Duże sieci fitness dostały 32 mln zł kary od UOKiK-u. Najmocniej oberwał operator karty Multisport

O karze od UOKiK-u Benefit Systems sam poinformował już na początku stycznia, ale w poniedziałek urząd przedstawił szczegóły niedozwolonego porozumienia na rynku fitness i ujawnił inne ukarane firmy.

Jak informuje UOKiK, postępowanie antymonopolowe w sprawie niedozwolonych praktyk na rynku fitness zostało wszczęte w 2018 r. Postępowanie prowadzone było przeciwko 16 spółkom oraz 6 menadżerom, podejrzewanym o bezpośrednią odpowiedzialność za niedozwolone ustalenia.

Jak wyjaśnia, osoby korzystające z klubów miały ograniczoną możliwość wyboru sieci w porównaniu do sytuacji, gdyby nie doszło do niedozwolonego porozumienia. „Skutki tego nieuczciwego działania i zmowy podziałowej bezpośrednio odczuli konsumenci” – podkreśla Chróstny.

Postępowanie UOKiK-u wykazało, że niedozwolone porozumienie trwało co najmniej około 5 lat, od 2012 do 2017 roku. Według urzędu firmy podzieliły między siebie rynek w taki sposób, by nie konkurować ze sobą.

Kontrolę nad wykonywaniem niedozwolonego porozumienia i rolę koordynatora oraz rozjemcy między interesami klubów pełnił Benefit Systems, operator karty Multisport, który jednocześnie intensywnie budował swoją pozycję rynkową.

„Uczestnikom porozumienia zależało na zachowaniu silnej pozycji w miastach, w których już rozwijały działalność oraz osiągały korzyści z uczestnictwa w programie Multisport, oferowanym na rynku przez Benefit – wskazuje UOKiK.

UOKiK zaznacza, że cześć firm uczestniczących w zmowie w trakcie postępowania zakończyła swoją działalność, ale nie oznacza to jednak, że dokonane przez nich naruszenie nie spotkało się z karą. „Z uwagi na to, że spółki te zostały przejęte przez Benefit Systems już po otwarciu postępowania, to on ponosi ciężar kar w tym zakresie, co uwzględniono w wysokości nałożonej kary” – wskazuje UOKiK.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, że do pierwszego nielegalnego porozumienia doszło najpóźniej w 2012 r. między firmami Calypso i Fabryka Formy. Najpóźniej w 2013 r. podział rynku został rozszerzony o Fitness Academy, przy czym pośrednikiem w zawarciu ustaleń był Benefit Systems. Jak tłumaczy urząd, w podziale rynku zaczęło uczestniczyć również Fitness Platinium, a także Zdrofit, którego działalność kolidowała z działalnością sieci Calypso.

Obecnie sieci Fabryka Formy, Fitness Academy oraz Zdrofit prowadzone są przez Benefit Systems, podczas gdy Fitness Platinium i Calypso działają jako odrębne podmioty.

„W ramach zmowy przedstawiciele spółek podejmowali ze sobą różne kontakty w sprawie podziału rynku: korespondowali, prowadzili rozmowy telefoniczne, spotykali się. Firmy wymieniały się informacjami co do swoich działań w zakresie otwierania klubów oraz lokalizacji, którymi były zainteresowane lub mogły je odstąpić konkurentom” – tłumaczy UOKiK.

W toku postępowanie UOKiK ustalił, że gdy będące w zmowie firmy miały plany dotyczące tego samego rejonu, wówczas uzgadniały, że jedna z nich się z niego wycofa. „Przykładowo, kwestia tego, czy w ogóle dopuścić do otwarcia jednego klubu Fabryki Formy w Warszawie, a jeżeli tak, to w którym miejscu, poprzedzona została długimi konsultacjami między przedstawicielami sieci i budziła duże kontrowersje – ostatecznie ustalono, że w Warszawie zostanie otwarty tylko jeden klub Fabryki Formy, przy Rondzie ONZ” – wskazuje urząd.

Kluczową rolę w całym procederze miał operator karty Multisport. „Poprzez zawarte niedozwolone porozumienie w postaci podziału rynku sieci fitness mogły ugruntować swoją pozycję na lokalnych rynkach bez obawy o działania konkurentów uczestniczących w zmowie oraz dopuszczonych do udziału w programie Multisport, oferowanego przez spółkę Benefit Systems” – pisze UOKiK.

Urząd zaznacza, że porozumienie było również korzystne dla samej spółki Benefit Systems, bo w jej interesie było zbudowanie stabilności na rynku i brak konkurencji między sieciami. „Powyższe mogło ułatwiać Benefit Systems realizowanie jego planów biznesowych dotyczących przejmowania niektórych sieci uczestniczących w zmowie, a jednocześnie uzależnianych w coraz większym stopniu od przychodów osiąganych na klientach korzystających z programu Multisport” – czytamy w komunikacie urzędu Tomasza Chróstnego.

Ukarane zostały nie tylko same firmy uczestniczące w zmowie, ale także zarządzający nimi menedżerowie. Osobistą odpowiedzialność finansową za udział w zmowie poniosło również sześciu menadżerów z:

Prezes UOKiK-u na podstawie zebranego materiału dowodowego uznał, że osoby te decydowały o prowadzeniu niedozwolonych rozmów i charakterze podziału rynku, w większości przypadków również dokonywały uzgodnień między sobą. „Ponoszą tym samym odpowiedzialność indywidualną za niedozwolony prawnie podział rynku” – podkreśla urząd.

„Zmowy rynkowe należą do najtrudniej wykrywanych praktyk, wymagających niejednokrotnie naszej szczególnej aktywności w postaci realizowanych kontroli czy przeszukań bezpośrednio u przedsiębiorców. Zawsze za tego typu działaniami stoją jednak konkretni ludzie, często członkowie zarządu, dyrektorzy zarządzający czy sprzedaży” – tłumaczy Tomasz Chróstny.

Wysokość kar od UOKiK-u dla firm:

Wysokość kar od UOKiK-u dla osób fizycznych:

Prezes UOKiK-u podkreśla, że przy ustalaniu wysokości tych kar wziął pod uwagę, że branża fitness to jeden z sektorów najbardziej dotkniętych obostrzeniami związanym z pandemią COVID-19. „W innej sytuacji kary byłyby wyższe. Spółki, którym wymierzono kary, mogą się ubiegać o ewentualne odroczenie terminu płatności kary lub jej rozłożenie na raty” – dodaje.

W przypadku Calypso Fitness kary zostały obniżone o połowę dzięki temu, że firma ta poszła na współpracę z UOKiK-iem. Kary nałożone na spółkę Calypso Fitness i kontrolowane przez nią podmioty zostały obniżone, ponieważ przedsiębiorcy współpracowali z Urzędem w ramach programu łagodzenia kar, czyli tzw. leniency. Obniżone o połowę kary oprócz Calypso dostały firmy Baltic Fitness Center, EFC Fitness oraz Fitness MCG.

„Nie mogli wprawdzie liczyć na całkowite zwolnienie z sankcji pieniężnej, ponieważ Calypso Fitness złożyła wniosek na długo po przeprowadzonych przez nas na początku 2017 r. przeszukaniach, kiedy wiedzieliśmy już o istnieniu zmowy. Niemniej spółka dostarczyła istotne informacje i dowody dotyczące porozumienia” – tłumaczy Tomasz Chróstny.

Kary od UOKiK-u są nieprawomocne. Spółkom i ich menedżerom przysługuje możliwość odwołania się do sądu. Już w zeszłym tygodniu zapowiedział to Benefit Systems.