Ochrona niemieckich rachunków to priorytet. Oto, jak nasi sąsiedzi walczą z kryzysem energetycznym
Nasi zachodni sąsiedzi starają się działać z wyprzedzeniem. Już zadbali o odpowiednie dostawy gazu z Norwegii, awaryjnie uruchamiają też elektrownie węglowe i myślą o reaktywacji atomu. Teraz przyszedł czas na działania mające na celu złagodzić nowe taryfy gazowe, które zaczną obowiązywać od października. W tym celu Berlin zmniejszy podatek VAT od sprzedaży gazu.
Kanclerz Niemiec Olaf Scholz, niczym wytrawny kibic Liverpoolu, zwrócił się do gazowych klientów podczas ostatniej konferencji prasowej i użył swojego ulubionego określenia You’ll never walk alone. Tak szef rządu federalnego komentuje ostatnie działania, które mają w pierwszej kolejności na celu ochronę niemieckich rachunków za energię. W ramach tych inicjatyw Niemcy zamierzają obniżyć podatek VAT od sprzedaży gazu z 19 do 7 proc. Taki krok powinien złagodzić podwyżki wywołane wprowadzoną od października opłatą gazową w wysokości 2,4 eurocentów za kilowatogodzinę. Rząd Niemiec szacuje, że dla czteroosobowej rodziny, z rocznym zużyciem gazu na poziomie 20 000 kWh, będzie to w skali roku wydatek rzędu 484 euro, nie licząc podatku VAT. Propozycja dotycząca VAT-u ma zniwelować tę zwyżkę rachunków. Niższy podatek VAT ma obowiązywać do marca 2024 r.
Oczekujemy, że firmy przeniosą tę obniżkę na konsumentów na zasadzie jeden do jednego - twierdzi Olaf Scholz.
Niższy podatek VAT na gaz gorszy od dotacji?
Niemieccy ekonomiści nie są jednak przekonani, czy to jest dobra decyzja. Zwłaszcza, że niemieckie gospodarstwa domowe i tak będą musiały za chwilę zmierzyć się z większymi wydatkami. Bilet za 9 euro na autobusy, tramwaje, metro, lekką kolej, pociągi regionalne i regionalne ekspresy na terenie całych Niemiec obowiązuje bowiem tylko do 31 sierpnia.
Bilet za 9 euro jest środkiem tymczasowym. Budżet federalny nie uwzględnia kontynuacji - stawia sprawę jasno niemiecki minister finansów Christian Lindner.
Dlatego ekonomiści zza naszej zachodniej granicy uważają, że lepszym rozwiązaniem byłyby rządowe dotacje. Zdaniem Klausa Adama, profesora ekonomii na Uniwersytecie w Mannheim, obniżanie VAT-u na ceny gazu jest kontrproduktywne.
To nigdy nie jest dobry pomysł, aby zadzierać z mechanizmem cenowym. Lepiej jest dotować w sposób ukierunkowany i w zależności od potrzeb za pomocą transferów ryczałtowych - przekonuje.
Przemysł nie odczuje niższego VAT-u
Carsten Brzeski, szef badań makro w holenderskim banku ING, uważa z kolei, że obniżka podatku VAT na gaz to dosyć desperacki ruch niemieckiego rządu. Chociaż Jorg Kramer, główny ekonomista Commerzbanku, ocenia że posunięcie to zmniejszy niemiecką inflację o 0,3 punktu procentowego.
Ceny wzrosły o tyle, że nie chodzi już o zachęty do ograniczenia gazu, ale raczej o to, jak gospodarstwa domowe będą mogły faktycznie jeszcze zapłacić za fakturę za energię w zimie - twierdzi cytowany przez Financial Times Carsten Brzeski.
Sceptyczni też do tych działań niemieckiego rządu są przedstawiciele przemysłu chemicznego, jednego z największych konsumentów gazu nad Renem. Uważają, że obniżka podatku VAT na gaz nie zniweluje kosztów nowej opłaty gazowej.
Firmy nie płacą podatku VAT, więc ulga nic im nie daje - twierdzi Wolfgang Grosse Entrup, szef krajowego związku przemysłu chemicznego.
W Polsce mniejszy VAT na paliwa do końca roku
W Polsce jest za to tarcza antyinflacyjna, która obniża podatek VAT na paliwa z 23 do 8 proc., a także wprowadza stawkę VAT na prąd i ciepło w wysokości 5 proc. a na gaz - 0 proc. Pierwotnie takie rozwiązania miały obowiązywać tylko do 31 sierpnia. Ale wszystko wskazuje na to, że te specjalne regulacje przetrwają do końca roku. Takie zapewnienie padło z ust premiera Mateusza Morawieckiego już pod koniec lipca. Później prezes NBP Adam Glapiński zasugerował, że tarcza mogłaby obowiązywać nawet do końca 2023 r.
