"Odwilż" to serial, który obnaża ludzką psychikę. A przy tym taki kryminał, jakie Polacy kochają najbardziej

Moja głowa, z racji tego, że 25 lat działam w filmie, wypełniona jest obrazami. Na co dzień zajmuję się oglądaniem, pisaniem i realizowaniem. Moim celem jest, aby dobrać odpowiednią formę do danej historii, bo tak naprawdę wszystko już zostało nakręcone, powiedziane, zrealizowane. Trzeba powiedzieć, że od czasów Larsa von Triera, który dorzucił jeszcze jedną formę narracji do współczesnego kina, już nic więcej nie da się zrobić. Gatunkiem „Odwilży” jest psychologiczny thriller kryminalny, którego korzeniami jest kino noir - opowiada reżyser serialu, Xawery Żuławski. - To nie jest tak, że w Szczecinie cały czas pada deszcz. Mieliśmy ogromne, nieustanne moczenia jezdni, szyb, wszystkiego, parowania i tak dalej, i tak dalej. W nawiązaniu do gatunku, dużo scen dzieje się też w nocy. To jest świat wykreowany, to nie jest opowieść o prawdziwej policji, to jest opowieść o policji w ogóle. Niebagatelne znaczenie ma też dla mnie, że jest to opowieść o silnej kobiecie. A kobiety w ogóle są dla mnie wdzięczniejszym tematem do filmowania - dodaje. 

W filmowym świecie policyjnym mało mamy takich przykładów kobiet, które przecież w tym zawodzie są od zawsze, a przynajmniej odkąd my pamiętamy. Większość naszego życia opowiadano nam tylko o tych wspaniałych bohaterach z pistoletami, którzy rozwiązywali najtrudniejsze sprawy, a świat jest pełniejszy niż tylko jednowymiarowy i oglądany z perspektywy faceta. I wydaje mi się, że to przyjęcie perspektywy kobiety w tym serialu jest bardzo interesujące. Mogliśmy sobie pozwolić na więcej niuansów w opowieści, w pokazaniu tego, jak kobiety podchodzą do swoich rodzin, do swojego życia, do godzenia pracy z życiem osobistym. Chcieliśmy połamać te wszystkie schematy, wokół których poruszamy się przez ostatnie dekady.

Tytuł serialu, "Odwilż", nawiązuje do tego, co dzieje się w głowie Zawiei - odmrażania emocjonalnego. To odniesienie do cyklu przyrody, takiej prawdziwej odwilży meteorologicznej. Mamy te momenty, w których już się wydaje, że przyszło słońce, że ten lód zszedł, zaczynają się pojawiać zielone listki, po czym za chwilę znowu przychodzi kolejna fala mrozu i znowu ta ziemia staje się twarda. Okazuje, że to nowe życie jeszcze nie może tak łatwo się rozpocząć. Nie wiadomo, co kryje pod sobą warstwa lodu. I nigdy nie wiemy, jak długo ten proces odwilży będzie trwał.

Zawieja jest zamknięta. To zamknięcie, pewna oschłość tej postaci, konkretność mi się spodobały. Tym bardziej, że to tylko fasada. Moja bohaterka jest bardzo skoncentrowana na pracy, jest bardzo zdolną policjantką, ma taki szósty zmysł, można powiedzieć, a jednocześnie w środku jest bardzo samotna i pokiereszowana, i przeżywa osobistą traumę. Tak naprawdę nie chce jej przeżyć i odpycha od siebie ten moment, kiedy pozwoli sobie na rozklejenie się i na to, żeby ktoś jej pomógł. To złożona postać, nieoczywista, bardzo kobieca, która jest też matką i próbuje połączyć te dwa skrajne światy, których tak do końca dobrze połączyć się nie da. Coś zawsze jest kosztem czegoś - opowiada o swojej bohaterce Katarzyna Wajda, odtwórczyni głównej roli w "Odwilży". - Celem jest dla niej przeżyć każdy kolejny dzień, wstać z łóżka i zmierzyć się z tą bardzo prozaiczną rzeczywistością. Ważna jest dla niej relacja z córką, ale nie umie sobie w tej relacji poradzić i to też powoduje cierpienie i ogromne wyrzuty sumienia. Ważny dla niej był również Wojtek, jej mąż. Strata, jaką przeżywa, rzuca cień na cały sezon. Nagle Zawieja zostaje ze wszystkimi sama, a musi iść dalej. 

Radwan na swój sposób przeżywa stratę Wojtka. Zawieja również. I to prowadzi do wielu napięć między nimi, co dla aktora jest bardzo ciekawym wyzwaniem. W tych postaciach kipi od pretensji, złości, ale zarazem jest między nimi bliskość - niegdyś spędzali ze sobą dużo czasu - mówi o swojej postaci Cezary Łukaszewicz. - Pamiętam taką jedną sytuację, która mnie wgniotła. To był mój pierwszy dzień zdjęciowy, a w trakcie niego jedna z najtrudniejszych emocjonalnie scen. Graliśmy ją razem z Kasią Wajdą. To była kłótnia pomiędzy nimi, dotykająca tematów straty, bólu po stracie, bardzo silna emocjonalnie scena. 

