Rząd rozdzielił 28 mld euro z unijnej kasy pomiędzy województwa. Kto dostał więcej, a kto mniej?
Takiej kumulacji europejskich pieniędzy dawno nie było, bo do Funduszu Spójności dołączył Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. Tym samym do naszych województw trafi góra pieniędzy, które właśnie arbitralnie rozdzielił rząd. Zobaczmy, czy sprawiedliwie.
28,4 mld euro, czyli przy obecnym kursie jakieś przeszło 128,5 mld zł - tyle do rozdysponowania między województwa w ramach funduszu europejskich miało Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Najwięcej, bo 4,85 mld euro (blisko 22 mld zł) otrzyma województwo śląskie. Mniej niż miliard euro dostaną tylko dwa regiony: województwo lubuskie (ponad 860 mln euro) oraz opolskie (przeszło 920 mln euro).
„To dla nas premia za dobrze rozpisany i zorganizowany Regionalny Program Operacyjny województwa śląskiego na lata 2020-2027. Będziemy bardzo szybko chcieli ogłaszać następne konkursu, żeby móc z tych nowych pieniędzy europejskich jak najszybciej korzystać” - stwierdził na antenie Radia Katowice Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego.
Zanim to jednak nastąpi, rząd Polski musi przesłać do Komisji Europejskiej Umowę Partnerstwa, co ma nastąpić w trzecim kwartale 2021 r.
Podział pieniędzy: najpierw algorytm, potem negocjacje
Jak rząd podzielił te środki? Najpierw algorytm zajął się 75 proc. funduszy na prograny regionalne. Potem przy pomocy tzw. siatki bezpieczeństwa (safety net) zniwelowano zbyt duże różnice między regionami, które w ten sposób powstały. Następnie wzięto pod uwagę takie wskaźniki jak m.in. liczba ludności, PKB na mieszkańca, nakłady na inwestycje, gęstość sieci dróg.
Przeanalizowano także województwa pod kątem nasycenia „miastami średnimi, które tracą swoje funkcje społeczno-gospodarcze i obszarami zmarginalizowanymi”.
Taki podział pozwala zainwestować tam, gdzie jest to najbardziej potrzebne
– przekonuje wiceminister funduszy i polityki regionalnej Waldemar Buda.
Ostatnim etapem podziału unijnej kasy na poszczególne województwa były negocjacje rządu z samorządowcami, którzy przedstawili swoje priorytety inwestycyjne.
Śląskie zbroi się finansowo przed transformacją energetyczną
Wśród największych beneficjentów rządowego podziału unijnych środków jest województwo lubelskie (ponad 2 mld 938 mln euro), łódzkie (2 mld 635 mln euro), podkarpackie (2 mld 599 mln euro) oraz małopolskie (2 mld 567 mln euro). Zdecydowanym liderem w tej stawce jest jednak województwo śląskie, które z wynikiem 4 mld 850 mln euro zostawiło pozostałe regiony daleko w tyle.
Rekordowe środki dla województwa śląskiego były do przewidzenia, bo jest to region Polski, który najbardziej będzie dotknięty nadchodzącą coraz większymi krokami transformację energetyczną. To właśnie to województwo charakteryzuje się największym w skali kraju zatrudnieniem (11,9 proc.) w gospodarce narodowej. Pod względem PKB Śląskie z wynikiem 13,1 proc. plasuje się na drugim miejscu, tuż za województwem mazowieckim.
„Wyrazem przeobrażeń zachodzących w gospodarce regionu jest wyraźna zmiana w strukturze wytwarzanej tutaj wartości dodanej brutto, czyli wartości nowo wytworzonej. Udział usług rynkowych stanowi prawie 60, a przemysłu 33 proc., co daje pierwszą pozycję w skali kraju” - zwraca uwagę Marcin Wilk, szef Śląskiego Funduszu Rozwoju.
Aglomeracja warszawska też zadowolona
Po podziale eurofunduszy na województwa zdecydowanie lepsze nastroje zapanowały też na Mazowszu. Nic więc dziwnego, skoro wstępnie na region przeznaczono 1,6 mld euro, a ostatecznie skończyło się na 2 mld euro z okładem. Tę różnice udało wypracować się w trakcie negocjacji samorządowców z rządem.
To pokazuje, że warto było dążyć do podziału statystycznego. Dzięki niemu utrzymamy budżet UE na podobnym poziomie, co w obecnie
– cieszy się Adam Struzik, marszałek województwa mazowieckiego.
Struzik jednocześnie przyznaje, że nie ma co aż tak wysoko skakać z radości, bo więcej pieniędzy zawsze by się przydało. Ale taka propozycja rządu jest dla niego jak najbardziej do przyjęcia.
