Broń termobaryczna. Co to jest i jak działa bomba próżniowa?

Trwający ponad kilkadziesiąt milisekund wzrost ciśnienia wywołuje podmuch, a następnie spadek ciśnienia. Wzrost ciśnienia powodowany jest przez eksplozję materiału łatwopalnego, a spadek ciśnienia spowodowany jest spaleniem całego powietrza na obszarze wybuchu. Wzrost, a jeszcze bardziej następujący po nim spadek ciśnienia, jest ważnym czynnikiem rażenia broni termobarycznych.

Dłużej trwająca fala podmuchowa przenika do obszarów za przeszkodami, wnika przez otwory okienne i drzwiowe do budynków i rozprzestrzenia się wzdłuż korytarzy, stanowiąc zagrożenie dla ludzi chroniących się w budynkach, bunkrach, jaskiniach i tunelach. Wybuch ładunku termobarycznego nie wybija dziury w ścianie, tak jak to robi punktowy ładunek wybuchowy, ale ją przewraca. Bomby termobaryczne zabijają skokiem ciśnienia.

Aby zabić człowieka, krótkotrwającym wybuchem (1 ms) konieczny jest skok ciśnienia około 250 kPa, ale jeżeli nadciśnienie jest podtrzymywane przez 20 ms, to wystarczy ciśnienie około 70 kPa.

Podczas gdy ciepło generowane przez podmuch gorącego powietrze powoduje śmiertelne oparzenia w szerokim promieniu (około dwieście na trzysta metrów), nadciśnienie wytworzone przez broń termobaryczną poprzez nagłe spalanie powietrza jest jeszcze bardziej zabójcze. Ogniste wybuchy tworzą próżnię, która zabija i okalecza na różne groteskowe sposoby i nie można się przed się uchronić za pomocą kamizelek kuloodpornych czy hełmów.

Ciśnienie generowane przez wybuch termobarycznej broni TOS-1 jest 30 razy większe niż normalne ciśnienie powietrza. Ofiary w pobliżu środka promienia wybuchu TOS-1 są zmiażdżone na śmierć. Ciśnienie może łamać kości, powodować krwotoki wewnętrzne i miażdżyć narządy wewnętrzne. Wysysa również powietrze z płuc ofiar, powodując ich zapadnięcie się, co prowadzi do śmierci przez uduszenie.

TOS-1 (TOS-1M „Buratino” i TOS-1A „Sołncepiok” po modyfikacji) to radziecki i rosyjski system artylerii rakietowej, którego głównym elementem jest samobieżna wieloprowadnicowa wyrzutnia rakietowa na podwoziu czołgu T-72 lub T-90.

Ze względu na rodzaj używanej amunicji (pociski termobaryczne) nazywana ciężkim miotaczem ognia. W literaturze można napotkać różne inne określenia, np. wyrzutnia rakiet zapalających.

Broń tego typu wywodzi się od radzieckiej fascynacji ładunkami termobarycznymi (paliwowo-powietrznymi), które postrzegano jako pewnego rodzaju substytut taktycznych ładunków atomowych.

Przydomek pierwszej wersji wyrzutni - Buratino zaczerpnięto od bohatera rosyjskiej wersji Pinokia autorstwa Aleksieja Tołstoja, nawiązując do uwydatnionego kształtu głowic jej pocisków.

TOS-1 został zaprojektowany w celu niszczenia umocnień, siły żywej i lekkoopancerzonych oddziałów przeciwnika oraz wspierania oddziałów piechoty i lekkich pojazdów bojowych, a także rozniecania pożarów.

System może wspierać ogniem własne jednostki na linii frontu, w sytuacji walk pozycyjnych, np. w trakcie przełamywania (neutralizacji) umocnionych pozycji przeciwnika w terenie zabudowanym, obszarach górskich, czy w rejonach ufortyfikowanych lub zaminowanych.

Pocisk rakietowy systemu to niekierowana rakieta kalibru 220 mm, napędzana silnikiem na paliwo stałe, wyposażona w głowicę termobaryczną lub zapalającą