"Odwilż" to kryminał. Jest zagadka i ona ma swoje punkty zwrotne - jest wszystko to, co czyni historię o śledztwie atrakcyjną. Natomiast dla mnie w tym serialu najciekawsze było zbliżyć się do tych ludzi, pokazać ich, pozdejmować im maski, które na co dzień każdy z nas nosi, a to w pracy, a to w naszym życiu osobistym, a to w gronie naszych przyjaciół. Jest coś ciekawego w znalezieniu i uchwycenia momentu, kiedy możemy spojrzeć sobie w lustro, być sami ze sobą i odpowiedzieć sobie szczerze na pewne pytania. W "Odwilży" chcieliśmy, aby ci bohaterowie mieli szansę zmierzyć się z własnymi demonami i odpowiedzieć sobie na pytania, kim są, gdzie chcieliby być. To hasło, którego używamy, czyli "Potrzeba odwagi, żeby spojrzeć prawdzie w oczy", jest rdzeniem tego serialu.

To, co jest pociągające w "Odwilży", to kontrast między kobiecością Zawiei, potrzebami takimi, jak miłość, bliskość, macierzyństwo, i światem męskim, w którym w zasadzie funkcjonuje na co dzień. Bardzo przeżywałam jej utratę i samotność - wspomina Wajda. - Odkrywając tę rolę dużo czasu spędziłam w mieszkaniu, które było filmowym mieszkaniem Zawiei. Bardzo chłonę takie przestrzenie, gdzie gram, lubię spędzać trochę czasu wcześniej w miejscach, gdzie toczy się akcja. I widząc zdjęcia małżeńskie mojej postaci i jej męża, uruchamiała się moja wyobraźnia, jak to życie mogło wyglądać i jakie było piękne, ale też jakie było trudne. Najtrudniejsze do grania były dla mnie te momenty, kiedy Zawieja dopuszcza do siebie tęsknotę, żałobę, robi to po cichu za czterema ścianami, ukryta gdzieś w biurze, w łazience. Wtedy sama przed sobą się rozkleja i cierpi, bardzo cierpi, ale nie potrafi wyjść do nikogo z prośbą o pomoc. Takie emocjonalne sceny są dla mnie zawsze najbardziej wymagające. Nie jestem techniczną aktorką, nie płaczę na zawołanie, lubię być i przeżywać, a nie odgrywać. Pomogło to, że sama jestem mamą i rozłąka z moją rodziną była jednym z trudniejszych elementów realizowania tego serialu.

Dostałam w kość, ale bardzo chciałam wszystko robić sama, więc kaskaderki miałam bardzo mało. Nauczyłam się kierować policyjną motorówką, zostałam przeszkolona. Żeby było zabawnie, to była nowa motorówka, która wyjechała dzień wcześniej przed zdjęciami. Silnik nie był jeszcze dotarty i nie można było od razu szarżować tą łódką. Płynęłam nieraz dość szybko i policjanci patrzyli na to z ręką na sercu, bojąc się, czy ta motorówka w ogóle przetrwa - opowiada z rozbawieniem Wajda. - Bieganie było największym wyzwaniem, to nie jest tak, że mam nie wiadomo jaką kondycję, tym bardziej, jak trzeba zrobić dziesiąty dubel… Niejeden dzień zdjęciowy skończyłam z siniakami, a kręcenie serialu zakończyło się dla mnie kontuzją. Nauczyłam się też strzelać z pistoletu. Uważam, że szacunek do widzów i do zawodu policjanta wymaga tego, żeby umieć przynajmniej przeładować broń i ją trzymać, żeby nie było tak, że nie potrafię omiatać pomieszczenia, trzymać broni, strzelać z niej. Chciałam mieć to doświadczenie, tę pamięć mięśniową i chodziłam na strzelnicę z policjantem. Byłam też z nim na niejednej komendzie, żeby zobaczyć, jak wygląda ta praca. Rozmawiałam z nim też dużo o tym, jak to jest w tym zawodzie, żeby poczuć ten klimat. To było dla mnie ważne. Również rola Emily Blunt w "Sicario" inspirowała mnie do stworzenia postaci Zawiei.

Mam nadzieję, że - tak się mówi ulicznie - to siądzie, że to się spodoba widowni i że będzie chciała jeszcze w tym świecie "zawiejowym" poprzebywać, czyli że będziemy realizować drugą serię. Nie mogę dzisiaj powiedzieć nic na sto procent, ale potencjał tej historii jeszcze się nie wyczerpał. I potencjał miasta Szczecina również się nie wyczerpał w tym sezonie. Tam jest jeszcze sporo do powiedzenia.