Co z miliardami z Brukseli dla górników? Dumna i nieustępliwa polityka rządu ma swoją cenę…

Rok temu Komisja Europejska zgodziła się, żeby wsparcie ze strony Funduszu Sprawiedliwej Transformacji trafiło do województwa małopolskiego, dolnośląskiego, lubelskiego, łódzkiego, wielkopolskiego i śląskiego. W sumie mieliśmy z tego tortu zjeść największy kawałek. Polska miała otrzymać z funduszu aż 3,5 mld euro. Najwięcej, bo 2 mld euro miało trafić do województwa śląskiego. Niestety nic z tego.

Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel zaproponował, żeby wydatkowanie środków w ramach Funduszu uzależnić od deklaracji w sprawie podjęcia działań zmierzających do neutralności klimatycznej od 2050 r., a ponieważ Polska tego nie zrobiła, dostanie tylko połowę z przeznaczonych dla nas 3,5 mld euro. 

Wychodzi na to, że rząd Polski pogodził się z utratą środków, które miały pomóc regionom górniczym przejść przez transformację energetyczną i dekarbonizację. Piotr Naimski przyznaje, że rząd w 2019 r. zgodził się na Europejski Zielony Ład, ale już w konkluzjach z Rady UE Polska wywalczyła możliwość indywidualnego podejścia, które jak się okazuje będzie bardzo kosztowne.

Na razie rząd przyjął „Politykę Energetyczną Polski do 2040 r.” Ta zakłada m.in. zmniejszenie udziału węgla w miksie energetycznym z dzisiejszych 74 proc. do 11-28 proc. w 2040 r. Dzięki założonej ekspansji energii z wiatru, słońca i tej atomowej też do 2030 r. ma nam się udać zredukować emisję gazów cieplarnianych o ok. 30 proc. Tyle że ten dokument – jak zapewnił górników prowadzący z nimi rozmowy wiceminister aktywów państwowych Artur Soboń – będzie zmodyfikowany, zgodnie z zapisami, które ostatecznie znajdą się w umowie społecznej. O neutralności klimatycznej Polski w 2050 r. nie ma zaś tutaj ani słowa. Tymczasem według wyliczeń ekspertów osiągnięcie jej w tym czasie do 2050 r. oznaczałoby 16-krotny spadek emisji w Polsce w ciągu ledwie następnych 20 lat. 

Nie tylko neutralność klimatyczna do 2050 r. ma nas nie dotyczyć, ale przyjęty przez Parlament Europejski nowy cel klimatyczny, zakładający redukcję emisji CO2 o 55 proc. do 2030 r., też nie. Taki jest bowiem poziom UE, a ten Polski będzie zgoła inny.

Tymczasem eksperci uważają, że jedynym ratunkiem dla polskiej gospodarki jest jak najszybsze odchodzenie od paliw kopalnych. Zdaniem np. Joanny Flisowskiej z Greenpeace „jeżeli Polska nie chce zostać skamieliną Europy i przy okazji pogrążyć swojej gospodarki w kryzysie to konieczny jest zdecydowany zwrot w kierunku rozwoju odnawialnych źródeł energii i inwestycji w efektywność energetyczną”. 

Piotr Naimski od początku rozmów o koniecznej transformacji energetycznej powtarza, że jest ona możliwa wyłącznie pod warunkiem rozwoju energetyki jądrowej. Pierwsza elektrownia atomowa w Polsce o mocy ok. 1-1,6 GW – zgodnie z Polityką Energetyczną Polski do 2040 r. – ma powstać w 2033 r. Jej budowa miałaby się rozpocząć w 2026 r. W sumie, w odstępstwie kolejnych 2-3 lat, wybudować mamy sześć takich bloków. Nie do końca jeszcze wiadomo, kto nam w tym pomoże. Naimski od ponad dwóch lat rozmawia o tym z Amerykanami. Podjęto też w tym celu dialog z Francuzami. 

Zagadką jest lokalizacja. Mówi się o dwóch nadmorskich miejscach: na terenie sołectwa Kopalino (w jego skład wchodzi Lubiatowo) oraz Żarnowiec w powiecie puckim. W grze są też tereny zajmowane przez Elektrownię Pątnów w okolicach Konina, a także obszar, na którym funkcjonuje obecnie Elektrownie Bełchatów. Tę właśnie lokalizację wskazał w Polskim Radiu 24 wiceprezes PiS Antoni Macierewicz. W odpowiedzi Piotr Naimski stwierdził, że Bełchatów jest jednak wyborem „drugiej kolejności”.