Trudne odpowiedzi na łatwe pytania: skąd wzięły się tradycje świąteczne?
Zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Choć w wielu regionach Polski istnieją różne unikalne tradycje, których nie spotyka się nigdzie indziej, to jednak większość obyczajów uległa unifikacji i to nie tylko na poziomie kraju, ale nawet całego świata obchodzącego to święto. Wiele z nich została już kompletnie opłukana z religijnej otoczki i często trudno się nawet zorientować, dlaczego coś w święta robimy. Pomyślmy więc, skąd się wzięły i co oznaczają najpopularniejsze z świątecznych tradycji i przy okazji rozwiejmy niektóre przekonania które okazują się być mitami.
Trzej królowie
Obraz trzech królów odwiedzających narodzonego Jezusa jest ikoniczny i kojarzony przez każdego. W żartobliwy sposób nawet internetowi prześmiewcy Penny Arcade poświęcili temu tematowi niedawno komiks.
Skąd się wzięła legenda o trzech królach? Z Ewangelii św. Mateusza, w której znalazł się fragment: Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy.
I to wszystko. Nie królowie. I niekoniecznie trzej, po prostu liczba mnoga. Dlaczego więc założyliśmy, że było ich trzech? Bo w tej samej Ewangelii wymienione są trzy dary mędrców (mirra, kadzidło i złoto).
Imiona królów, które zachowane zostały np. w imieninach obchodzonych w dniu Trzech Króli (6. stycznia), pojawiły się w legendach dopiero około 500 roku naszej ery. Biblia o imionach nie wspomina.
Dodajmy też, że nigdzie w Biblii nie ma też informacji, aby przyjechali na wielbłądach, tak jak się to popularnie przedstawia.
Nic nie wskazuje również na to, aby mędrcy przybyli gdy Jezus był tuż po narodzinach w stajence. Biblia mówi o odwiedzinach w domu Marii. Równie dobrze mogli przybyć kilka lat później.
Wysyłanie kartek świątecznych
Najstarsza znana kartka świąteczna pochodzi z 1843 roku. Została zaprojektowana w Anglii, przez Johna Calcotta Horsleya, który wydrukował i sprzedał ich 1000 sztuk. Na kartce przedstawiona była grupa ludzi z kieliszkami wina i wydrukowane były gotowe życzenia wesołych świąt. Od tego czasu wysyłanie świątecznych kartek zaczęło być modne i wkrótce na rynku pojawiło się mnóstwo innych wzorów.
Jeśli przyjrzycie się dobrze, zobaczycie że... winem pojone są również dzieci!
Święty Mikołaj
Święty Mikołaj jest postacią, która przejęła cechy różnych mitycznych i prawdziwych postaci. W czasie chrystianizacji Europy Zachodniej legenda o szczodrym biskupie Świętym Mikołaju, słynącym z dawania prezentów, połączyła się z jedno z postacią Ojca Zimy z folkloru angielskiego i postacią Odyna z mitów germańskich.
Współczesny obraz Świętego Mikołaja, jako jowialnego, grubego staruszka z siwymi wąsami i brodą, ubranego w czerwone szaty, zawdzięczamy ilustratorowi do wydanego w 1832 roku poematu "A Visit From St. Nicholas", po polsku znanego jako "Noc Wigilijna". Nieprawdą natomiast jest, że ten obraz stworzyła w celach reklamowych firma Coca-Cola, jak często błędnie powtarza się przy różnych okazjach.
Choinka
W czasach przedchrześcijańskich wiecznie zielone drzewka dawały ludziom w czasie przesilenia zimowego (czyli dnia, w którym dzień zaczyna być coraz dłuższy, następuje on w okolicach Bożego Narodzenia), nadzieję na doczekanie wiosny. Świerk, sosna czy jemioła, były używane do ozdabiania domów. Przyjęcie tego obyczaju przez chrześcijan musiało czekać aż do XVIII wieku, choć niektóre źródła wspominają o przyozdabianiu w ten sposób domów na święta już w XV wieku. Do Polski zwyczaj ten dotarł z Niemiec.
Zdjęcie Red questions round a head of the beautiful girl pochodzi z serwisu Shutterstock