Teleskop VLT odkrył egzoplanetę, na której pada ciekłe żelazo
Wyobraźcie sobie planetę. Teraz wyobraźcie sobie planetę, na której jest bardzo gorąco. A teraz wyobraźcie sobie planetę, na powierzchni której temperatura wynosi 2400 stopni Celsjusza, wystarczająco, aby odparowywały metale. Silne wiatry przenoszą takie odparowane żelazo na nocną stronę planety, gdzie ulega ono kondensacji w krople żelaza, które opadają na powierzchnię.
Taką właśnie planetę odkryli astronomowie pracujący na VLT (Very Large Telescope), jednym z największych teleskopów na Ziemi.
Planeta WASP-76b znajduje się 640 lat świetlnych od Ziemi, w gwiazdozbiorze Ryb. Opady żelaza spowodowane są m.in. tym, że niczym Księżyc krążący wokół Ziemi, WASP-76b bezustannie zwrócona jest tą samą stroną do swojej gwiazdy. Druga połowa planety pozostaje skąpana w wiecznej ciemności.
Na dzienną stronę planety dociera tysiące razy więcej promieniowania niż na Ziemię dociera ze Słońca. Powierzchnia planety jest na tyle gorąca, że związki chemiczne rozpadają się na pojedyncze atomy, a metale takie jak żelazo odparowują do atmosfery. Ogromne różnice temperatury między dzienną a nocną stroną planety powodują powstawanie silnych wiatrów, które zawiewają gazowe żelazo z gorącej strony planety na nocną, chłodniejszą (tutaj temperatura sięga 1500 stopni Celsjusza).
Dzięki najnowszemu instrumentowi ESPRESSO zainstalowanemu na VLT, astronomowie byli w stanie dostrzec gazowe żelazo w atmosferze planety w pasie, w którym dzień przechodzi w noc. Jakby tego było mało, tego samego żelaza nie ma już w pasie, w którym noc przechodzi w dzień. Oznacza to, że w trakcie nocy dochodzi do kondensacji i opadów żelaza na powierzchnię planety.
Powyższego odkrycia dokonano w danych zebranych podczas pierwszych obserwacji prowadzonych za pomocą instrumentu ESPRESSO we wrześniu 2018 r. Pierwotnie ESPRESSO zaprojektowano do poszukiwania planet podobnych do Ziemi i krążących wokół gwiazd podobnych do Słońca, jednak szybko okazało się, że jest to instrument dużo bardziej wszechstronny i doskonale nadaje się do badania atmosfer wielu egzoplanet.