Sklepy muszą teraz uczciwie informować o cenach. Ruszyła wielka kontrola
Rozpoczęcie kontroli w sześciu wielkich sieciach handlowych oraz wysłanie sygnałów o możliwych nieprawidłowościach w czterdziestu dużych firmach. Tak UOKiK rozpoczął sprawdzanie, czy handel dostosował się do nowych przepisów wymuszających uczciwe informowanie o obniżkach cen. To dopiero początek, bo szykowane są kontrole innych przepisów unijnej dyrektywy Omnibus.
Kontrole Inspekcji Handlowej początkowo obejmą największe sieci handlowe w Polsce. Inspektorzy sprawdzą sposób informowania o cenach w sklepach takich sieci jak Biedronka, Dino, Kaufland, Lidl, Netto i Żabka. To oczywiście nie koniec, bo już planowane są kontrole w innych sklepach.
Kontrole sposobu prezentowania promocji w sklepach to pierwszy etap naszych działań. Przyjrzymy się także, jak przedsiębiorcy informują o obniżonych cenach usług – nowe przepisy nakładają tu te same obowiązki jak w przypadku sprzedaży towarów – wyjaśnia Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.
Dyrektywa Omnibus batem na promocje w sklepach
Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującymi od nowego roku przepisami sprzedawca powinien prezentować najniższą cenę z okresu 30 dni przed wprowadzeniem obniżki w sposób czytelny i niebudzący wątpliwości konsumenta. Najniższa cena może być przekreślona, pod warunkiem że jest czytelna. Nie wolno starej ceny ukrywać, pisać dużo mniejszą czcionką czy przy użyciu nieczytelnego koloru lub niskiego kontrastu.
Będą to rutynowe kontrole i dopiero okaże się, czy któraś z sieci handlowych źle stosuje nowe przepisy, ale nieco inaczej sytuacja wygląda, jeśli chodzi o firmy handlujące w internecie czy o same platformy e-commerce. UOKiK sprawdził już około czterdziestu stron internetowych firm działających w różnych branżach i zwrócił uwagę na liczne nieprawidłowości:
- Podawanie aktualnej ceny sprzedaży i ceny przekreślonej bez zamieszczenia informacji, czym jest cena przekreślona,
- Podawanie aktualnej ceny sprzedaży i ceny przekreślonej, przy czym komunikat wyjaśniający, że cena przekreślona jest najniższą ceną towaru, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki, jest dostępny dopiero po rozwinięciu,
- Posługiwanie się przy prezentowaniu obniżek (ceny przekreślonej) innymi wartościami referencyjnymi z pominięciem najniższej ceny z 30 dni przed obniżką,
- Obliczanie wielkości obniżki (np. 20%, 150 zł) w odniesieniu do ostatniej lub standardowej ceny towaru, a nie najniższej ceny z ostatnich 30 dni,
- Posługiwanie się sformułowaniami innymi niż „najniższa cena towaru w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki”, czyli np. „cena referencyjna”, „poprzednia/ostatnia najniższa cena”, „cena z 30 dni przed promocją”,
- Prezentowanie informacji o najniższej cenie obowiązującej w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki w sposób nieczytelny: czcionka, kolorystyka, kontrast.
Prezes UOKiK-u wezwał firmy do przedstawienia wyjaśnień i zmiany zakwestionowanych praktyk. Urząd ostrzega, że jeśli się nie dostosują, możliwe są dalsze działania, w tym postawienie zarzutów naruszania zbiorowych interesów konsumentów. To może oznaczać bardzo wysokie kary finansowe.
List wysyła listy w sprawie pierwszych nieprawidłowości
Pisma UOKiK-u zostały wysłane do następujących firm: AliExpress, Allegro, Amazon, Avans, Biedronka, Bytom, C&A, CCC, Ceneo, Decathlon, Douglas, Electro, Empik, Eobuwie, Euro RTV AGD, H&M, Hebe, Intersport, Jysk, Kappahl, Lidl, Martes, Media Markt, Media Expert, Notino, Orange, Play, Plus, Recman, Reserved, Rossman, Sephora, Shopee, Smyk, Tchibo, T-Mobile, Vistula, Wittchen, Zalando, Zara. Warto zwrócić uwagę, że Shopee już zakończyło działalność w Polsce.
Kontrole UOKiK-u (i podlegającej mu Inspekcji Handlowej) na razie obejmą sposób prezentacji cen, ale już szykowane są kolejne kontrole, które obejmą inne przepisy wynikające z dyrektywy Omnibus:
- Czy i jak firmy działające w internecie, które udostępniają opinie konsumenckie, informują o sposobie weryfikacji ich rzetelności (jeśli nie przeprowadzają takiej weryfikacji, także powinny o tym wprost informować konsumentów),
- Czy i jak platformy handlowe informują o głównych parametrach decydujących o kolejności pojawiania się produktów w wynikach wyszukiwania, a także czy i w jaki sposób ujawniają, które oferty są płatną reklamą lub uzyskały wyższe plasowanie w wyniku dokonanej płatności,
- Czy i jak platformy informują o statusie osoby oferującej towary lub usługi – czy jest on przedsiębiorcą, czy osobą prywatną; w tym drugim przypadku mają też obowiązek informowania o niestosowaniu przepisów dotyczących ochrony konsumentów,
- Czy przedsiębiorcy działający w internecie podają numer telefonu umożliwiający skuteczny kontakt z nimi.
Kontrole sposobu prezentowania promocji w sklepach to pierwszy etap naszych działań. Przyjrzymy się także, jak przedsiębiorcy informują o obniżonych cenach usług – nowe przepisy nakładają tu te same obowiązki jak w przypadku sprzedaży towarów. Platformy handlowe w przypadku zapewniania sprzedawcom narzędzi do prezentowania obniżek ceny muszą zapewnić zgodność tych narzędzi z przepisami prawa. Udostępnienie rozwiązań utrudniających sprzedawcom prawidłowe prezentowanie obniżek cen może być uznane za nieuczciwą praktykę rynkową – wyjaśnia Tomasz Chróstny
