niesamowite zużycie paliwa oraz problemy z konserwacją i niezawodnością załogi samolotów nadały mu przydomek FRED (Fucking Ridiculous Economic/Environmental Disaster), od skrótu, który można przetłumaczyć jako Piep.... Śmieszna Katastrofa Ekonomiczna. Od tego czasu samolot przeszedł wiele modernizacji.
Samolot C-5 Galaxy został zaprojektowany i zbudowany przez amerykańską wytwórnię Lockheed Corporation (obecnie Lockheed Martin) na zamówienie Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Jego głównym zadaniem jest strategiczny, międzykontynentalny transport wojska i sprzętu wojskowego. Jest on zdolny do przewożenia całych w pełni wyposażonych jednostek wojskowych wraz z ciężkim sprzętem, takim jak czołgi, pojazdy opancerzone, helikoptery czy nawet rakiety balistyczne.
Samoloty C-5 Galaxy są wykorzystywane przez amerykańskie Dowództwo Transportu Powietrznego (Air Mobility Command) do globalnego transportu wyposażenia wojskowego dla amerykańskich sił zbrojnych oraz sojuszników. Samoloty te brały udział w wielu operacjach i konfliktach zbrojnych, takich jak wojna wietnamska, operacja Pustynna Burza, operacja Enduring Freedom czy operacja Iraqi Freedom.
Samolot C-5 Galaxy to prawdziwy kolos. Samolot ma dwupoziomową kabinę ładunkową i kabinę pasażerską. Ładownia ma wymiary: 36,91 m długości, 5,79 m szerokości i 4,11 m wysokości. Przedział ładunkowy jest o 30 cm dłuższy niż pierwszy lot człowieka samolotem z napędem w wykonaniu braci Wright.
Ten samolot przewoził nawet satelity
Samolot C-5 Galaxy może pomieścić do 122 ton ładunku lub do 36 palet ładunkowych. Kabina pasażerska znajduje się nad ładownią i może pomieścić do 80 pasażerów. Samolot ma przednie i tylne drzwi ładunkowe, które umożliwiają jednoczesny załadunek i rozładunek z obu stron. Samolot ma również system wewnętrznych wyciągarek i rolek do przemieszczania ładunku.
C-5 Galaxy jest w stanie przewieźć prawie każdy typ wojskowego sprzętu bojowego, w tym most bojowy armii o masie 67 ton, ze Stanów Zjednoczonych do dowolnego miejsca na świecie. W ładowni pomieści się jednocześnie sześć śmigłowców Boeing AH-64 Apache lub pięć bojowych wozów piechoty M2 Bradley.
Samolot C-5 Galaxy jest nie tylko gigantem pod względem rozmiarów i możliwości transportowych, ale także pod względem rekordów lotniczych. W dniu 6 grudnia 1982 roku samolot C-5B ustanowił aż 45 rekordów w jednym locie. Wśród nich były rekordy w kategoriach: największa masa startowa (381 ton), największa masa lądowania (343 ton), największa masa paliwa (150 ton) i najwyższy pułap z maksymalnym udźwigiem (10 060 m).
Samolot ma podwozie złożone z 28 kół, które umożliwiają mu lądowanie i startowanie z krótkich i nieutwardzonych pasów startowych. Samolot C-5 Galaxy może startować z pasma o długości 2530 m i lądować na pasie o długości 1490 m. Samolot ma również system obniżania podwozia głównego i przedniego oraz system unoszenia skrzydeł o 6 stopni do góry lub do dołu, co ułatwia załadunek i rozładunek.
C-5 Galaxy lata od 55 lat
Inną ciekawostką jest to, że samolot C-5 Galaxy był pierwszym samolotem transportowym wyposażonym w system ostrzegania przed kolizją z ziemią (Ground Proximity Warning System GPWS). System ten został zamontowany po tym, jak w latach 1970-1975 doszło do trzech katastrof samolotów C-5A spowodowanych przez błąd pilotów lub awarię systemów nawigacyjnych. Samolot C-5 Galaxy jest również jednym z niewielu samolotów transportowych zdolnych do przewożenia satelitów kosmicznych. W latach 1986-2009 samoloty C-5C wykonały ponad 50 lotów z satelitami na pokładzie do bazy lotniczej Vandenberg w Kalifornii, skąd były one wynoszone na orbitę przez rakiety nośne.
Pierwszy lot prototypu samolotu C-5 Galaxy odbył się 30 czerwca 1968 roku. W latach 1968-1973 wyprodukowano 81 egzemplarzy wersji C-5A. W latach 1985-1989 wyprodukowano 50 egzemplarzy ulepszonej wersji C-5B. Obecnie w służbie pozostają 52 zmodernizowane samoloty C-5M Super Galaxy.
