Mieszkańcy wydeptują sobie chodniki. Tak powinno się projektować miasta

Powstają zupełnie naturalnie. Ludzie chodzą tak, jak chcą i jest im wygodnie. Nagle wyrastają skróty, wyczekiwane przejścia, logiczne połączenia. Wszystko to znika, kiedy śnieg się roztapia, ale przez chwilę można funkcjonować w nowym, lepszym układzie, zaprojektowanym przez tych, którzy z przestrzeni faktycznie korzystają.

Teoretycznie niektórzy tak właśnie projektują uliczki, osiedla, fragmenty miast. Rozsądni planiści najpierw obserwują, jak zachowują się ludzie, a dopiero potem na podstawie ruchów wyznaczają chodniki i przejścia, dostosowując się do nawyków użytkowników.

Częściej można jednak odnieść wrażenie, że projektanci przejmują rolę demiurga, kogoś, kto wie lepiej i do którego woli trzeba się dostosować. Chociaż może jest jeszcze inaczej i nikt się nad tym nie zastanawia. Byle szybciej i taniej, a ludzie do wszystkiego mogą się przecież przyzwyczaić.

O tym, że właśnie tak jest, świadczą nielogiczne drogi, chodniki czy przejścia. Ludzie walczą z tym podejściem i sami skracają wędrówkę, przecinając trawniki czy zielone tereny. Można się zżymać na lenistwo, ale bardziej irytować powinien fakt, że wcześniej nikt nie pomyślał o wytyczeniu naturalniejszego szlaku.

W Gdańsku miejska radna postanowiła z tym jednak walczyć. Widząc, że przy jednym z przystanków pasażerowie wydeptali sobie wygodniejszą ścieżkę, zwróciła się z prośbą o wybudowanie chodnika w tym miejscu. W interpelacji tłumaczyła, że to „najbardziej naturalny i pożądany przez pasażerów kierunek przemieszczania się w obrębie przystanków".

Jak informuje portal trójmiasto.pl, chodnik przy przystanku powstanie. Dawna sucha, wydeptana ścieżka zamieni się w wygodną i przede wszystkim stałą drogę.

- Starając się zachęcać gdańszczan do przesiadki na transport publiczny, musimy dbać nie tylko o tabor, ale również o takie drobne rzeczy, jak wygodne dojście do przystanku. Dopiero wszystkie te aspekty połączone ze sobą wpływają na pozytywne nastawienie pasażerów do transportu miejskiego. Cieszę się, że udało się ten temat, zgłoszony w mojej interpelacji, pozytywnie zakończyć z pożytkiem dla mieszkańców – komentuje w rozmowie z serwisem trójmiasto.pl radna Kamila Błaszczyk.

Na tę kwestię zwracali uwagę m.in. warszawscy społecznicy już w 2017 r. Tłumaczyli, że nie ma sensu walczyć z wydeptanymi dróżkami, bo trawa i tak nie wyrośnie. To naturalna potrzebna skracania sobie drogi, więc tak czy siak, ludzie wybiorą skrót. A przecież nie trzeba od razu betonować trasy, bo można postawić na przyjaźniejsze surowce. Byleby nie był to piach.

Na realizację takich przedsięwzięć pozwala teraz gdzieniegdzie budżet obywatelski. W Warszawie przysłużył się właśnie do wytyczenia oficjalnych dróg na podstawie wykreowanych ścieżek.

Dotychczasowy układ sprawia, że piesi skracają sobie drogę przez wspomniany pas zieleni. Widać to po licznych wydeptanych w trawie ścieżkach. Po wybudowaniu nowego trotuaru nie będą już mieli takiej potrzeby – zapewniał w ubiegłym roku warszawski Zarząd Dróg Miejskich.

fot. ZDM w Warszawie

- Dopiero teraz powszechnie przyjmuje się, że projektując, nie powinniśmy zakładać z góry, kto czego potrzebuje. Tylko pytać, badać i sprawdzać, prototypując. I trzeba pamiętać, że pytać trzeba także umieć. Więc zmiany wymaga nie tylko sposób pracy, ale też relacji z ludźmi, użytkownikami – mówiła w rozmowie ze Spider’s Web+ architektka Agata Twardoch.

Powoli coś się zmienia. Nadal jednak bywa tak, że zmianę muszą wymusić użytkownicy, a oczywistych dróg nie widzą ci, którzy odpowiadają za zarządzanie miastami. Szkoda, że potrzebny są interpelacje radnych czy budżety obywatelskie. Wyraźnym sygnałem powinna być już sama wydeptana ścieżka.