Czyste Powietrze w okienku bankowym. Nadchodzi długo oczekiwana rewolucja
Już ponad dwa lata temu zarówno Komisja Europejska jak i Bank Światowy bardzo wyraźnie dały do zrozumienia, że do programu Czyste Powietrze powinny być jak najszybciej włączone gminy i banki komercyjne. Wreszcie rząd posłuchał.
W pierwszej połowie 2019 r., raptem po kilku miesiącach od uruchomienia rządowego programu Czyste Powietrze, zarówno Komisja Europejska, jak i Bank Światowy zalecały poszerzenie kanałów dystrybucji pieniędzy na wymianę starych pieców grzewczych o gminy i banki komercyjne. I chociaż rządzący obiecywali, że się tym szybko zajmą, to włącznie zewnętrznych instytucji finansowych następuje dopiero teraz.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej informuje, że zainteresowane uczestnictwem w programie Czyste Powietrze banki - komercyjne, jak i zrzeszenia banków spółdzielczych - mają czas na złożenie swoich aplikacji do 23 lutego. Dzięki temu, zgodnie z rekomendacjami Banku Światowego, na rynku pojawi się produkt łączący dotację, dostępną w ramach programu Czyste Powietrze, z finansowaniem inwestycji z kredytu bankowego.
Zdaniem Pawła Mirowskiego, wiceprezesa NFOŚiGW, pozwoli to na bezpośrednią współpracę banków z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska. Dzięki temu w jednym okienku bankowym będzie można złożyć dokumenty o dotację do przedsięwzięcia zgodnego z programem oraz uzyskać kredyt na jego realizację. Dotacja ma pozwolić spłacić część kapitału zaciągniętego kredytu.
Czyste Powietrze z bankami, czyli łatwiej o dotacje
Prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz przekonuje, że zainteresowanie przystąpieniem do programu Czyste Powietrze zapowiedziały już takie banki jak Alior Bank, Bank Ochrony Środowiska SA, BNP Paribas Bank Polska SA, Credit Agricole Bank Polska SA oraz Bank BPS wraz ze zrzeszonymi bankami spółdzielczymi.
Ta lista powinna sukcesywnie rosnąć. Bo też kwota alokacji środków przeznaczona na nabór na lata 2021-2022 wynosi 1,5 mld zł. Umowy mają być podpisywane przez NFOŚiGW, fundusze regionalne i banki. Dzięki temu zdecydowanie zagęści się sieć placówek, w których będzie można składać wniosek w ramach programu Czyste Powietrze.
Korzystne warunki kredytowania oraz możliwość oferowania kredytu z dotacją w tysiącach placówek bankowych i u partnerów handlowych banków, pozwoli na większą dostępność wsparcia dla Polaków, poszukujących środków finansowych na „domowe-antysmogowe” inwestycje
– przekonuje Krzysztof Pietraszkiewicz.
Program na razie kuleje, ale ruszy z kopyta
Być może rzeczywiście dzięki włączeniu banków komercyjnych i spółdzielczych w sieć dystrybucji program Czyste Powietrze zacznie wreszcie robić jakąś różnicę. Na razie z jego efektywnością jest bowiem kiepsko. NFOŚiGW informował, że według stanu z początku listopada 2020 r. w sumie złożono ponad 177 tys. wniosków na łączną kwotę przeszło 3,3 mld zł. Warto przypomnieć, że budżet programu Czyste Powietrze to 103 mld zł na 10 lat. Tak więc na razie wykorzystano raptem 3 proc. z okładem tych środków. Inna sprawa, że KE i Bank Światowy już dawno temu wyliczyły, że program wtedy będzie skutecznych, jak rocznie podpisywanych będzie co najmniej 400 tys. umów, czyli dużo więcej niż jest ich od początku funkcjonowania Czystego Powietrzas.
Gminy też pomogą
W swoich rekomendacjach Bank Światowy zalecał także zaangażowanie w program jednostek samorządu terytorialnego. I właśnie premier Mateusz Morawiecki poinformował, że już do Czystego Powietrza dołączyła tysięczna gmina (Świętochłowice). Dodatkowo rząd przeznacza 100 mln zł na promocję programu w JST. 75 mln zł z tej puli przeznaczona będzie na wsparcie punktów konsultacyjnych, 16 mln zł na nagrody dla gmin (za złożone przez mieszkańców wnioski), reszta będzie dotyczyć zwrotu kosztów.
