Zestaw naprawczy do opon w wielu autach zastąpił niegdyś „nieśmiertelne” koło zapasowe. To rozwiązanie ma swoje niezaprzeczalne zalety, ale i poważne wady.
Gdy standardem w samochodach były koła zapasowe, czyli w zasadzie jeszcze kilkanaście lat temu, to głównym problemem kierowcy w przypadku tzw. złapania gumy było wyciągnięcie tego koła z samochodu. Nierzadko operacja ta wymagała wyjęcia z kufra przewożonych bagaży, a czasem także mocnego pobrudzenia się, jeśli to koło znajdowało się od strony podwozia i było narażone na obrywanie wszystkimi drogowymi nieczystościami, od pyłu poczynając, na błocie i soli drogowej kończąc. Dochodziła tu też kwestia konieczności podniesienia pojazdu na podnośniku oraz regularnego dbania o odpowiednie ciśnienie w kole zapasowym – o czym, nawiasem mówiąc, do dziś raczej mało kto pamięta.
W międzyczasie w samochodach zaczęły pojawiać się zestawy naprawcze do opon. Początkowo dość nieśmiało, ale obecnie w wielu modelach stanowią już standardowy element wyposażenia, zastępując tym samym koło zapasowe. Ba – często jest tak, że koła zapasowego nie można mieć nawet w opcji. Innymi słowy, całkiem spora jest szansa, że i wy będziecie kiedyś musieli takiego zestawu kiedyś użyć. A to oznacza, że warto o nim wiedzieć to i owo.
Zestaw naprawczy do opon – zalety
Choć do dziś zestawy naprawcze do opon mają swoich przeciwników, nie można im odmówić szeregu zalet – oto i one:
- zestaw zajmuje w bagażniku znacznie mniej miejsca od typowego koła zapasowego – wliczając w to wąskie koło dojazdowe. Widać to choćby po danych technicznych aut, które oferowano z różnymi opcjami. Przykładowo, 5-drzwiowy Ford Mondeo ostatniej generacji dysponuje bagażnikiem o pojemności 458, 541 lub 550 l w zależności od tego, czy ma pod jego podłogą pełnowymiarowe koło zapasowe, koło dojazdowe czy właśnie zestaw naprawczy do opon;
- zestaw naprawczy jest wyraźnie lżejszy od koła zapasowego, co w pewnym stopniu wpływa na zużycie paliwa. Niektóre źródła są zdania, że różnica może wynieść nawet 0,1 l/100 km na korzyść auta wyposażonego w zestaw naprawczy zamiast koła zapasowego;
- naprawione przy pomocy zestawu naprawczego koło zachowuje większość właściwości sprzed uszkodzenia – a to oznacza także to, że nie różni się charakterystyką jezdną od pozostałych kół zamontowanych w pojeździe. Koło zapasowe, nawet jeśli jest pełnowymiarowe, to zwykle ma inny bieżnik lub przynajmniej mniejszy stopień zużycia niż opony, na których jeździmy. Jest to kwestia szczególnie istotna w warunkach zimowych, bowiem koła zapasowe zwykle mają założone opony letnie;
- proces naprawy opony przy pomocy zestawu naprawczego jest procesem stosunkowo „czystym” – jeśli nawet coś sobie pobrudzimy, to zapewne tylko palce podczas odkręcania nakrętki wentyla. Zestawy naprawcze dołączane do wyposażenia samochodów wyposażone są w kompresory zasilane z gniazda zapalniczki i co do zasady nie potrzebują podniesienia auta na podnośniku. Sam kompresor jest oczywiście wielokrotnego użytku, więc można go używać także do okresowej kontroli ciśnienia w oponach.
No dobrze, to tyle najważniejszych zalet. Pora na mniej przyjemną część.
Zestaw naprawczy do opon – wady
Do wad zestawów naprawczych zaliczymy przede wszystkim:
- brak możliwości naprawy poważnych uszkodzeń opon. Jeśli uszkodzenie znajduje się poza bieżnikiem lub jest za duże, zestaw nic nam nie da;
- jakość bywa różna. Co prawda zestawy dołączane do fabrycznego wyposażenia samochodów raczej nie powinny mieć z tym problemu, ale może się tak zdarzyć, że naprawa przy pomocy zestawu i tak będzie jedynie rozwiązaniem tymczasowym. W praktyce, nawet jeśli dojeździmy do sezonowej wymiany opon (kół) bez dalszych ingerencji (bo ciśnienie będzie stabilne), to dobrze byłoby, żeby wulkanizator dokładnie obejrzał oponę i w razie potrzeby ją naprawił. Często producenci takich zestawów określają maksymalny przebieg i prędkość na tak naprawionych oponach (np. do 1000 km z prędkością nieprzekraczającą 80 km/h);
- uszczelniacz dołączony do zestawu ma określoną datę ważności, wynoszącą zwykle od 2 do 5 lat. Po jej przekroczeniu może działać niewystarczająco skutecznie lub po prostu nie zadziałać w ogóle. Dobrze by było co jakiś czas upewnić się, czy jego czas jeszcze nie nadszedł. Oczywiście gdy wymagana jest wymiana, można kupić sam uszczelniacz – nie trzeba szukać całych fabrycznie zapakowanych zestawów z kompresorem.
