Snapdragon X drugiej generacji niedługo w pierwszych PC. Biedne AMD, biedny Intel

Wygląda na to, że Qualcomm przygotowuje się wręcz do poważnej ekspansji na rynek komputerów stacjonarnych. Firma testuje procesor Snapdragon X2 z aż 18 rdzeniami Oryon V3. Układ ten, znany pod kryptonimem Project Glymur, może stanowić bezpośrednią konkurencję dla dominujących rozwiązań Intela i AMD.

Według przecieków, Snapdragon X2 Ultra Premium ma oferować nie tylko rekordową liczbę rdzeni, ale także zintegrowaną pamięć RAM i dysk SSD w formacie SiP (System-in-Package). Testy z chłodzeniem wodnym sugerują, że Qualcomm celuje w wysokowydajne maszyny, potencjalnie zmieniając krajobraz rynku desktopowego. 

Czytaj też:

Najważniejszą cechą Snapdragon X2, wygląda na to, jest zwiększenie liczby rdzeni CPU do 18, co oznacza wzrost o 50 proc. w porównaniu z obecną generacją Snapdragon X Elite. Rdzenie Oryon V3 to trzecia iteracja autorskiej architektury Qualcommu, zaprojektowanej specjalnie dla platformy ARM. Według dokumentów z bazy importowo-eksportowej, do których dotarł serwis WinFuture, nowe rdzenie mają pracować z wyższymi częstotliwościami niż w poprzedniej generacji, choć konkretne wartości nie zostały ujawnione. Warto zauważyć, że nie jest jeszcze jasne, czy Qualcomm zastosuje mieszaną konfigurację wydajnościowych i energooszczędnych rdzeni, wzorując się na rozwiązaniach Apple M-Series.

Zamiast tradycyjnego podziału na CPU, RAM i dysk, Qualcomm planuje wykorzystać technologię SiP, łącząc w jednym układzie 48 GB pamięci LPDDR5X od SK Hynix i 1 TB przestrzeni SSD typu NVMe. Takie rozwiązanie znacząco skraca ścieżki komunikacyjne między komponentami, redukując opóźnienia i poprawiając efektywność energetyczną. Jednocześnie rodzi to pytania o możliwość rozbudowy - w tradycyjnych desktopach użytkownicy samodzielnie dobierają RAM i dyski, podczas tutaj konfiguracja może być stała.

Testowe egzemplarze Snapdragon X2 wykorzystują nietypowe jak na rozwiązania ARM chłodzenie cieczą z 120-mm wentylatorem, typowe dla wysokowydajnych procesorów desktopowych. To wyraźny sygnał, że Qualcomm projektuje ten układ pod kątem wyższych limitów TDP (Thermal Design Power), charakterystycznych dla stacjonarnych maszyn. W laptopach Snapdragon X Elite Gen 1 mógł działać pasywnie lub z minimalistycznymi radiatorami, ale 18 rdzeni wymaga już zaawansowanego zarządzania termiką.

Rynek procesorów desktopowych od dekad zdominowany jest przez architekturę x86 a później x64 (Intel i AMD), podczas gdy rozwiązania ARM kojarzone są głównie z urządzeniami mobilnymi. Qualcomm, śladem Apple M, chce zmienić ten paradygmat. Według analizy na ExtremeTech, Snapdragon X2 może konkurować wydajnością z topowymi układami Ryzen 9 czy Core i9, szczególnie w zadaniach zależnych od wielowątkowości. Kluczową przewagą pozostaje energooszczędność - nawet przy wyższym TDP, procesory ARM mogą oferować lepszy stosunek mocy do poboru energii. 

Choć szczegóły są jeszcze niepotwierdzone, plotki sugerują, że Snapdragon X2 Elite Gen 2 może wprowadzić obsługę zewnętrznych GPU poprzez interfejs PCIe. To istotny krok dla rynku gamingowego, gdzie obecnie Windows na układach ARM64 boryka się z ograniczoną kompatybilnością gier. Integracja z dedykowanymi kartami graficznymi Nvidii lub AMD mogłaby otworzyć nowe możliwości dla desktopów ARM w segmencie gamingowym. Niestety GPU wbudowane w dotychczasowe chipsety Snapdragon było ich najbardziej rozczarowującym elementem, oferując wystarczającą, ale daleką od konkurencyjnej wydajność.

Qualcomm prawdopodobnie zastosuje podobną strategię jak w przypadku laptopów - sztandarowy Snapdragon X2 Ultra Premium z 18 rdzeniami trafi do premiumowych desktopów w stylu Apple Mac mini, podczas gdy tańsze wersje (np. z 12 rdzeniami) mogą konkurować z AMD Ryzen 5 czy Intel Core i5. Ważnym elementem może być też integracja z ekosystemem Copilot+ - sztuczna inteligencja staje się kluczowym elementem strategii Qualcommu, czego dowodem jest 45-TOPSowy akcelerator AI Hexagon.

Niezmiennie jednak równie kluczowe pozostaną układy dla laptopów, które za sprawą licznych usprawnień nie tylko mają być znacznie wydajniejsze od obecnych aktualnie i tak imponujących Snapdragonów X, ale też zachować swoją nadzwyczajną sprawność energetyczną, za sprawą której komputery z tymi chipsetami są zazwyczaj bezgłośne lub bardzo ciche.

Producenci tacy jak Dell, Lenovo czy HP zyskają alternatywę dla x64, szczególnie w segmencie rozwiązań biznesowych, gdzie pobór mocy coraz częściej zaczyna być bardzo ważnym elementem rozpatrywanych ofert produktowych. O cichych konsultacjach Qualcomma z biznesowymi klientami partnerów sprzętowych tego producenta nieoficjalne informacje krążą już od jakiegoś czasu. Qualcomm wspólnie z Microsoftem bardzo intensywnie pracuje nad burzeniem barier między oprogramowaniem x64 a chipsetami ARM64, szukając wszelkich do tej pory nieprzewidzianych problemów zgodności z kluczowymi dla klientów biznesowych rozwiązaniami software’owymi.

Na szczęście dla przyszłości architektury x64, ta od niedawna zyskała nowy wiatr w żagle. Rosnące problemy Intela poddawały w wątpliwość jej długoterminową przyszłość, ale dość niespodziewanie inicjatywę przejęło AMD. Kolejne generacje chipsetów konstrukcji AMD Zen cechowały się nie tylko rosnącą wydajnością, ale też imponującą sprawnością energetyczną. Na dziś w wielu testach porównawczych chipsety AMD Ryzen oferują co najmniej równą relację mocy obliczeniowej do zużycia energii co chipsety Snapdragon X, przy oprogramowaniu x64 oferując wręcz zauważalną przewagę. To z pewnością motywuje Qualcomma do jeszcze intensywniejszej pracy - a także i Apple’a. Na czym my, klienci, powinniśmy wyłącznie zyskać.