Rakotwórcze paragony w największych polskich sieciach handlowych?
Sklepowe paragony, które dostajemy w największych sieciach, zawierają rakotwórczy bisfenol A – alarmował pod koniec ubiegłego roku Gdański Uniwersytet Medyczny. Handlowa „Solidarność” pisze do resortu zdrowia z prośbą o interwencję, a my pytamy sklepy, czy naprawdę jest się czego obawiać.
Bisfenol A jest związkiem wykorzystywanym przy produkcji tworzyw sztucznych. Jego budowa jest zbliżona do estrogenu, dlatego naukowcy od dawna podejrzewali, że szerszy kontakt z nim może zaburzać pracę organizmu.
Dr Aleksandra Rutkowska z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego wskazuje, że długotrwałe narażenie na kontakt z bisfenolem A może zwiększać ryzyko chorób cywilizacyjnych, takich jak niepłodność, otyłość, zaburzenia metaboliczne, zaburzenia rozwoju płodu oraz nowotwory piersi u kobiet i rak prostaty u mężczyzn. Co więcej, skutki reakcji bisfenolu A z organizmem nie pojawiają się od razu.
Dr Rutkowska przebadała w ubiegłym roku na zlecenie NSZZ Solidarność paragony fiskalne pod kątem obecności tego trującego związku. Pod lupą znalazło się osiem sieci handlowych: Amazon, Auchan, Biedronka, Castorama, Jysk, Kaufland, Pepco i Rossmann. Bisfenol A znaleziono na papierze drukowanym wykorzystywanym przez siedem z nich.
Szef Solidarności Alfred Bujara przeszedł do ofensywy. Związkowiec napisał list do Ministerstwa Zdrowia z prośbą o wszczęcie kontroli.
Bisfenol A? To nie u nas
Zapytaliśmy wymienione w liście do resortu zdrowia sieci handlowe o to, czy na ich paragonach rzeczywiście znajduje się bisfenol A. Odpowiedziało nam pięć z nich.
Biedronka zapewnia, że od stycznia 2020 r. dostarcza do swoich sklepów wyłącznie rolki kasowe z przebadanym laboratoryjnie papierem bez dodatku bisfenolu A.
Na certyfikaty powołuje się również Kaufland. Sieć zapewnia, że na wykorzystywanych przez nią paragonach nie znajdziemy nie tylko bisfenolu A, ale także bisfenolu S, który bywa wykorzystywany jako zamiennik tego pierwszego, ale przez lekarzy uważany jest za tak samo niebezpieczny dla zdrowia.
Rossmann zmienił warunki umowy
Rossmann uspokaja klientów i pracowników, że pierwsze dostawy rolek bez bisfenolu A trafiły do magazynu we wrześniu 2019 r. Drogeria podpisała z dostawcą role aneks do umowy, w którym dokonano zmiany specyfikacji.
Wolne od trującego związku mają być również rolki, z których korzysta Amazon.
Jysk podkreśla natomiast, że Bisfenolu A w paragonach nie ma już od co najmniej od kilku lat lat.
Bisfenol A wychodzi z użycia
Od 2 stycznia 2020 r. zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej w krajach UE zakazane jest wprowadzanie na rynek papieru termoczułego zawierającego powyżej 0,02 proc. bisfenolu A. Warto jednak odnotować, że rozporządzenie nie wspomina o jego wykorzystywaniu przed tym terminem. Papier który już zalega w magazynach, może być wciąż używany przez sieci handlowe.
Producenci urządzeń fiskalnych pod markami Novitus czy Elzab wydali zresztą oficjalne oświadczenia, deklarując, że papiery termiczne wykorzystywane w ich urządzeniach nie zawierają BPA.
Wcześniej, w 2011 roku Unia zakazała wykorzystywania bisfenolu A w produkcji butelek dla dzieci i niemowląt. Zmiany postępują jednak stopniowo. Jeszcze 5 lat temu UE zakładała, że ludzki organizm może wchłonąć 50 mikrogramów bisfenolu A na kilogram masy ciała. Po przeprowadzeniu bardziej wnikliwych badań zmniejszono tę dawkę do... 4 µg. Obecnie całkowity zakaz używania tego związku obowiązuje w Japonii i Kanadzie. Oba te kraje uznały go za substancję toksyczną.