Zestaw naprawczy do opon – jak używać?
Pomiędzy konkretnymi zestawami mogą wystąpić pewne różnice, ale bez obaw – na każdym znajduje się instrukcja, często także obrazkowa. Zwykle samochodu nie trzeba podnosić. Musimy więc:
- Podjechać samochodem tak, by wentyl lub uszkodzenie opony znalazły się w miejscu zalecanym w instrukcji obsługi zestawu. Należy pamiętać, że w instrukcji niektórych zestawów zaleca się uprzednie usunięcie przyczyny przebicia opony (np. wkrętu), a w innych – wręcz przeciwnie.
- Podłączyć zasobnik z uszczelniaczem do kompresora.
- Podłączyć zestaw do gniazda zapalniczki (12V) oraz do wentyla.
- Rozpocząć pompowanie. Kompresor powinien być wyposażony w manometr, więc będzie wiadomo, kiedy można go wyłączyć.
- Jeśli uda się napompować oponę, kompresor należy odłączyć, po czym samochodem powinno się przejechać nie więcej niż kilkaset metrów.
- Ponownie podłączyć kompresor i sprawdzić ciśnienie. Jeśli jest na takim poziomie jak zaraz po napompowaniu koła, można kontynuować podróż – po uprzednim sprawdzeniu w instrukcji, czy ustalono jakiś limit odległości i prędkości.
- Zalecane jest, by, tak czy owak, udać się do warsztatu wulkanizacyjnego w celu kontroli stanu ogumienia i ewentualnej naprawy.
Kiedyś często zwracano uwagę na to, by wulkanizatora ostrzec, że użyliśmy podobnego rozwiązania – uszczelniacze tworzą bowiem wewnątrz opony uciążliwą w usunięciu warstwę. Trudno jednak upierać się przed tym ostrzeganiem – realia rynkowe są jakie są, jeśli wulkanizator do tej pory nie przyzwyczaił się do faktu istnienia zestawów z uszczelniaczami do opon, to może powinien rozważyć zmianę branży.
Ile kosztuje zestaw naprawczy do opon?
Choć kompresory nie należą raczej do awaryjnych urządzeń – zwłaszcza że nie używa się tego sprzętu nad wyraz intensywnie – to jak najbardziej da się kupić kompletne zestawy, składające się z zasobnika z uszczelniaczem oraz właśnie kompresora. Zwykle ich cena zawiera się w przedziale od 150 do 300 zł, zależnie od tego, czy mówimy o zamienniku, czy zestawie takim jak stosowany na pierwszy montaż (co gwarantuje, że będzie on pasować do wyznaczonego miejsca pod podłogą bagażnika). Są i droższe wyjątki – górna granica cen to nieco ponad 700 zł. Za sam uszczelniacz płaci się na ogół 70-150 zł.
Zestaw naprawczy do opon – czy istnieje tańsza alternatywa?
Owszem – chodzi o puszki ze środkiem do uszczelniania opon, znajdującym się pod ciśnieniem – podłącza się je do wentyla i opróżnia, co w zamyśle ma zadziałać podobnie, jak „pełnoprawny” zestaw. Tak się jednak nie dzieje, ponieważ taka puszka jest zwyczajnie zbyt mała, by oponę porządnie napompować – zwykle kończy się z ciśnieniem rzędu 1-1,5 bara, co pozwala kawałek podjechać z niską prędkością, ale na pewno nie może być mowy o kontynuacji dalszej podróży. Niektórzy praktykują stosowanie dwóch takich puszek, jedna po drugiej – co nie wydaje się być złym pomysłem, choć nie daje możliwości kontrolowania ciśnienia na bieżąco podczas pompowania. Zależnie od producenta, jedna sztuka takiego produktu kosztuje od ok. 20 do 50 zł. Cenowo wygląda to więc doskonale nawet w przypadku zakupu dwóch puszek, ale po pierwsze, trzeba znaleźć na nie miejsce, gdzie nie będą przeszkadzać ani hałasować, a po drugie, zachowują one wszystkie wady zestawów fabrycznych.
Inna opcja to zestaw naprawczy zawierający szydło, frez, klej i sznury. Za kwotę od 5 do nawet ok. 300 zł mamy możliwość własnoręcznego załatania niewielkiego uszkodzenia w bieżniku opony, ale tutaj nie da się już powiedzieć, że to czysta operacja – poza tym na ogół takie zestawy nie zawierają kompresora.
Zestaw do naprawy opon – więcej wad niż zalet, ale…
… korzyści w rodzaju powiększenia użytecznej przestrzeni w bagażniku, niskiej masy czy łatwości użycia nie są bez znaczenia – i wiele osób uważa je za kwestie na tyle istotne, że za kołem zapasowym nie tęsknią. Trudno mieć wobec tego jakieś obiekcje, bo w końcu każdemu według potrzeb – i każdy musi samodzielnie zdecydować, która opcja jest dla niego lepsza. I zadbać o to, co już posiada – więc po lekturze sprawdźcie stan opony i stopień jej napompowania w przypadku koła zapasowego oraz datę ważności uszczelniacza w zestawie do naprawy opon.
Żeby nie było, że nikt wam o niczym nie przypomniał.
Czytaj również:
Skąd biorą się drgania kierownicy? Ze spraw, które zaniedbałeś
