Upadłość konsumencka - czym jest, jak ją ogłosić, wniosek

Upadłość konsumencką, zgodnie z ustawą Prawo Upadłościowe z dnia 28 lutego 2003, może ogłosić osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, jeśli nie radzi sobie ze spłatą zobowiązań finansowych. Zwłoka w płatnościach musi wynosić co najmniej trzy miesiące, stanowiąc przy tym przesłankę niewypłacalności.

Po zmianach wprowadzonych przez ustawodawcę w 2020 roku sądy nie mają prawa odrzucać wniosków o upadłość konsumencką, jeśli dłużnik świadomie zaciągał kolejne zobowiązania finansowe, na przykład biorąc kredyty czy pożyczki. Przedtem ogłoszenie upadłości było możliwe wyłącznie w przypadku, gdy niewypłacalność nie wynikała z umyślnego działania konsumenta.

Upadłość konsumencką można ogłosić wyłącznie na drodze sądowej. Do złożenia wniosku uprawniony jest zarówno dłużnik, jak i jeden z jego wierzycieli. Przed sądem należy natomiast udowodnić, że w obecnych okolicznościach nie ma realnych możliwości spłaty zobowiązań. Składający wniosek musi wnieść opłatę w wysokości 30 zł. Sąd decyduje, czy długi zostaną umorzone w całości, czy też wyłącznie w pewnej części.

W drugim przypadku ustala dodatkowo plan spłaty, zgodnie z którym dłużnik będzie musiał uregulować zaległe zobowiązania. Nad jego wykonaniem czuwa syndyk, który środki pieniężne najczęściej pozyskuje ze sprzedaży majątku dłużnika, na przykład samochodu, posiadanych kosztowności czy mieszkania.

Obowiązek spłaty długów występuje zawsze, gdy wnioskujący o upadłość świadomie doprowadził do stanu niewypłacalności. Całkowite umorzenie zobowiązań zasądzane jest rzadko, jedynie w przypadku, gdy dłużnik nie posiada majątku. Sama procedura sądowa zwykle trwa od kilkunastu miesięcy do nawet kilku lat.

Wzór gotowego formularza wniosku o upadłość konsumencką znaleźć można w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 marca 2020 r. Należy w nim umieścić informacje dotyczące:

Wniosek o upadłość konsumencką składa się w biurze podawczym Sądu Rejonowego, osobiście bądź przez pełnomocnika. Istnieje także możliwość przesłania go pocztą. Należy też pamiętać o wniesieniu opłaty. Wnioskujący o upadłość ma obowiązek załączyć stosowne dokumenty, potwierdzające opisany w formularzu stan faktyczny.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej umożliwia wyjście z długów, jednak należy pamiętać, że ma ono na celu przede wszystkim spłatę zaległych zobowiązań, a nie całkowite umorzenie długów. Osoba, która chce ogłosić upadłość, traci prawo do swobodnego dysponowania swoim majątkiem, często musi również zmienić dotychczasowe przyzwyczajenia oraz styl życia.

Konsekwencją upadłości konsumenckiej może być utrata mieszkania (dłużnik otrzymuje przy tym środki pieniężne, które pozwolą mu na czasowy wynajem nieruchomości), samochodu czy innych, cennych składników majątku. Syndyk nie ma natomiast możliwości pozbawić dłużnika przedmiotów i sprzętów codziennego użytku, wyprzedając na przykład pralkę czy lodówkę.